การประยุกต์ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์สร้างแบบจำลองเพื่อจัดสรรจุดจอดรถฉุกเฉินสำหรับบริการผู้สูงอายุ อำเภอชื่นชม จังหวัดมหาสารคาม
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทคัดย่อ
การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) วิเคราะห์ความหนาแน่นของกลุ่มผู้สูงอายุที่เสี่ยงต่อการใช้บริการรถฉุกเฉินแบบ Kernel density (2) วิเคราะห์ขอบเขตการให้บริการรถฉุกเฉิน และ (3) สร้างแบบจำลองหาที่ตั้งใหม่ของจุดจอดรถฉุกเฉิน กลุ่มประชากรผู้สูงอายุ 3 กลุ่ม คือ อายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป ป่วยเป็นโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง และมีประวัติเคยใช้บริการรถฉุกเฉิน จำนวนทั้งหมด 3,410 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสอบถามด้านสุขภาพ กับการใช้บริการรถฉุกเฉิน ใช้สถิติร้อยละ วิธีการวิเคราะห์ขอบเขตการให้บริการรถฉุกเฉินแบบ service area โดยใช้ปัจจัยในด้านระยะทางและระยะเวลาในการให้บริการตามดรรชนีสมรรถนะ (key performance index, KPI) และแบบจำลองหาที่ตั้งใหม่ของจุดจอดรถฉุกเฉินแบบ location-allocation พบว่าความหนาแน่นของกลุ่มผู้สูงอายุเสี่ยงต่อการใช้บริการรถฉุกเฉิน 157 จุดต่อขนาดพื้นที่ 400 ตารางเมตร ส่วนใหญ่อยู่บริเวณตำบลปลาดุก ตำบลชื่นชม ตำบลเหล่าดอกไม้ และตำบลหนองกุง คิดเป็นร้อยละ 28.6, 27.4, 23.6 และ 20.4 ตามลำดับ ผลการวิเคราะห์ขอบเขตการให้บริการของรถฉุกเฉินพบว่าการให้บริการภายในเวลา 8 นาที สามารถให้บริการผู้สูงอายุได้จำนวน 2,453 คน ภายในเวลา 10 นาที สามารถให้บริการผู้สูงอายุได้จำนวน 2,501 คน และภายในเวลา 12 นาที สามารถให้บริการผู้สูงอายุได้จำนวน 2,511 คน แต่กลับพบว่าปัจจุบันการให้บริการจุดจอดบริการรองรับได้ 3,241 คน ซึ่งไม่สามารถครอบคลุมพื้นที่ จึงสร้างแบบจำลองเพื่อจัดสรรจุดจอดฉุกเฉินที่เหมาะสมและครอบคลุมพื้นที่ พบว่าต้องเพิ่มจุดจอด 3 จุด คือ บริเวณตำบลชื่นชม 2 จุด และตำบลปลาดุก 1 จุด ทำให้สามารถรองรับประชากรที่กำลังเข้าสู่วัยผู้สูงอายุและอาจเป็นกลุ่มที่มีสภาวะเสี่ยงต่อการใช้รถฉุกเฉินในอนาคตที่เพิ่มขึ้นได้
คำสำคัญ : ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์; แบบจำลอง; ฉุกเฉิน; ผู้สูงอายุ; อำเภอชื่นชม; จังหวัดมหาสารคาม
Article Details
เอกสารอ้างอิง
[2] กัญญา วังศรี, 2556, การบริการการแพทย์ฉุกเฉินในประเทศไทย, การประชุมวิชาการประจำปี คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ครั้งที่ 29, มหาวิทยาลัยขอนแก่น, ขอนแก่น.
[3] ชาตรี เจริญชีวะกุล, 2559, รายงานประจำปี 2555, แหล่งที่มา : http://www.niems.go.th/th/Upload/File/255606101545154125_nZlqfOMZkjyP2nB4.pdf.
[4] ธัญญรัตน์ ไชยคราม, 2557, การประยุกต์ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์เพื่อการวิเคราะห์พื้นที่เสี่ยงภัยสารอินทรีย์ระเหยง่าย จังหวัดระยอง, Thai J. Sci. Technol. 3(3): 160-172.
[5] บุญญิสา เพ็งบุญมา, 2560, สพฉ. เปิดศูนย์ประสานคุ้มครองสิทธิผู้ป่วยฉุกเฉินวิกฤต, แหล่งที่มา : http://news.voicetv.co.th/thailand/476607.html.
[6] พีระวัฒน์ แกล้ววิการณ์, 2557, การประยุกต์ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์เพื่อการวิเคราะห์พื้นที่ให้บริการศูนย์การแพทย์ฉุกเฉิน จังหวัดเลย, Thai J. Sci. Technol. 3(3): 137-147.
[7] ปรางทิพย์ บัวเฟื่อง, 2557, การประยุกต์ใช้ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ในการศึกษาการกระจายการระบาดของโรคไข้เลือดออกในพื้นที่อำเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี, คณะพัฒนาสังคมและสิ่งแวดล้อม สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์, กรุงเทพฯ.
[8] มณฑล เยี่ยมไพศาล และมานัส ศรีวานิช, 2553, ความหนาแน่นเชิงพื้นที่อาชญากรรม กรณีศึกษาเขตพระนครกรุงเทพมหานคร ศึกษาตามแบบเคอร์เนล, คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และการผังเมือง มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, ปทุมธานี.
[9] วโรรส อินทรศิริพงษ์, 2557, การพัฒนาตัวแบบการจัดสรรตำแหน่งของหน่วยการแพทย์ฉุกเฉิน เพื่อลดระยะเวลาการเข้าถึงจุดเกิดเหตุ กรณีศึกษาจังหวัดนครราชสีมา, สาขาวิชาวิศวกรรมอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี, นครราชสีมา.
[10] สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ, 2560, ข้อควรรู้ก่อนใช้สิทธิ “เจ็บป่วยฉุกเฉินวิกฤต” 72 ชั่วโมง, แหล่งที่มา : http://www.bangkokbiznews.com/news/detail/748421
[11] กรมทางหลวงชนบท, 2549, มาตรฐานชั้นทางสำหรับทางหลวงท้องถิ่น, กระทรวงคมนาคม, กรุงเทพฯ
[12] สุเพชร จิรขจรกุล, 2560, เรียนรู้ระบบภูมิสารสนเทศด้วยโปรแกรม ArcGIS Desktop 10.5 for Desktop, บริษัท เอ.พี.กราฟิคีไซน์และการพิมพ์, กรุงเทพฯ.
[13] Briggs, D.J., Forer, P., Järup, L. and Stern, R., 2002, GIS for Emergency Preparedness and Health Risk Reduction, Kluwer Academic Publishers, Boston.
[14] Dijkstra, E.W., 1959, A note on two problems in connexion with graphs, Numerische Mathematik 1: 269-271.
[15] Effiong, E., Iyiola, F., Adeniran, A. and Alagbe, A., 2015, Application of GIS in road in road network analysis for emergency services (A case study of Ibadan South West Local Government Area), FIG Working Week 2015: From the Wisdom of the Ages to the Challenges of the Modern World Sofia, Bulgaria.
[16] Fradelos, E.C., Papathanasiou, I.V., Mitsi, D., Tsaras, K., Kleisiaris, C.F. and Kourkouta, L., 2014, Health based geographic information systems (GIS) and their applications, J. Acad. Med. Sci.