รูปทางธรณีเคมีและความเป็นประโยชน์ของธาตุสังกะสี ทองแดง เหล็ก และแมงกานีสในดินเนื้อปูนที่ใช้ทางการเกษตร

บทคัดย่อ

การขาดธาตุอาหารเสริมกลุ่มธาตุสังกะสี ทองแดงเหล็กและแมงกานีส เป็นปัญหาสำคัญสำหรับการปลูกพืชในดินเนื้อปูน รูปทางธรณีเคมีของธาตุอาหารเสริมเป็นปัจจัยกำหนดความเป็นประโยชน์ของธาตุอาหารเสริมเหล่านี้ จึงศึกษาเพื่อแยกส่วนทางธรณีเคมี และหาสหสัมพันธ์ของปริมาณที่เป็นประโยชน์กับรูปทางธรณีเคมีของธาตุอาหารเสริมทั้ง 4 ธาตุ ในดินเนื้อปูนที่ใช้ทางการเกษตร จำนวน 6 บริเวณ ที่แจกกระจายในจังหวัดลพบุรีและนครสวรรค์ วิธีการศึกษาประกอบด้วยการวิเคราะห์สมบัติทางเคมี การสกัดปริมาณที่เป็นประโยชน์และรูปทางธรณีเคมีของธาตุสังกะสี ทองแดง เหล็ก และแมงกานีสด้วยการสกัดตามลำดับขั้น ผลการศึกษา พบว่า ปริมาณธาตุสังกะสีที่เป็นประโยชน์ในดินอยู่ในระดับไม่เพียงพอ แต่ปริมาณธาตุทองแดง เหล็ก และแมงกานีสที่เป็นประโยชน์อยู่ในระดับเพียงพอ ธาตุสังกะสีและทองแดงส่วนใหญ่แจกกระจายในรูปที่ทนต่อการย่อยด้วยกรด ซึ่งไม่เป็นประโยชน์ต่อพืช ธาตุเหล็กและแมงกานีสส่วนใหญ่แจกกระจายในรูปที่ทำพันธะกับอินทรียวัตถุ และรูปที่ทำพันธะกับออกไซด์ของเหล็ก และแมงกานสี ตามลำดับ นอกจากนี้ ปริมาณของธาตุสังกะสี ทองแดง และเหล็ก ที่เป็นประโยชน์มีสหสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญกับรูปที่มีพันธะกับอินทรียวัตถุ สำหรับธาตุแมงกานีสที่เป็นประโยชน์ไม่พบว่ามีสหสัมพันธ์กับรูปทางธรณีเคมีใด ๆ