การกระตุ้นปลิงทะเลขาว (Holothuria scabra) ให้เกิดการวางไข่

Abstract

บทคัดย่อ

ปลิงทะเลขาว (Holothuria scabra) หรือ sandfish มีมูลค่าสูงในตลาด และพบได้ตามชายฝั่งของประเทศไทย แต่ในปัจจุบันกลับพบว่าปลิงทะเลขาวในธรรมชาติมีจำนวนลดลงอย่างมาก ซึ่งตกอยู่ในสถานภาพใกล้สูญพันธุ์ ดังนั้นการเพาะขยายพันธุ์ปลิงทะเลขาวจึงเป็นสิ่งสำคัญมาก โดยพบว่าปลิงทะเลขาวสามารถกระตุ้นให้เกิดการวางไข่ได้ด้วยหลายวิธี คือ การกระตุ้นด้วยความร้อน การใช้ความกดดันน้ำ การใช้วิธีทำให้แห้ง การกระตุ้นโดยใช้อาหาร หรือการทำหลาย ๆ วิธีร่วมกัน ซึ่งการทำหลายวิธีร่วมกันให้ผลดีที่สุด โดยรวบรวมพ่อแม่พันธุ์ที่มีน้ำหนักตัวเฉลี่ยประมาณ 500 กรัม ในช่วงฤดูผสมพันธุ์ สำหรับประเทศไทยพบว่ามีรูปแบบการสืบพันธุ์ 1 ครั้ง ในรอบปี ซึ่งมีช่วงวางไข่ในเดือนตุลาคมถึงธันวาคม และดัชนีความสมบูรณ์เพศสูงที่สุดในเดือนพฤศจิกายน ก่อนปล่อยเซลล์สืบพันธุ์ปลิงทะเลขาวจะเคลื่อนที่เร็ว มีการเคลื่อนที่แบบกลิ้ง มีการหดตัวเป็นจังหวะ ลำตัวยืดยาวขึ้น ปีนขึ้นที่ผนังด้านข้างของถังวางไข่ ชูตัวตั้งชันโยกไปมา และรูทวารเปิดกว้าง พบว่าเพศผู้จะปล่อยเซลล์สืบพันธุ์ก่อนเพศเมีย โดยปล่อยสายอสุจิอย่างต่อเนื่องหลายนาทีถึงหลายชั่วโมง ซึ่งสายอสุจิมีสีขาวครีม หลังจากนั้นเพศเมียปล่อยเซลล์ไข่สีส้มอ่อน โดยลักษณะการปล่อยจะพ่นออกมาด้วยความแรงในช่วงเวลาสั้น ๆ ไม่กี่วินาที และจะหยุดการวางไข่ทันทีหากมีการรบกวน และปัจจัยทางด้านสิ่งแวดล้อม (อุณหภูมิ แสง การเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วของแพลงก์ตอนพืช และการหมุนรอบของดวงจันทร์) มีผลต่อการสืบพันธุ์ของปลิงทะเลขาว 

คำสำคัญ : ปลิงทะเลขาว; การกระตุ้นให้เกิดการวางไข่; การสืบพันธุ์

Abstract

Holothuria scabra, common named sandfish is high values in the market and found in the coastal regions of Thailand. At present wild sandfish have been decreased in the natural habitat that might be considered as endangered species or nearly for extinction. Therefore, sandfish breeding strategies are very important. To inducing sandfish spawning can be done by several methods including; thermal stimulation, water pressure, dry treatment, food stimulants and combined treatments that the combined treatments were the best method. The broodstock of approximately 500 gram wet body weigh are normally collected during spawning season period. An annual spawning pattern of sandfish in Thailand have been observed during October to December and the maximum Gonadosomatic index has been reported in November well. Pre-spawning behaviors are typically observed by fast movement, rolling movement, rhythmic contraction, long body flexibility, climbing on the tank wall, lifting and swaying of the front end of the body and wide opened anus. Males brooders are usually released gametes before female brooders. Interestingly that male brooders are able to release stream of sperm continuously for several minutes to hours. The stream of sperm is creamy-white color. After that, female brooders spawning pattern is performed by releasing light orange eggs in a short powerful spurt for few seconds. When broodstock are disturbed, they stopped spawning immediately. In addition, the environmental factors (temperature, photoperiod, phytoplankton blooms and lunar cycle) are influenced the reproduction of sandfish. 

Keywords: Holothuria scabra; induced spawning; reproduction