ความหลากชนิดของเห็ดป่าและอิทธิพลของปัจจัยแวดล้อมบางประการต่อการปรากฏของเห็ดป่าในสถานีวิจัยสิ่งแวดล้อมสะแกราช จังหวัดนครราชสีมา

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจความหลากชนิดและอิทธิพลของปัจจัยแวดล้อมต่อการปรากฏของเห็ดป่าในสังคมป่าเต็งรังและสังคมป่าดิบแล้ง บริเวณสถานีวิจัยสิ่งแวดล้อมสะแกราช จังหวัดนครราชสีมา แต่ละสังคมพืชได้สำรวจเห็ดในแปลงตัวอย่างถาวรขนาด 90 x 90 เมตร ซึ่งแบ่งเป็นแปลงย่อยขนาด 30 x 90 เมตร จำนวน 3 แปลง นอกจากนี้ได้เก็บข้อมูลปัจจัยสิ่งแวดล้อมในแปลงดังกล่าว ได้แก่ อุณหภูมิอากาศ อุณหภูมิดิน ความชื้นดิน การปกคลุมเรือนยอด ค่าความเป็นกรดด่างของดิน ปริมาณอินทรียวัตถุ และปริมาณธาตุอาหาร (C, P, Ca, Mg) โดยวัดและเก็บข้อมูลระหว่างเดือนกันยายนถึงพฤศจิกายน พ.ศ. 2558 ผลการสำรวจพบเห็ดทั้งหมด 76 ชนิด ซึ่งสามารถระบุชื่อชนิด 71 ชนิด และไม่สามารถระบุชื่อ 5 ชนิด เห็ดที่ระบุชื่อชนิดได้จัดอยู่ใน 39 สกุล 22 วงศ์ 11 อันดับ ในจำนวนนี้วงศ์ Russulaceae มีจำนวนชนิดเห็ดมากที่สุด (10 ชนิด) รองลงมา คือ เห็ดในวงศ์ Marasmiaceae (7 ชนิด) ค่าดัชนีความหลากชนิดของเห็ดในป่าเต็งรัง (H’ = 2.67) มีค่ามากกว่าป่าดิบแล้ง (H’ = 2.23) ซึ่งทั้งสองสังคมพืชมีความคล้ายคลึงกันของชนิดเห็ดต่ำ (SI = 11.17) ในสังคมป่าเต็งรังพบว่า Marasmiellus candidus (22.39 %) เป็นเห็ดที่มีความมากมายสูงที่สุด ขณะที่สังคมป่าดิบแล้งพบว่า Dicephalospora rufocornea (41.71 %) เป็นชนิดที่มีค่าความมากมายสูงสุด สำหรับความสัมพันธ์ระหว่างเห็ดที่พบในสังคมป่าดิบแล้งกับปัจจัยสิ่งแวดล้อมโดยการวิเคราะห์การจัดลำดับชั้นด้วยวิธี canonical correspondence analysis (CCA) แสดงให้เห็นว่าเห็ดที่มีความสัมพันธ์กับปัจจัยแวดล้อมแบ่งได้ 4 กลุ่ม คือ (1) กลุ่มเห็ดที่มีความสัมพันธ์เชิงบวกกับการปกคลุมเรือนยอดและปริมาณฟอสฟอรัสที่มีประโยชน์ (2) กลุ่มเห็ดที่มีความสัมพันธ์เชิงบวกกับความชื้นในดินเป็นปัจจัยหลัก (3) กลุ่มเห็ดที่มีความสัมพันธ์เชิงบวกอุณหภูมิดิน อุณหภูมิอากาศ ความเข้มแสง ปริมาณธาตุอาหารแมกนีเซียม แคลเซียม คาร์บอน ปริมาณอินทรียวัตถุ และค่าความเป็นกรด-ด่าง ของดิน และ (4) กลุ่มเห็ดที่สามารถกระจายทั่วไป