การประเมินสภาวะอนามัยสิ่งแวดล้อมและปัจจัยส่วนบุคคลต่อความชุกของสัตว์และแมลงนำโรคในหอพักนักศึกษา
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งมีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินสภาวะอนามัยสิ่งแวดล้อมหอพัก ศึกษาความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมด้านอนามัยสิ่งแวดล้อม ความชุกของสัตว์และแมลงนำโรคในหอพักนักศึกษา กลุ่มตัวอย่างที่ศึกษามี 263 คน ประกอบด้วยแม่บ้าน 23 คน และนักศึกษา 240 คน ใช้การสุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม แบบประเมินสภาวะอนามัยสิ่งแวดล้อมและเก็บตัวอย่างวิเคราะห์ความชุกของแมลงและสัตว์นำโรค โดยวิธีมาตรฐานของกรมอนามัย ผลการสำรวจสภาวะอนามัยสิ่งแวดล้อมในหอพักพบว่าปัญหาอนามัยสิ่งแวดล้อม 3 อันดับแรก คือ ขยะมูลฝอย สัตว์และแมลงนำโรค และน้ำดื่มน้ำใช้ ส่วนระดับความรู้ด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมและการควบคุมสัตว์และแมลงนำโรคในหอพักนักศึกษา นักศึกษาและแม่บ้านมีความรู้อยู่ในระดับปานกลาง คิดเป็นร้อยละ 64.6 และ 52.2 ตามลำดับ ทัศนคติด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมในหอพักและการควบคุมกำจัดสัตว์แมลงนำโรคของนักศึกษาส่วนใหญ่มีทัศนคติอยู่ในระดับดี คิดเป็นร้อยละ 84.6 ในขณะที่แม่บ้านอยู่ในระดับปานกลางเป็นส่วนใหญ่ คิดเป็นร้อยละ 78.3 พฤติกรรมด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมหอพักและการควบคุมกำจัดสัตว์แมลงนำโรค ส่วนใหญ่ทั้งนักศึกษาและแม่บ้านมีพฤติกรรมอยู่ในระดับปานกลาง คิดเป็นร้อยละ 64.5 และ 56.5 ตามลำดับ จากการสำรวจความชุกของสัตว์และแมลงนำโรค พบว่ามีสัตว์และแมลงนำโรคที่เป็นปัญหาในหอพักนักศึกษา 2 ชนิด คือ หนูและยุง โดยหอพักที่พบความชุกของหนูที่เกินเกณฑ์มาตรฐาน คิดเป็นร้อยละ 7.7 และพบค่าดัชนีลูกน้ำยุงลายที่มีความเสี่ยงสูงมาก คิดเป็นร้อยละ 38.5 ของหอพักที่สำรวจ
คำสำคัญ : หอพัก; สัตว์และแมลงนำโรค; ความชุก
Article Details
References
[2] ชำนาญ อภิวัฒนศร, 2555, Climate Change and Mosquito Vectors, แหล่งที่มา : http://www.tm.mahidol.ac.th, 23 พฤศจิกายน, 2558.
[3] กรมควบคุมโรค สำนักโรคติดต่อโดยแมลง, 2554, แผนยุทธศาสตร์โรคติดต่อนำโดยแมลงระดับชาติ ปี 2555-2559, แหล่งที่มา : http://www.thai vbd.org, 21 พฤศจิกายน 2558.
[4] สำนักอนามัยสิ่งแวดล้อม กรมอนามัย, 2554, คู่มือความรู้สู่ประชาชน อนามัยสิ่งแวดล้อมเตรียมพร้อมประชาชน, แหล่งที่มา : http://env.anamai.moph.go.th, 21 พฤศจิกายน 2558.
[5] ดวงใจ เนตระคเวสนะ, 2551, การเปรียบเทียบความพึงพอใจของนักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี (ภาคปกติ) ต่อการใช้บริการหอพักมหาวิทยาลัยและหอพักเอกชน, แหล่งที่มา : http://mba.bus.rmutt.ac.th/mba, 23 พฤศจิกายน 2558.
[6] พัฒนา มูลพฤกษ์, 2541, อนามัยสิ่งแวดล้อม, พิมพ์ครั้งที่ 2, หจก. เอ็น. เอส. แอล. พริ้นติ้ง, กรุงเทพฯ, 549 น.
[7] สำนักอนามัยสิ่งแวดล้อม กรมอนามัย, 2558, การควบคุมพาหะนำโรค แมลงวัน, แหล่งที่มา : http://env.anamai.moph.go.th/ewtadmin/ewt/env/ewt_dl_link.php?nid=939, 16 กรกฎาคม 2561.
[8] สำนักอนามัยสิ่งแวดล้อม กรมอนามัย, 2558, การควบคุมพาหะนำโรค แมลงสาบ, แหล่งที่มา : http://env.anamai.moph.go.th/ewtadmin/ewt/env/ewt_dl_link.php?nid=938, 16 กรกฎาคม 2561.
[9] สำนักอนามัยสิ่งแวดล้อม กรมอนามัย, 2558, การควบคุมพาหะนำโรค หนู, แหล่งที่มา : http://env.anamai.moph.go.th/ewtadmin/ewt/env/ewt_dl_link.php?nid=940, 16 กรกฎาคม 2561.
[10] สำนักโรคติดต่อนำโดยแมลง กรมควบคุมโรค, 2556, ชีววิทยาและการควบคุมยุงลายสวน, แหล่งที่มา : http://www.thaivbd.org/n/uplo ads/file/file_PDF/คู่มือปฏิบัติงาน/ALL/Aede salbopictus.pdf, 16 กรกฎาคม 2561.
[11] วราลักษณ์ ตังคณะกุล, 2556, การควบคุมเลปโตสไปโรสิสไว้, ว.วิชาการสาธารณสุข 22(3): 526-537.
[12] สุวัชรีย์ เดชาธรอมร, 2544, ความรู้และทัศนคติของบุคลากรเกี่ยวกับการพัฒนาและรับรองคุณภาพโรงพยาบาล : กรณีศึกษาโรงพยาบาลหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์, วิทยานิพนธ์ปริญญาโท, มหาวิทยาลัยบูรพา, ชลบุรี.
[13] กนกวรรณ ขันเงิน และพิษนุ อภิสมาจารโยธิน, 2558, แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับของประชาชน ตำบลโพธิ์ อำเภอเมือง จังหวัดศรีสะเกษ, ว.วิชาการเฉลิมกาญจนา 2(3): 128-133.
[14] ประพัฒน์ เป็นตามวา, ทักษิน จงประสม, นิสสา ชื่นชม และเบญจวรรณ พรมผล, 2555, การประเมินสภาวะอนามัยสิ่งแวดล้อมในหอพักนักศึกษามหาวิทยาลัย, ว.วิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น 5(1): 35-44.
[15] รุ่งฤทัย บุญเทศ และวรางคณา สังสิทธิสวัสดิ์, 2557, การจัดการด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมของหอพักนักศึกษา, ว.วิจัย มข. 19(6): 916-926.
[16] พีรนาฏ คิดดี และอานุช แก้ววงศ์, 2550, ความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมในการจัดการมูลฝอยของประชาชนในอำเภอป่าพะยอม จังหวัดพัทลุง, รายงานวิจัย, มหาวิทยาลัยทักษิณ, สงขลา, 82 น.
[17] มณเฑียร รัตนตรัง, 2550, อิทธิพลของระยะห่างจากแหล่งอาหารและพฤติกรรมการป้องกันและการกำจัดหนูของครัวเรือนต่อจำนวนหนูที่ดักได้ในครัวเรือนในเขตเทศบาลนครหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา, วิทยานิพนธ์ปริญญาโท, มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์, สงขลา, 104 น.
[18] จรวย สุวรรณบำรุง, จันทร์จุรีย์ ถือทอง และธิดารัตน์ เอกศิรินิมิตร, 2558, การมีส่วนร่วมของนักศึกษาในกิจกรรมเฝ้าระวังดัชนีลูกน้ำยุงลายในมหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ : ต้นแบบการเฝ้าระวังเชิงรุกในการป้องกันโรคไข้เลือดออกของพื้นที่สถานศึกษา, ว.การพัฒนาชุมชนและคุณภาพชีวิต 3(1): 81-93.