ปัจจัยที่ส่งผลต่อการผลิตก๊าซไบโอไฮโดรเจนจากซังข้าวโพดด้วยกระบวนการหมักแบบไม่ใช้แสง

Main Article Content

ณหทัย มหาเทพ
บัณฑิตา เพ็ญศรี
พฤกษ์ อักกะรังสี

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ


ภาคเหนือของประเทศไทย โดยเฉพาะจังหวัดเชียงใหม่ มักประสบปัญหาในการกำจัดชีวมวลด้วยวิธีการเผา โดยเฉพาะซังข้าวโพด ซึ่งนอกจากจะเป็นการทำลายความอุดมสมบรูณ์ของดินแล้ว ยังเกิดปัญหาเรื่องหมอกควัน ซึ่งเป็นมลพิษทางอากาศ งานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยการผลิตไบโอไฮโดรเจนจากซังข้าวโพดที่เป็นแหล่งของเซลลูโลส ซึ่งสามารถย่อยสลายเป็นน้ำตาล แล้วนำไปใช้ในกระบวนการหมักได้ งานวิจัยนี้ได้หมักไบโอไฮโดรเจนจากซังข้าวโพดด้วยกระบวนการหมักแบบไม่ใช้แสง ใช้ตะกอนจุลินทรีย์ที่ได้จากระบบผลิตก๊าซชีวภาพจากฟาร์มสุกรเป็นเชื้อตั้งต้นในการหมักไบโอไฮโดรเจน ก่อนการหมักซังจะปรับสภาพของข้าวโพดด้วยโพแทสเซียมไฮดรอกไซด์ (5 %w/v) แล้วย่อยด้วยเอนไซม์เซลลูเลส เพื่อให้เป็นน้ำตาลรีดิวซ์ที่นำมาใช้เป็นสารตั้งต้นในการหมักไบโอไฮโดรเจน โดยหมักแบบแบตช์ที่ปริมาตร 500 มิลลิลิตร อุณหภูมิ 35 องศาเซลเซียส โดยผันแปรปัจจัยต่าง ๆ ได้แก่ ใช้ความเข้มข้นของสารตั้งต้น (5-40 กรัมน้ำตาลต่อลิตร) ค่าความเป็นกรดด่าง (4-8) และระยะเวลาการหมัก (96-192 ชั่วโมง) ซึ่งได้จำนวน 20 การทดลอง ผลของงานวิจัยพบว่าสภาวะที่ได้ผลผลิตไบโอไฮโดรเจนสูงสุด คือ ความเข้มข้นของสารตั้งต้น 22.2 กรัมน้ำตาลต่อลิตร ค่าความเป็นกรดด่าง 6 ระยะเวลาการหมัก 223±1 ชั่วโมง ได้ผลผลิตไบโอไฮโดรเจนเฉลี่ย 101.2 มิลลิลิตรไฮโดรเจนต่อกรัมน้ำตาลรีดิวซ์ นอกจากนี้ยังทราบว่าการหมักที่สภาวะความเข้มข้นของสารตั้งต้น และค่าความเป็นกรดที่สูงเกินไปจะส่งผลให้ไม่เกิดการผลิตไบโอไฮโดรเจนขึ้น เนื่องจากจุลินทรีย์ไม่สามารถมีชีวิตอยู่ได้ในสภาวะที่ความเข้มข้นที่สูงจนเกินไป (ความเข้มข้นสารตั้งต้นมากกว่า 40 กรัมน้ำตาลต่อลิตร) และสภาวะที่มีความเป็นกรดสูงจนเกินไป (pH น้อยกว่า 3) 


คำสำคัญ : ซังข้าวโพด; ไบโอไฮโดรเจน; กระบวนการหมักแบบไม่ใช้แสง; ความเข้มข้นสารตั้งต้น; ค่าความเป็นกรดด่าง; ระยะเวลาในการหมัก

Article Details

ประเภทบทความ
Engineering and Architecture
ประวัติผู้แต่ง

ณหทัย มหาเทพ

สาขาวิชาวิศวกรรมพลังงาน คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ตำบลสุเทพ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ 50200

บัณฑิตา เพ็ญศรี

สถาบันวิจัยและพัฒนาพลังงานนครพิงค์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ตำบลแม่เหียะ อำเภอเมือง เชียงใหม่ 50100

พฤกษ์ อักกะรังสี

สาขาวิชาวิศวกรรมเครื่องกล คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ตำบลสุเทพ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ 50200

เอกสารอ้างอิง

[1] สำนักนโยบายและแผนพลังงาน กระทรวงพลังงาน, สถานการณ์พลังงาน, แหล่งที่มา : http://www.eppo.go.th/index.php/th/energy-information/energy-status/year?orders[publishUp]=publishUp&issearch=1, 23 ตุลาคม 2560.
[2] การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย, สัดส่วนการใช้พลังงานไฟฟ้าในระบบของ กฟผ. ปี 2558, แหล่งที่มา : https://www.egat.co.th/index.php?option=com_content&view=article&id=579&Itemid=116, 15 พฤจิกายน 2560.
[3] ประทิน กุลละวณิชย์, นันทิยา เปปะตัง, อรอมล เหล่าปิตินันท์, อรรณพ นพรัตน์, ภาวิณี ชัยประเสริฐ และวรินธร สงคศิริ, 2550, ภาพรวมเชิงสถานภาพและศักยภาพของเทคโนโลยีก๊าซชีวภาพในประเทศไทย, ว.วิจัยและพัฒนา มจธ. 30: 693-700.
[4] สำนักวิจัยเศรษฐกิจการเกษตร, 2558, สถาน การณ์สินค้าเกษตรที่สำคัญและแนวโน้ม ปี 2559, เอกสารวิชาการ, สำนักวิจัยเศรษฐกิจการเกษตร, 241 น.
[5] กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน กระทรวงพลังงาน, ข้อมูลทั่วไป (ชีวมวล), แหล่งที่มา : http://biomass.dede.go.th/biomass_web/index.html, 23 ตุลาคม 2560.
[6] ขนิษฐา หมู่โสภิญ, 2553, ไบโอไฮโดรเจน พลังงานทางเลือกใหม่, ว.ศูนย์บริการวิชาการ 3-4: 15-20.
[7] Lui, D., 2008, Bio-hydrogen Production by Dark Fermentation from Organics Waetes and Residues, Technical Information Center of Denmark, Denmark, 46 p.
[8] Zhang, K., Ren, N.Q. and Wang, A.J., 2014, Enhance biohydrogen production from corn stover hydrogen by pretreatment of two typical seed sludges, Int. J. Hydrogen Energy 39: 14653-14662.
[9] VDI 4630, 2006, Fermentation of Organic Materials Characterization of the Substrate, Sampling, Collection of Material Dara, Fermentation Test, Germany, 91 p.
[10] Hu, R., 1999, Food Product Design: A Computer Aided Statistic Approach, CRC Press, USA, 240 p.
[11] สันติ พุ่มกระจ่าง, 2552, การวิเคราะห์ทางสถิติสำหรับพื้นผิวตอบสนองคู่ของกระบวนการติดหัวอ่านฮาร์ดดิสก์ไดร์ฟ, วิทยานิพนธ์ปริญญาโท, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, ปทุมธานี, 102 น.
[12] ดาริกา อวะภาค, นพรัตน์ มะเห และดลฤดี พิชัยรัตน์, 2556, การหาสภาวะที่เหมาะสมในการสกัดพอลิแซ็กคาไรด์จากสาหร่ายผมนางโดยใช้วิธีพื้นผิวตอบสนอง, ว.วิทย. มข. 41(2): 414-430.
[13] Zhang, T., Liu, H. and Fang, H.H., 2003, Biohydrogen production from starch in wastewater under thermophilic condition, J. Environ. Manage. 68: 149-156.
[14] Yang, H., Guo, L. and Liu, F., 2010, Enhance bio-hydrogen production from corncob by a two-step process: Dark- and photo-fermentation, Biores. Technol. 101: 2049-2052.
[15] Hawkes, F.R., Dinsdale, R., Hawkes, D.L. and Hussy, I., 2002, Sustainable fermentative hydrogen production: Challenges for process optimization, Int. J. Hydrogen Energy 27: 1339-1347.