การนำ cut-down tube มาประยุกต์ใช้แทน cannulation tube เพื่อตรวจสอบความสมบูรณ์เพศของปลาทะเล

Abstract

บทคัดย่อ

การตรวจสอบความสมบูรณ์ของไข่ก่อนการเพาะพันธุ์ปลา คือ องค์ประกอบสำคัญของความสำเร็จในการเพาะพันธุ์ วิธีการนี้เรียกว่า cannulation คือ การใช้สายยางขนาดเล็กสอดเข้าไปในช่องเพศของแม่ปลา แล้วดูดไข่จำนวนหนึ่งออกมาตรวจสอบและวัดขนาดภายใต้กล้องจุลทรรศน์ การเพาะพันธุ์ปลาทะเลในประเทศไทยมีการ cannulation มาตั้งแต่เริ่มต้น แต่ไม่พบรายงานการใช้ cannulation tube เนื่องจากหาซื้อยาก ส่วนใหญ่เป็นการประยุกต์ใช้สายยางที่มีขนาดเหมาะสมต่อกับกระบอกฉีดยา แต่อุปกรณ์ดังกล่าวมักประสบปัญหาในการใช้งานหลายประการ เช่น สายยางที่อ่อนเกินไปไม่สามารถสอดเข้าในช่องเพศของแม่พันธุ์ได้ แต่หากแข็งเกินไปจะทำให้แม่พันธุ์บอบช้ำประกอบกับการต่อสายยางกับกระบอกฉีดยามักเชื่อมต่อกันไม่สนิท เมื่อใช้ไประยะหนึ่งรอยเชื่อมต่อมักหลุดหรือรั่วซึม ทำให้ไม่มีแรงดูดไข่ปลาออกมาจากรังไข่ การนำสายยางที่ใช้สำหรับให้อาหารผู้ป่วยผ่านทางหลอดเลือด ซึ่งมีชื่อเรียกว่า cut-down tube มาใช้ในการตรวจเช็คความสมบรูณ์ของไข่ ทำให้การทำงานง่าย สะดวก และแม่นยำ เนื่องจากหาซื้อง่าย ราคาถูก และมีหลายขนาดให้เลือกใช้ตามชนิดของปลา ปัจจุบันได้นำมาใช้ในการศึกษาวิจัยและเพาะพันธุ์ปลาทะเลหลายชนิด

คำสำคัญ : การเพาะพันธุ์ปลาทะเล; การตรวจสอบความสมบูรณ์เพศ; สาย cut-down tube

Abstract

Egg quality assessment before fish breeding is one of the importance factors for insemination succession. This practice was called “cannulation” that is the method for eggs sampling by insert the small tube to genital opening. Eggs collected by this method may be examined and measured under a light microscope. Cannulation have been applied in marine fish breeding in Thailand since the initial stage but almost of those just applied the improper small tube instead of cannulation tube because of material supply deficiency. This traditional device has many weaknesses that is, if the tube is too soft, it’s difficult to penetrate into fish abdomen while hardy tube will made broodstock injury and the connection site of the tube and syringe usually be loosed when use it in many times. The application of alternatively usage of cut-down tube that using in medical methodology instead of cannulation tube for cannulation was more convenience and easier than former device because of easy to find, cheap, accuracy and the variety of pore size that can be selected for optimum operation in many fish species. Presently, in Thailand, this approach was increasingly implemented in many kinds of marine fish insemination and examination.

Keywords: marine fish breeding, cannulation, cut-down tube