ชนิดของแสงสีและชนิดของอาหารสังเคราะห์ที่มีต่อการงอกและเจริญเติบโตของหม้อข้าวหม้อแกงลิงในสภาพปลอดเชื้อ

Abstract

บทคัดย่อ

เมล็ดหม้อข้าวหม้อแกงลิงถูกเพาะเลี้ยงบนเครื่องปลูกประกอบด้วย ขุยมะพร้าว : ขี้เถ้าแกลบ : ทราย ในอัตราส่วน 1:1:1 ภายใต้แสงสีขาว สีแดง สีน้ำเงิน สีเขียว และสีเหลือง ภายใต้สภาพปลอดเชื้อ ผลปรากฏว่าเมล็ดงอกออกมาเร็วที่สุดภายใต้แสงขาวและสีแดงใช้เวลา 28 วัน และเมล็ดงอกช้าที่สุดภายใต้แสงสีน้ำเงินใช้เวลานานถึง 37 วัน ส่วนความเร็วในการงอกของเมล็ดเร็วที่สุดพบได้ในแสงสีแดง หลังจากเมล็ดงอก 60 วัน ได้ตรวจนับความแข็งแรงของต้นอ่อน พบว่าต้นอ่อนที่งอกภายใต้แสงสีเหลืองมีความแข็งแรงตลอดจนมีดัชนีการงอกสูงสุดโดยมีค่าเฉลี่ยความสูงเท่ากับ 0.79 ซม. ขณะเดียวกันต้นอ่อนที่งอกภายใต้แสงสีเหลืองและแสงขาวให้ค่าเฉลี่ยจำนวนรากและความยาวรากสูงสุด รวมทั้งจำนวนใบอ่อนด้วย กล่าวคือ แสงสีเหลืองมีค่าเฉลี่ยจำนวนใบเท่ากับ 5 ใบ/ต้น และแสงขาว 5.2 ใบ/ต้น ซึ่งมากกว่าต้นอ่อนที่งอกในแสงสีแดง สีเขียว และสีน้ำเงิน การทดลองเพาะเลี้ยงเมล็ดหม้อข้าวหม้อแกงลิงในอาหารสูตรต่างๆ 20 สูตร พบว่าอาหารสังเคราะห์สูตรที่เหมาะต่อการเพาะเมล็ดคืออาหารสูตร ½ MS ที่ใส่ผงถ่าน ซึ่งมีค่าเฉลี่ยการงอกอยู่ที่ร้อยละ 87.57 และสูตร ½ VW ที่ใส่ผงถ่านซึ่งให้ผลดี แต่ใบมีสีเขียวอ่อนกว่าใบของต้นอ่อนที่งอกบนอาหารสูตร ½ MS ที่ใส่ผงถ่าน ซึ่งมีเปอร์เซ็นต์การงอกอยู่ที่ร้อยละ 44.33 หลังจากเมล็ดงอกผ่านไป 30 วัน นำต้นอ่อนที่แข็งแรงย้ายลงเพาะเลี้ยงบนอาหารสูตร ½ MS ที่เติม BA ความเข้มข้น 0, 0.5,  1.0,  2.0  และ 3.0 มก./ล. พบว่าอาหารสูตร ½ MS ที่เติม BA 3.0 มก./ล. เป็นสูตรอาหารที่เหมาะสมที่ทำให้มีจำนวนใบ ความกว้างใบ รวมทั้งความยาวรากมากที่สุด

คำสำคัญ : หม้อข้าวหม้อแกงลิง; การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ; ดัชนีการงอก; ดัชนีความแข็งแรง; อัตราการงอก

Abstract

Seeds of Nepenthes mirabilis were germinated in vitro on sterile composted medium (coconut husk : rice ban ash : sand = 1:1:1). Seeds were germinated under white (fluorescent), red, green, blue and yellow light. Over a period of 28 days, some Nepenthes mirabilis seeds under white and red light germinated first, and those under green light were the last one to germinate. The highest average speed of emergence was recorded for seedlings under red light. All healthy and complete seedlings were counted after 60 days. Seedlings under yellow light were the most vigorous with the highest germination index and average height of 0.79 cm. Seedlings under yellow light and white light exhibited the highest average number of roots and light green leaves as well as greatest root length, but seedlings under green light had few roots and pale green leaves. There were more young leaves on seedlings under yellow light (average 5.2) and red light (average 5.0) compared with those under green light and blue light. Mature seeds of a pitcher plant [Nepenthes mirabilis (Lour.) Druce] were cultured in solid medium 21 treatment. The optimum strength of solid medium for the maximum production was ½ MS medium supplemented with activated charcoal gave the highest percentage of germination (87.57 %). And ½ VW medium fortified by activated charcoal were the second and their percentage of germination was 44.33. The leaves of seedling from ½ VW was lighter green than ½ MS medium supplemented with activated charcoal. Seedling which 30 days olds were used as explants for culturing on ½ MS medium supplemented with 0, 0.5, 1.0, 2.0 and 3.0 mg/l of 6-benzyladenine (BA). It was found that ½ MS medium supplemented BA 3.0 mg/l was the optimum medium to cause the number of leaf width, leaf and root length.

Keywords: Nepenthes mirabilis; germination index; seedling vigor index; speed of emergence