การคัดเลือกสายพันธุ์ทับทิมและการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อเพื่อขยายพันธุ์ปลูกในประเทศไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การคัดเลือกต้นพันธุ์ทับทิมสายพันธุ์จากประเทศอินเดีย ประเทศอิสราเอล ประเทศโครเอเชีย และประเทศสเปน และขยายพันธุ์จากต้นแม่พันธุ์ที่คัดเลือกแล้วด้วยการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ โดยหาสูตรอาหารที่เหมาะสมในแต่ละระยะการเจริญเติบโต ผลการศึกษาตั้งแต่เดือนตุลาคม 2560 – เดือนกันยายน 2562 พบว่าสายพันธุ์จากประเทศอิสราเอล ประเทศโครเอเชีย และประเทศสเปน ยังไม่สามารถคัดเลือกได้เนื่องจากไม่มีการพัฒนาเข้าสู่ระยะการเจริญพันธุ์ การคัดเลือกต้นพันธุ์สายพันธุ์จากประเทศอินเดีย จากข้อมูลลักษณะทางกายภาพ (เจริญเติบโตดี, ติดดอกจำนวนมาก) และคุณภาพของผล (ปริมาณของแข็งทั้งหมดที่ละลายน้ำ, สีเนื้อ) คัดเลือกต้นพันธุ์ได้จำนวน 8 เบอร์ สำหรับใช้เป็นต้นแม่ในการขยายพันธุ์โดยการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ ต้นที่คัดเลือก แบ่งเป็น 2 กลุ่มตามลักษณะของสีเนื้อ คือ กลุ่มที่มีเนื้อสีชมพู และกลุ่มที่มีเนื้อสีแดง โดยมีค่าปริมาณของแข็งทั้งหมดที่ละลายน้ำได้ (TSS; °Brix) อยู่ในช่วง 13.0 – 14.0
ข้อมูลลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของต้นแม่พันธุ์ที่คัดเลือกได้ พบว่า ทับทิมสายพันธุ์จากประเทศอินเดียทั้ง 8 เบอร์ มีลักษณะสัณฐานวิทยาของใบเหมือนกันกล่าวคือ รูปร่างใบ (รูปใบหอกกลับ) ฐานใบ (รูปลิ่ม) ปลายใบ (ปลายแหลมติ่ง) ขอบใบ (เรียบ) และแผ่นใบ (คล้ายกระดาษ) ในขณะที่ความกว้างใบของหมายเลข I-17 และ Iข18 มีค่าสูงกว่าเบอร์อื่น และ Iข18 มีค่าความยาวเฉลี่ยใบสูงที่สุด และสีของใบอยู่ในกลุ่มสีเขียว เมื่อพิจารณาลักษณะของกลีบดอก พบว่าพืชสร้างดอกที่บริเวณซอกใบ สีกลีบดอกอยู่ในกลุ่มสีส้ม และขนาดเฉลี่ยของกลีบดอกค่อนข้างมีความแปรผันสูงเนื่องจากไม่สามารถเก็บตัวอย่างดอกในระยะเดียวกันได้ทั้งหมดเนื่องจากทับทิมเป็นพืชที่ทยอยสร้างดอก
การขยายพันธุ์ทับทิมสายพันธุ์จากประเทศอินเดีย จากต้นแม่พันธุ์ที่คัดเลือกแล้วด้วยการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ ในการเพิ่มจำนวนยอด สูตรอาหารสังเคราะห์ที่เหมาะสมคือสูตร MS ที่เติม BA 2 mg/l มีผลทำให้ทับทิมมีการแตกยอดใหม่ มีจำนวนข้อ และความสูงเพิ่มขึ้นสูงที่สุด ในระยะการชักนำการเกิดราก สูตรอาหารสังเคราะห์ที่เหมาะสมคือ สูตร MS ที่เติม NAA 0.25 mg/l มีอัตราการเกิดราก 65.63 - 96.88 เปอร์เซ็นต์ มีรากจำนวน 2-3 รากต่อต้น ความยาวเฉลี่ย 1-2 เซนติเมตร ต้นเนื้อเยื่อในขวด บางส่วนนำไปปลูกทดสอบที่สถานีเกษตรหลวงปางดะและสถานีวิจัยโครงการหลวงแม่หลอด พบว่า ที่อายุ 2 เดือนหลังย้ายปลูกลงแปลง ต้นกล้ามีอัตราการรอดตาย 100 เปอร์เซ็นต์ ทั้ง 2 พื้นที่ปลูก
Article Details
เอกสารอ้างอิง
Pal, R.K., Babu K.D., Singh N.V., Maity A. and Gaikwad N., 2014, Pomegranate research in India – status and future challenges. Progressive Horticulture 46(2): 184-201.
Singh, S.K., Singh A., Singh N.V. and Ramajayyam D., 2010, Pomegranate tissue culture and biotechnology. Fruit, Vegetable and Cereal Science and Biotecnology 35-44.
Bhagat, S.K., Kherwar D. and Usha K., 2014, Diversity in fruit characteristics of pomegranate (Punica granatum L.). Progressive Horticulture 46(2): 248-253.
Nilsamranchit, S., Thongtham M.L.C., Mana K. and Chaiprasop C., 2001, Development research on the varietal improvement of pomegranate (Punica granatum) for fresh and processing products, Research Report, Royal Project Foundation, Chiang Mai, 97 p. (in Thai)
Royal Projection foundation, Available Source: http://www.royalprojectthailand.com/station-pangda, November 30, 2022. (in Thai)
Melgarejo, P., Martínez-valero R., Guillamón J.M., Miró M. and Amorós A., 1997, Phenological stages of the pomegranate tree (Punica granatum L.). Ann. Appl. Biol. 130: 135-140.
. Naik, S.K., Pattnail S. and Chand P.K., 1999, In vitro propagation of pomegranate (Punica granatum L. cv. Ganesh) through axillary shoot proliferation from nodal segments of mature tree. Scientia Horticulturae 79: 175-183.
ValizadehKaji, B., Ershadi A. and Tohidfar M., 2013, In vitro propagation of pomegranate (Punica granatum L.) cv. ‘Males Yazdi’. Albanian J. Agric. Sci. 12(1): 1-5.
ValizadehKaji, B., Ershadi A. and Tohidfar M., 2013, In vitro propagation of two Iranian commercial pomegranates (Punica granatum L.) cvs. ‘Malas Saveh’ and ‘Yusef Khani’. Physiol Mol Biol Plants 19940: 597-603.
Singh, P and Patel R.M., 2014, Factors influencing in vitro growth and shoot multiplication of pomegranate. The Bioscan., 9(3): 1031-1035.
Samir, Z., El-Agamy Rafat, Mostafa A.A., Mokhtar M. Shaaban and Marwa T. El-Mahdy., 2009, In vitro propagation of Manfalouty and Nab El-gamal pomegranate cultivars. Res. J. Agric. & Biol. Sci., 5(6): 1169-1175.
