การประเมินลักษณะทางกายภาพของข้าวเป็นหมันเนื่องจากอุณหภูมิเพื่อใช้เป็นสายพันธุ์แม่ในการพัฒนาข้าวลูกผสมในประเทศไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทคัดย่อ
ข้าวเป็นอาหารหลักที่สำคัญที่สุดชนิดหนึ่งของประชากรโลก ข้าวลูกผสมเป็นทางเลือกหนึ่งซึ่งสามารถเพิ่มปริมาณการผลิตข้าวได้ การใช้ระบบเกสรเพศผู้เป็นหมันเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิ (temperature-sensitive genic male-sterile, TGMS) มาใช้ในการพัฒนาข้าวลูกผสม ทำให้การผลิตข้าวลูกผสมสามารถทำได้โดยง่าย เนื่องจากข้าวสายพันธุ์ TGMS ส่วนใหญ่เป็นหมันที่อุณหภูมิสูง แต่ติดเมล็ดดีที่อุณหภูมิต่ำ ในการศึกษานี้ คณะผู้วิจัยได้รับข้าว TGMS จำนวน 7 สายพันธุ์ จากสถาบันวิจัยข้าวนานาชาติ (IRRI) งานวิจัยนี้ได้ประเมินลักษณะต่าง ๆ ของข้าว TGMS ทั้ง 7 สายพันธุ์ ได้แก่ (1) ลักษณะทางการเกษตรที่สำคัญ (2) การปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมของประเทศไทย และ (3) ศึกษาอุณหภูมิและช่วงเวลาที่เป็นหมันหรือติดเมล็ดของข้าวเหล่านี้ ผลการศึกษาพบว่าข้าว TGMS ทั้ง 7 สายพันธุ์ มีลักษณะทางการเกษตรที่สำคัญใกล้เคียงกับข้าวพันธุ์ดีทั่วไปของไทย ข้าวเหล่านี้ปรับตัวได้ดีในพื้นที่ และเวลาที่ปลูกในเขตพื้นที่ภาคกลาง ซึ่งคาดว่าจะเป็นแหล่งผลิตข้าวลูกผสมที่สำคัญ ข้าวเหล่านี้เป็นหมันอย่างสมบูรณ์ในช่วงฤดูร้อนและเกือบตลอดทั้งปี ส่วนในช่วงฤดูหนาวข้าว TGMS หลายสายพันธุ์สามารถติดเมล็ดได้ดี ทำให้คาดว่าข้าวเหล่านี้น่าจะใช้เป็นสายพันธุ์แม่ในการพัฒนาข้าวลูกผสมในประเทศไทยได้
คำสำคัญ : ข้าว; ข้าวลูกผสม; อุณหภูมิ; ข้าวเป็นหมันเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิ
Article Details
เอกสารอ้างอิง
[2] Tu, J., Zhang, G., Datta, K., Xu, C., He, Y., Zhang, Q., Khush, G.S., Datta, S.K., 2000, Field performance of transgenic elite commercial hybrid rice expressing Bacillus thurigiensis-endotoxin, Nat. Biotechnol. 18: 1101-1104.
[3] Virmani, S.S., Sun, Z.X., Mou, T.M., Jauhar, A.A., Mao, C.X., 2003, Two-Line Hybrid Rice Breeding Manual, Los Banos (Philippines), International Rice Research Institute, 88 p.
[4] Akagi, H., Nakamura, A., Misono, Y.Y., Inagaki, A. and Takahashi, H., 2004, Positional cloning of therice Rf-1 gene, a restorer of BT-type cytoplasmic male sterility that encodes a mitochondia-targeting PPR protein, Theor. Appl. Genet. 108: 1449-1457.
[5] สุทัศน์ ศรีวัฒนพงศ์, 2552, การปรับปรุงพันธุ์พืช, สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
[6] Latha, R., Thiyagarajan, K. and Senthilvel, S., 2004, Genetics, fertility behaviour and molecular marker analysis of a new TGMS line, TS6, in riceม Plant Breed. 123: 235-240.
[7] เทพสุดา รุ่งรัตน์, สุทัศน์ จุลศรีไกวัล, ดำเนิน กาละดี, อโณทัย ชุมสาย, 2553, ความดีเด่นของผลผลิตและลักษณะอื่นที่เกี่ยวข้องในข้าวลูกผสมชั่วที่ 1 ระหว่างข้าวพันธุ์ดีของไทยกับข้าวสายพันธุ์เกสรเพศผู้เป็นหมันแบบไวต่ออุณหภูมิ, ว.เกษตร 26: 79-84.
[8] Peng, H.F., Chen, X.H., Lu, Y.P., Peng, Y.F., Wan, B.H., Chen, N.D., Wu, B., Xin, S.P. and Zhang, G.Q., 2010, Fine mapping of a gene for non-pollen type thermosensitive genic male sterility in rice (Oryza sativa L.), Theor. Appl. Genet. 120: 1013-1020.
[9] Zhou, H., Zhou, M., Yang, Y.Z., Li, J., Zhu, L.Y., Jiang, D.G., Dong, J.F., Liu, Q.J., Gu, L.F., Zhou, L.Y., Feng, M.J., Qin, P., Hu, X.C., Song, C.L., Shi, J.F., Song, X.W., Ni, E.D., Wu, X.J., Deng, Q.Y., Liu, Z.L., Chen, M.S., Liu, Y.G., Cao, X.F., Zhuang, C.X., 2014, RNase ZS1 processes UbL40 mRNAs and controls thermosensitive genic male sterility in rice, Nat. Commun. 5: 4884-4892.
