โพลีโคลนอลแอนติบอดีต่อเชื้อไวรัสใบด่างพริก : การผลิต คุณสมบัติ และการนำไปใช้ในการตรวจวินิจฉัย

บทคัดย่อ

Pepper mild mottle virus (PMMoV) เป็นเชื้อไวรัสในจีนัส Tobamovirus มีพริกซึ่งเป็นพืชที่สำคัญทางเศรษฐกิจเป็นพืชอาศัย สามารถถ่ายทอดโรคด้วยวิธีกลโดยน้ำคั้นพืช และผ่านทางเมล็ด ทำความเสียหายต่อผลผลิตพริก อีกทั้งยังไม่มีสารเคมีใดกำจัดเชื้อไวรัสชนิดนี้ การคัดกรองเมล็ดพันธุ์เพื่อให้ปราศจากโรค ด้วยวิธีการทางซีรัมวิทยานับเป็นขั้นตอนเบื้องต้นที่จะช่วยควบคุมโรคได้ การผลิตแอนติบอดีที่มีคุณภาพจึงมีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อผลิตโพลีโคลนอลแอนติบอดีต่อเชื้อ PMMoV โดยใช้รีคอมบิแนนท์โปรตีนห่อหุ้มอนุภาค (PMMoV–CP) เป็นแอนติเจน โดยนำตัวอย่างโรคพริกที่ตรวจพบเชื้อ PMMoV จากอำเภอกำแพงแสน จังหวัดนครปฐมมาใช้เป็นต้นแบบในการโคลนยีนโปรตีนห่อหุ้มอนุภาคของเชื้อไวรัส ได้ชิ้นยีนขนาด 474 นิวคลีโอไทด์ เพื่อโคลนเข้าส่พู ลาสมิดพาหะ pQE–80L expression vector และกระตุ้นให้เกิดการแสดงออกของยีน พบว่า โปรตีน PMMoV–CP มีน้ำหนัก 17.5 กิโลดาลตัน สกัด PMMoV–CP ให้บริสุทธิ์เพื่อใช้ในการผลิตแอนติซีรัม โดยวิธีฉีดเข้าใต้ผิวหนังและเข้ากล้ามเนื้อขาหลังของกระต่ายพันธุ์ New Zealand White เก็บแอนติซีรัมทุกสัปดาห์ เป็นเวลา 8 สัปดาห์ พบว่า มีค่าไตเตอร์อยู่ระหว่าง 25,600 – 204,800 โดยมีค่าไตเตอร์สูงสุดในสัปดาห์ที่ 8 เมื่อนำไปเจือจางที่ 1:1,000 และตรวจน้ำคั้นพริกเป็นโรค พบว่ามีความไวในการตรวจที่ระดับการเจือจาง 1:5,120 การตรวจสอบความจำเพาะของแอนติซีรัมพบว่ามีความจำเพาะกับเชื้อไวรัส 5 ชนิดในจีนัส Tobamovirus ได้แก่ PMMoV Tobacco mosaic virus (TMV) Odontoglossum ringsot virus (ORSV) Tomato mosaic virus (ToMV) และRibgrass mosaic virus (RMV) โดยไม่ทำปฏิกิริยากับไวรัสชนิดอื่นอีก 9 ชนิดที่นำมาทดสอบ คือ Cucumber green mottle mosaic virus (CGMMV) ในจีนัส Tobamovirus; Potato virus Y (PVY), Chilli veinal mottle virus (ChiVMV) และ Papaya ringspot virus (PRSV) ในจีนัส Potyvirus; Tomato necrotic ring virus (TNRV), Watermelon silver mottle virus (WSMoV) และ Melon yellow spot virus (MYSV) ในจีนัส Tospovirus; Tomato leaf curl New Delhi virus (ToLCNDV) ในจีนัส Begomovirus และ ได้แก่ Cucumber mosaic virus (CMV) ในจีนัส Cucumovirus การทดสอบประสิทธิภาพในการตรวจเชื้อ PMMoV โดยใช้แอนติซีรัมที่ผลิตได้เปรียบเทียบกับแอนติบอดีทางการค้าพบว่าให้ผลตรงกันทุกตัวอย่างที่นำมาทดสอบ