การเพิ่มจำนวนต้นและชักนำให้เกิดรากในสภาพปลอดเชื้อของต้นสร้อยสายเพชร (Clerodendrum wallichii)

Abstract

บทคัดย่อ

ทำการศึกษาผลของสารควบคุมการเจริญเติบโตต่อการเพิ่มจำนวนยอด และชักนำให้เกิดรากของต้นสร้อยสายเพชร (Clerodendrum wallichii) ในสภาพปลอดเชื้อ  นำยอดอ่อนในสภาพปลอดเชื้อมาเพาะเลี้ยงบนอาหารสูตร MS ที่เติม BA ความเข้มข้น 0, 0.1, 0.5, 1.0 และ 2.0 มิลลิกรัมต่อลิตร เป็นเวลา 3 สัปดาห์เพื่อเพิ่มจำนวนยอดพบว่า อาหารสูตร MS ที่เติม BA ความเข้มข้น 0.5 และ 1.0 มิลลิกรัมต่อลิตรสามารถชักนำให้ยอดพัฒนาขึ้นใหม่มากที่สุด (3.4 และ 3.8 ยอดตามลำดับ)  แต่ยอดใหม่ที่พัฒนามีความยาวสูงสุดเมื่อเพาะเลี้ยงบนอาหารสูตร MS ที่เติม BA ความเข้มข้น 0 และ 0.1 มิลลิกรัมต่อลิตร  ส่วนการชักนำให้เกิดรากบนอาหารสูตร ½ MS, MS ที่เติม IAA, IBA หรือ NAA ความเข้มข้น 0 และ 0.5 มิลลิกรัมต่อลิตร เป็นเวลา 3 สัปดาห์ พบว่า อาหารทุกสูตรสามารถชักนำให้เกิดรากได้ โดยเปอร์เซ็นต์การเกิดราก และจำนวนรากไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญเมื่อเพาะเลี้ยงบนอาหารสูตร MS ที่ไม่เติมสารควบคุมการเจริญเติบโต และที่เติม IAA, IBA หรือ NAA ความเข้มข้น 0.5 มิลลิกรัมต่อลิตร  รากที่พัฒนาเมื่อเพาะเลี้ยงบนอาหารสูตร ½ MS และ MS ที่ไม่เติมสารควบคุมการเจริญเติบโตพบว่า มีความยาวมากที่สุด (1.09 และ 1.18 เซนติเมตรตามลำดับ) และแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญกับความยาวรากที่พัฒนาบนอาหารเพาะเลี้ยงที่เติม IAA หรือ NAA 0.5 มิลลิกรัมต่อลิตร ดังนั้นในการขยายพันธุ์ต้นสร้อยสายเพชรด้วยการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อจึงควรเพิ่มจำนวนยอดบนอาหารสูตร MS ที่เติม BA ความเข้มข้น 0.5 มิลลิกรัมต่อลิตรและชักนำให้เกิดรากบนอาหารสูตร MS ที่ไม่เติมสารควบคุมการเจริญเติบโต

คำสำคัญ : ต้นสร้อยเพชร; การชักนำให้เกิดราก; การเพิ่มจำนวนต้น

Abstract

Effects of plant growth regulators (PGR) on shoot proliferation and root induction of Clerodendrum wallichii were investigated.  For shoot multiplication, single shoots were cultured in vitro on MS medium supplemented with 0, 0.1, 0.5, 1.0 and 2.0 mg/l BA for 3 weeks.  The highest number of shoots occurred on MS medium supplemented with 0.5 and 1.0 mg/l BA (3.4 and 3.8 shoots, respectively).  However, adventitious shoots developed on MS medium supplemented with 0 and 0.1 mg/l BA had the greatest shoot length.  Rooting was induced on half – strength MS medium (½ MS), MS medium supplemented with 0 and 0.5 mg/l IAA, IBA or NAA for 3 weeks.  Shoots rooted on all media. The percentage rooting and number of roots were not significantly different when shoots rooted on MS medium without PGR and MS medium supplemented with 0.5 mg/l IAA, IBA or NAA.  The induced root length on ½ MS and MS medium without PGR were the greatest and significantly different with those on MS medium supplemented with 0.5 mg/l IAA or NAA.  Therefore, MS medium supplemented with 0.5 mg/l BA and MS medium without PGR were the appropriate media for shoot proliferation and root induction of C. wallichii, respectively.

Keywords: proliferation; root induction; Clerodendrum wallichii