การหาสภาวะที่เหมาะสมต่อการผลิตกรดอะซิติกในระหว่างกระบวนการหมักน้ำส้มสายชูจากเนื้อผลกาแฟ

Main Article Content

นฤมล บุญมี
นักรบ นาคประสม
ชนวัฒน์ นิทัศน์วิจิตร
พัฒนา เฟื่องฟู
จริยาพร สังข์ภิรมย์
กาญจนา นาคประสม

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ


งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาวะที่เหมาะสมต่อการผลิตกรดอะซิติกของน้ำส้มสายชูหมักจากเนื้อผลกาแฟ ปัจจัยที่ใช้ในการหาสภาวะที่เหมาะสมสำหรับการผลิตน้ำส้มสายชูหมักจากเนื้อผลกาแฟ คือ ความเข้มข้นของแอลกอฮอล์ (ร้อยละ 6-10  โดยปริมาตร) ปริมาณกลูโคส (ร้อยละ 6-14 โดยน้ำหนักต่อปริมาตร) และปริมาณแบคทีเรีย (ร้อยละ 5-15 โดยปริมาตร) ซึ่งสภาวะที่เหมาะสมของผลร่วมปัจจัยเหล่านี้ถูกกำหนดโดยวิธีพื้นที่ผิวตอบสนองแบบบ็อกซ์-เบห์นเคน การทดลองพบว่าปัจจัยทั้ง 3 ปัจจัยมีผลต่อปริมาณกรดอะซิติกที่ได้ การวิเคราะห์ทางสถิติบ่งชี้ว่าข้อมูลที่ได้จากการทดลองมีความเหมาะสมกับสมการพหุนามกำลังสอง เนื่องจากให้ค่าสัมประสิทธิ์ของการตัดสินใจ 0.8926 และเมื่อนำสมการทางคณิตศาสตร์มาสร้างกราฟสามมิติพื้นที่ผิวตอบสนองและกราฟโครงร่างเพื่อหาสภาวะที่เหมาะสมในการทดลองนี้ พบว่าสภาวะที่เหมาะสมที่ส่งผลให้ปริมาณกรดอะซิติกมีค่ามากที่สุดร้อยละ 2.99±0.18 คือ ความเข้มข้นของแอลกอฮอล์ร้อยละ 8 โดยปริมาตร ปริมาณกลูโคสร้อยละ 12 โดยปริมาตร และปริมาณแบคทีเรียร้อยละ 10 โดยปริมาตร ภายใต้สภาวะการผลิตกรดอะซิติกที่ได้สูงสุดนี้ มีปริมาณสารประกอบฟีนอลิกรวม 229.40±0.882 มิลลิกรัมกรดแกลลิกต่อกรัมน้ำหนักแห้ง และมีฤทธิ์การต้านอนุมูลอิสระโดยวัดเป็นค่าร้อยละของการยับยั้งอนุมูลอิสระ DPPH ร้อยละ 38.21±0.745 


คำสำคัญ : กรดอะซิติก; น้ำส้มสายชูหมัก; เนื้อผลกาแฟ; แผนการทดลองแบบบ็อกซ์-เบห์นเคน

Article Details

ประเภทบทความ
Biological Sciences
ประวัติผู้แต่ง

นฤมล บุญมี

สาขาวิศวกรรมอาหาร คณะวิศวกรรมและอุตสาหกรรมเกษตร มหาวิทยาลัยแม่โจ้ ตำบลหนองหาร อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ 50290

นักรบ นาคประสม

สาขาวิศวกรรมอาหาร คณะวิศวกรรมและอุตสาหกรรมเกษตร มหาวิทยาลัยแม่โจ้ ตำบลหนองหาร อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ 50290

ชนวัฒน์ นิทัศน์วิจิตร

สาขาวิศวกรรมอาหาร คณะวิศวกรรมและอุตสาหกรรมเกษตร มหาวิทยาลัยแม่โจ้ ตำบลหนองหาร อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ 50290

พัฒนา เฟื่องฟู

สาขาวิศวกรรมอาหาร คณะวิศวกรรมและอุตสาหกรรมเกษตร มหาวิทยาลัยแม่โจ้ ตำบลหนองหาร อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ 50290

จริยาพร สังข์ภิรมย์

สาขาวิศวกรรมอาหาร คณะวิศวกรรมและอุตสาหกรรมเกษตร มหาวิทยาลัยแม่โจ้ ตำบลหนองหาร อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ 50290

กาญจนา นาคประสม

สาขาวิศวกรรมอาหาร คณะวิศวกรรมและอุตสาหกรรมเกษตร มหาวิทยาลัยแม่โจ้ ตำบลหนองหาร อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ 50290

เอกสารอ้างอิง

[1] สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร, กาแฟ, แหล่งที่มา : http://www.oae.go.th/ewt_news.ph p?nid=new, 19 เมษายน 2561.
[2] ชุติมณฑน์ พลอยประดับ, พุทธพร เจียมศุภกิตต์ และนิรมล ปัญญ์บุศยกุล, 2553, ฤทธิ์การต้านออกซิเดชั่นของส่วนต่าง ๆ ของผลกาแฟอาราบิก้าและกากกาแฟ, ว.วิทยาศาสตร์เกษตร 41(3/1): 577-580.
[3] Liu, J., Gan, J., Yu, Y., Zhu, S., Yin, L. and Cheng, Y., 2016, Effect of laboratory-scale decoction on the antioxidative activity of Zhenjiang Aromatic Vinegar: The contribution of melanoidins, J. Funct. Foods 21: 75-86.
[4] ปรีชา มุณีศรี, 2538, น้ำส้มสายชูหมักจากไวน์เปรี้ยว (vinegar), ว.ศูนย์บางพระ, 1: 42-46.
[5] Álvarez-Cáliz, C., Santos-Dueñas, Inés M., García-Martínez, T., Cañete-Rodríguez, Ana M., Millán-Pérez, M. Carmen, Mauricio, Juan C. and García-García, Isidoro., 2014, Effect of biological ageing of wine on its nitrogen composition for producing high quality vinegar, J. Food Bioprod. Proc. 92: 291-297.
[6] Johnston, Carol S., Quagliano, Samantha and White Serena, 2013, Vinegar ingestion at mealtime reduced fasting blood glucose concentrations in healthy adults at risk for type 2 diabetes, J. Funct. Foods 5: 2007-2011.
[7] เจนจิรา ชุมภูคำ, วีระพงษ์ ทรัพย์นำ และทัศไนย จารุวัฒนพันธ์, 2557, ผลของอัตราส่วนประกอบต่อคุณภาพของไวน์เปลือกกาแฟและความพึงพอใจของผู้บริโภค, ว.แก่นเกษตร, 42(3)(ฉบับพิเศษ): 415-420.
[8] เกศินี ตระกูลทิวากร, 2525, การศึกษาความแก่และคุณภาพของผลมะม่วงพันธุ์น้ำดอกไม้ที่มีความแก่ต่าง ๆ ที่เก็บรักษาในตู้เย็น, สถาบันค้นคว้าและพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหาร มหาวิทยา ลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
[9] Kaisoon, O., Siriamornpun, S., Weerapree yakul, N. and Meeso, N., 2011, Phenolic compounds and antioxidant activities of edible flowers from Thailand, J. funct. foods 3: 88-99.
[10] Shimada, K., Fujikawa, K., Yahara, K. and Nakamura, T.,1992, Antioxidative properties of xanthan on the autoxidation of soybean oil in cyclodextrin emulsion, J. Agric. food chem. 40: 945-948.
[11] มาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน, ไวน์ผลไม้, แหล่งที่มา : http://tcps.tisi.go.th/public/StandardList.aspx, 20 เมษายน 2561.
[12] Narkprasom, N., Narkprasom, K. and Upara, U., 2015, Optimization of total phenolic from Cleistocalyx nervosum by microwaveassisted extraction, Amer. J. Eng. Appl. Sci. 8: 302-309.
[13] วราวุฒิ ครูส่ง และพงสวัสดิ์ มานิต, 2532, เทคโนโลยีการหมักในอุตสาหกรรม, โอ เอส พริ้นติ้งเฮาส์, กรุงเทพฯ.
[14] Sakurai, K., Yamazaki, S., Ishii, M., Igarashi, Y. and Arai, H., 2013, Role of the glyoxylate pathway in acetic acid production by Acetobacter aceti, J. Biosci. Bioeng. 115: 32-36.
[15] ประมวล ทรายทอง, บทบาทของแบคทีเรียกรดอะซิติกในอุตสาหกรรมอาหาร, แหล่งที่มา : http://158.108.94.117/Public/PUB0629.pdf, 10 กรกฎาคม 2561.
[16] ชื่นจิต จันทจรูญพงษ์, นัชดา ราชนิยม และณัฎวัลย์ พลพันธุ์, 2561, การศึกษากระบวนการผลิตน้ำส้มสายชูหมักจากโคจิข้าวเหนียว, ว.วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชมงคลธัญบุรี 8(1): 130-140.
[17] จุฑามาศ มณีวงค์, 2551, การผลิตน้ำส้มสายชูจากสาโท, รายงานการวิจัย, มหาวิทยาลัยแม่โจ้, เชียงใหม่, 42 น.
[18] ชญาณ์พิสุทธิ์ แก้วสุวรรณ์, นรารัตน์ เทียนชัยทัศน์, สุดาวดี มโนรมณ์ และหนึ่งฤทัย ห้าวหาญ, 2555, การผลิตเครื่องดื่มน้ำส้มสายชูหมักเพื่อสุขภาพจากน้ำเชื่อมเปลือกสับปะรด, รายงานการวิจัย, มหาวิทยาลัยราชมงคลธัญบุรี, ปทุมธานี, 65 น.
[19] ประวีณา ลาภา, เพ็ญขวัญ ชมปรีดา, และวิชัย หฤทัยธนาสันต์, 2544, การพัฒนนาผลิตภัณฑ์น้ำส้มสายชูหมักข้าวกล้องเหนียวดำ, รายงานการวิจัย, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ, 8 น.
[20] Zhao, L., Liu, F., Wu, L., Xue, X. and Hou, F., 2017, Fate of triadimefon and its metabolite triadimenol in jujube samples during jujube wine and vinegar processing, Food Control 73: 468-473.
[21] กาญจนา นาคประสม, จตุรภัทร วาฤทธิ์, อุมาพร อุประ, หยาดฝน ทนงการกิจ และนักรบ นาคประสม, 2560, สภาวะที่เหมาะสมในการสกัดสารประกอบฟีนอลิกรวมจากดอกบัวหลวงโดยใช้เทคนิคสกัดด้วยไมโครเวฟ, ว.วิทยาศาสตร์ มข. 45(2): 328-342.
[22] ประกาศกระทรวงสาธารณะสุข, น้ำส้มสายชูหมัก, แหล่งที่มา : http://food.fda.moph.go.th/law /data/announ_moph/P204.pdf, 9 กรกฎาคม 2561.