ผลของชนิดพืชตระกูลถั่วและการจัดการฟางข้าวต่อผลผลิตและความเข้มข้นของธาตุอาหารในข้าวพันธุ์ กข47 และสมบัติดิน
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทคัดย่อ
ปัญหาภัยแล้งของประเทศไทยทวีความรุนแรงเพิ่มขึ้นในปัจจุบัน ซึ่งส่งผลกระทบต่อการเพาะปลูกพืชของเกษตรกร ดังนั้นการปลูกพืชใช้น้ำน้อยอาจเป็นทางเลือกให้เกษตรกรนำไปปฏิบัติได้ การทดลองนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการปลูกพืชตระกูลถั่วเพื่อใช้เป็นปุ๋ยพืชสดร่วมกับการไถกลบฟางข้าวต่อปริมาณผลผลิต ความเข้มข้นและการดูดใช้ธาตุอาหาร ผลตอบแทนทางเศรษฐกิจ และสมบัติดินบางประการหลังการปลูก วางแผนการทดลองแบบ randomized complete block (RCB) จำนวน 3 ซ้ำ 6 ตำรับทดลอง ประกอบด้วยตำรับที่ 1 เป็นตำรับควบคุม (ไม่ปลูกถั่วและไม่ไถกลบฟาง) ตำรับที่ 2 และ 3 ปลูกถั่วเขียวและถั่วเหลืองเป็นปุ๋ยพืชสดอัตราเมล็ด 5 และ 8 กิโลกรัมต่อไร่ ตำรับที่ 4 ไถกลบฟางข้าวลงดิน และตำรับที่ 5 และ 6 ไถกลบฟางข้าวลงดินร่วมกับการปลูกถั่วเขียวและถั่วเหลืองเป็นปุ๋ยพืชสด ผลการทดลองพบว่ากรรมวิธีไถกลบฟางร่วมกับการปลูกถั่วเหลืองเป็นปุ๋ยพืชสดให้ค่าน้ำหนักแห้งตอซังและน้ำหนักเมล็ดต่อไร่สูงที่สุด (828.8 และ 1,035.2 กิโลกรัมต่อไร่) นอกจากนี้ยังให้ค่าการดูดใช้ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียมโดยรวมในพืชทั้งต้นสูงที่สุด (15.41, 3.27 และ 23.58 กิโลกรัม N-P-K ต่อไร่) และให้ค่าผลตอบแทนทางเศรษฐกิจสูงที่สุดอีกด้วย (10,870.84 บาทต่อไร่) ขณะที่กรรมวิธีไถกลบฟางข้าวลงดินร่วมกับการปลูกถั่วเขียวเป็นปุ๋ยพืชสดมีแนวโน้มให้ค่าความอุดมสมบูรณ์ของดินหลังเก็บเกี่ยวสูงกว่ากรรมวิธีอื่น ๆ (อินทรียวัตถุ ไนโตรเจนทั้งหมด และฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์เท่ากับ 5.46, 0.29 เปอร์เซ็นต์ และ 24.82 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ตามลำดับ) ดังนั้นอาจกล่าวได้ว่ากรรมวิธีไถกลบฟางร่วมกับการปลูกถั่วเหลืองเป็นปุ๋ยพืชสดเป็นกรรมวิธีที่เหมาะสมสำหรับเกษตรกรในพื้นที่ที่จะนำไปประยุกต์ใช้ต่อไป
คำสำคัญ : พืชตระกูลถั่ว; การจัดการฟางข้าว; ความเข้มข้นธาตุอาหาร; ผลผลิต; สมบัติดิน
Article Details
เอกสารอ้างอิง
[2] สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร, ราคาข้าวเปลือกเจ้า ความชื้น 15 % รายเดือนที่เกษตรกรขายได้ที่ไร่นา ทั้งประเทศ ปี 2541-2561, แหล่งที่มา : http://www.oae.go.th/download/price/monthlyprice/paddy 14-15.pdf, 15 กรกฎาคม 2560.
[3] กรมส่งเสริมการเกษตร, โครงการสร้างรายได้จากพืชทดแทนนาปรังและความรู้ทางวิชาการพืชที่ใช้น้ำน้อยที่เหมาะสมในการเกาะปลูกพืชในฤดูแล้ง, แหล่งที่มา : http://www.doae.go.th/img/needgroup/need-group.html. 9 กันยายน 2559.
[4] Rekhi, R.S. and Bajwa, M.S, 1993, Effect of green manure on the yield, N uptake and floodwater properties of a flooded rice, wheat rotation receiving lSN urea on a highly permeable soil, Fertilizer Res. 34: 15-22.
[5] Aulakh, M.S., Khera, T.S., Doran, J.W., Singh, K. and Singh, B., 2000, Yields and nitrogen dynamics in a rice-wheat system using green manure and inorganic fertilizer, Soil Sci. Soc. Am. J. 64: 1867-1876.
[6] Saothongnoi, V., Amkha, S., Inubushi, K. and Smakgahn, K., 2014, Effect of rice straw incorporation on soil properties and rice yield, Thai J. Agric. Sci. 47: 7-12.
[7] Islam, M.S., Pual, N.K., Alam, M.R., Uddin, M.R., Sarker, U.K., Islam, M.A. and Park S.U., 2015, Responses of rice to green manure and nitrogen fertilizer application, Online J. Biolo. Sci. 15: 207-216.
[8] กรมพัฒนาที่ดิน, ลักษณะและสมบัติของชุดดินภาคกลาง, แหล่งที่มา : www.ldd.go.th/thaisoils_museum/pf_desc/central/Ay.html, 22 กรกฎาคม 2559.
[9] National Soil Survey Center, 1996, Soil Survey Laboratory Methods Manual. Soil Survey Investigations Report No. 42, Version 3.0, Natural Resources Conservation Service, USDA, Washington D.C.
[10] ธงชัย มาลา, 2550, ปุ๋ยอินทรีย์และปุ๋ยชีวภาพ : เทคนิคการผลิตและการใช้ประโยชน์, พิมพ์ครั้งที่ 2, สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ, 300 น.
[11] กรมการข้าว, องค์ความรู้เรื่องข้าว, แหล่งที่มา : http://www.ricethailand.go.th/Rkb/management/index.php-file=content.php&id=2.htm#b3, 12 กรกฎาคม 2559.
[12] ทัศนีย์ อัตตะนันทน์ และจงรักษ์ จันทร์เจริญสุข, 2542, แบบฝึกหัดและคู่มือปฏิบัติการวิเคราะห์ดินและพืช, ภาควิชาปฐพีวิทยา คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ, 108 น.
[13] Akinrinde, E.A. and Gaizer, T., 2006, Differences in the performance and phosphorus use efficiency of some tropical rice (Oryza sativa L.) varieties, Pak. J. Nutr. 5: 206-211.
[14] อรประภา เทพศิลปวิสุทธิ์, 2560, การศึกษาเปรียบเทียบผลของปุ๋ยอินทรีย์และปุ๋ยเคมีต่อความสามารถในการผลิตจิงจูฉ่าย, ว.วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 25(4): 615-626.
[15] Wong, J.W.C., Mak, K.F., Chan, N.W., Lam, A., Fang, M., Zhou, L.X., Wu, Q.T. and Liao, X.D., 2001, Co-composting of soybean residues and leaves in Hong Kong, Biores. Technol. 76: 99-106.
[16] พรทิพย์ ศรีมงคล, วิมลนันทน์ กันเกตุ และศุภสิทธิ์ สิทธาพานิช, 2557, ผลของซากพืชต่อการปลดปล่อยไนโตรเจนและการดูดใช้ไนโตรเจนของข้าว, ว.วิทยาศาสตร์เกษตร 45(2): 521-524.
[17] Kaewpradit, W., Toomsan, B., Cadisch, G., Vityakon, P., Limpinuntana, V., Saenjan, P., Jogloy, S. and Patanothai, A, 2009, Mixing groundnut residues and rice straw to improve rice yield and N use efficiency, Field Crops Res. 110: 130-138.
[18] Buarach, K., Thongjoo, C., Udomprasert, N. and Amkha, S., 2014, Effects of tillage system and soil organic matter amendment on growth, yield of Pathumthani 80 rice and carbon sequestration in paddy soil, Mod. App. Sci. 8: 1-7.
[19] Han, S.H., An, J.Y., Hwang, J. Kim, S.B. and Park, B.B., 2016, The effects of organic manure and chemical fertilizer on the growth and nutrient concentrations of yellow poplar (Liriodendron tulipifera Linn.) in a nursery system, Forest Sci. Technol. 12: 137-143.
[20] Sinkumkoon, P., Thanachit, S., Anusontpornperm, S., Kheoruenromne, I, Petprapai, P. and Bowichean, R., 2015, Influences of green manures and N-fertilizer management on nutrient uptakes and yield of cassava on a degraded sandy soil, Kasetsart J. (Nat. Sci.). 49: 375-389.
[21] Verma, T.S. and Bhagat, R.M., 1992, Impact of rice straw management practices on yield, nitrogen uptake and soil properties in a wheat-rice rotation in northern India, Fertilizer Res. 33: 97-106.
[22] อุไรวรรณ ไอยสุวรรณ์, 2557, การจัดการปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินต่อการเจริญเติบโต ผลผลิต และประสิทธิภาพการใช้ไนโตรเจนของข้าวที่ปลูกในชุดดินสรรพยา, ว.เกษตร 30(2): 133-140.
[23] นันทนา ชื่นอิ่ม, วิวัฒน์ อิงคะประดิษฐ์, สมชาย กรีฑาภิรมย์ และนุษรา สินบัวทอง, 2553, การใช้ปุ๋ยเคมีในนาข้าวตามค่าวิเคราะห์ดิน, น. 325-332, ใน รายงานการประชุมวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 48 สาขาพืช, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
[24] เบ็ญจพร กุลนิตย์ และวันเฉลิม ศรีบุญโรจน์, 2560, การจัดการปุ๋ยต่อการเจริญเติบโต ผลผลิต และผลตอบแทนทางเศรษฐกิจของการผลิตข้าวขาวดอกมะลิ 105, ว.เกษตรพระวรุณ 14(1): 61-70.
[25] นภาพร พันธุกมลศิลป์ และกาญจนี วิริยะพานิชย์, 2560, ผลของการจัดการปุ๋ยต่อสมบัติดิน การเจริญเติบโต และผลผลิตมันสำปะหลังในชุดดินยโสธร, ว.แก่นเกษตร 45(3): 505-514.
[26] Watanabe, T., Man, L.H., Vien, D.M., Khang, V.T., Ha, N.N., Linh, T.B. and Ito, O., 2009, Effects of continuous rice straw compost application on rice yield and soil properties in the Mekong Delta, Soil Sci. Plant Nutr. 55: 754-763.
