การสำรวจโรคขอบใบแห้งและความต้องการความรู้ในการจัดการโรคขอบใบแห้งของข้าวในระบบการผลิตข้าวอินทรีย์ จังหวัดร้อยเอ็ด

บทคัดย่อ

โรคขอบใบแห้งของข้าวมีสาเหตุจากเชื้อแบคทีเรีย Xanthomonas oryzae pv. oryzae (Xoo) เป็นโรคที่สร้างความเสียหายแก่ผลผลิตข้าวได้ตั้งแต่ 2 ถึง 74 เปอร์เซ็นต์ พบการระบาดตามแหล่งปลูกข้าว โดยทั่วไปของประเทศไทย โดยเฉพาะในพื้นที่ที่ใช้พันธุ์ข้าวอ่อนแอต่อโรคขอบใบแห้ง การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทำการสำรวจโรคขอบใบแห้งของข้าว และความต้องการความรู้ในการจัดการโรคของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนข้าวอินทรีย์ ศูนย์เครือข่ายปราชญ์ชาวบ้าน อำเภอปทุมรัตต์ จังหวัดร้อยเอ็ด ประชากรที่ใช้ในการศึกษา คือ กลุ่มเกษตรกร จำนวน 108 ราย และตัวอย่างข้าวที่แสดงอาการคล้ายโรคขอบใบแห้ง จากแปลงปลูกข้าว 108 แปลง ผลการสำรวจโรคพบ โรคขอบใบแห้งในพื้นที่อำเภอปทุมรัตต์ จำนวน 14 แปลง คิดเป็น 13 เปอร์เซ็นต์ ในพันธุ์ข้าวขาวดอกมะลิ 105 พันธุ์ กข6 และข้าวเหนียวแดง ส่วนการวัดระดับความรู้ และความต้องการการส่งเสริมความรู้ เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถาม สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าสูงสุด ค่าต่ำสุด และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน พบว่า เกษตรกรมากกว่าครึ่งมีความรู้เกี่ยวกับโรคขอบใบแห้งระดับปานกลาง ส่วนใหญ่ยังขาดความรู้ในการควบคุม และป้องกันการแพร่ระบาดอย่างถูกวิธี และมีความต้องการความรู้ในเรื่องการป้องกันกำจัดโรคขอบใบแห้ง โดยรูปแบบการส่งเสริมที่ตรงกับความต้องการของเกษตรกร คือ การส่งเสริมแบบกลุ่ม ผ่านศูนย์เรียนรู้ทางการเกษตร