การตอบสนองของข้าวขาวดอกมะลิ 105 ที่ปลูกในชุดดินกุลาร้องไห้ต่อเปลือกดินมันสำปะหลังและปุ๋ยโพแทสเซียม
Main Article Content
บทคัดย่อ
การเพิ่มผลผลิตข้าวขาวดอกมะลิ 105 ทำได้โดยการปรับปรุงดินและจัดการปุ๋ยที่เหมาะสม จึงดำเนินการวิจัยภาคสนามในชุดดินกุลาร้องไห้ จังหวัดร้อยเอ็ด เพื่อศึกษาการตอบสนองของข้าวขาวดอกมะลิ 105 ต่อเปลือกดินมันสำปะหลังและปุ๋ยโพแทสเซียม วางแผนการทดลองแบบ 4 × 4 แฟคทอเรียลในแผนการทดลองแบบบล็อกสุ่มสมบูรณ์ จำนวน 3 ซ้ำ ปัจจัยแรก ได้แก่ เปลือกดินมันสำปะหลัง 4 อัตรา ส่วนปัจจัยที่สองทดสอบปุ๋ยโพแทสเซียม 4 อัตรา พบว่า การใส่เปลือกดินมันสำปะหลังอัตรา 25 ตันต่อเฮกตาร์ ให้ผลผลิตน้ำหนักเมล็ดที่ความชื้นร้อยละ 14 สูงสุดอย่างมีนัยสำคัญยิ่งทางสถิติ (P < 0.01) การใส่ปุ๋ยโพแทสเซียมอัตรา 37.5 กิโลกรัม K2O ต่อเฮกตาร์ ส่งผลให้ได้น้ำหนักตอซัง ผลผลิตน้ำหนักเมล็ดที่ความชื้นร้อยละ 14 น้ำหนัก 1,000 เมล็ด และร้อยละเมล็ดดีสูงสุดอย่างมีนัยสำคัญยิ่งทางสถิติ การใส่เปลือกดินมันสำปะหลังอัตรา 25 ตันต่อเฮกตาร์ กับปุ๋ยโพแทสเซียมอัตรา 18.75 กิโลกรัม K2O ต่อเฮกตาร์ มีอิทธิพลร่วมทำให้ได้ผลผลิตน้ำหนักเมล็ดสูงสุดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติเท่ากับ 1.96 ตันต่อเฮกตาร์ (P < 0.05) ปุ๋ยโพแทสเซียมมีอิทธิพลต่อความเข้มข้นและการดูดใช้ธาตุอาหารหลักในส่วนต่าง ๆ ของข้าวขาวดอกมะลิ 105 ชัดเจนกว่าเปลือกดินมันสำปะหลัง การใส่เปลือกดินมันสำปะหลังอัตรา 25 ตันต่อเฮกตาร์ เพื่อปรับปรุงดินร่วมกับปุ๋ยโพแทสเซียมอัตรา 18.75 กิโลกรัม K2O ต่อเฮกตาร์ เป็นรูปแบบการจัดการดินและปุ๋ยที่ช่วยเพิ่มผลผลิตข้าวขาวดอกมะลิ 105 ในชุดดินกุลาร้องไห้ที่ดีที่สุด แต่หากไม่มีการใส่วัสดุปรับปรุงดิน การใส่ปุ๋ยโพแทสเซียมอัตรา 9.375 กิโลกรัม K2O ต่อเฮกตาร์ เพียงพอต่อการให้ผลผลิตของข้าวนี้ในระดับที่น่าพึงพอใจ
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
Bardsley, C.E. and J.D. Lancaster. 1965. Sulfur, pp. 1102–1116. In C.A. Black, ed. Methods of Soil Analysis. Part 2. Chemical and Microbiological Properties. Agronomy No. 9. American Society of Agronomy, Inc., Madison, Wisconsin, USA.
Bray, R.H. and L.T. Kurtz. 1945. Determination of total organic and available forms of phosphorus in soil. Soil Sci. 59(1): 39–45.
Buakhao, B., S. Thanachit and S. Anusontpornperm. 2012. Comparative efficiency of acacia leaf (Acacia ampliceps Maslin.) and soil amendments on sodic soil reclamation for growing jasmine rice in northeast Thailand. In Proc. the 38th Congress on Science and Technology of Thailand (STT38), 17–19 October 2012. Chiang Mai, Thailand.
Cambel, C.R. 2000. Reference Sufficiency Ranges for Plant Analysis in the Southern Region of the United States. Southern Cooperation Series Bull. No. 394. North Carolina Department of Agriculture and Consumer Services, Agronomic Division, North Carolina, USA.
Çelik, H., B.B. Aşik, S. Gürel and A.V. Katkat. 2010. Potassium as an intensifying factor for iron chlorosis. Int. J. Agric. Biol. 12(3): 359–364.
Chapman, H.D. 1965. Cation-exchange capacity, pp. 891–901. In C.A. Black, ed. Methods of Soil Analysis. Part 2. Chemical and Microbiological Properties. Agronomy No. 9. American Society of Agronomy, Inc., Madison, Wisconsin, USA.
Cha-um, S. and C. Kirdmanee. 2011. Remediation of salt-affected soil by the addition of organic matter - an investigation into improving glutinous rice productivity. Sci. Agric. (Piracicaba, Braz.). 68(4): 406–410.
Cha-um, S., K. Supaibulwattana and C. Kirdmanee. 2009. Comparative effects of salt stress and extreme pH stress combined on glycinebetaine accumulation, photosynthetic abilities and growth characters of two rice genotypes. Rice Sci. 16(4): 274–282.
Department of Industrial Works. 2006. Management Information System Guideline for Ecoefficiency Native Starch Industry. Department of Industrial Works, Ministry of Agriculture and Cooperatives, Bangkok, Thailand. (in Thai)
Division of Rice Research and Development. 2017. Rice knowledge bank. Available Source: https://webold.ricethailand.go.th/rkb3/title-index.php-file=content.php&id=045.htm, July 10, 2022. (in Thai)
Dobermann, A. and T. Fairhurst. 2000. Rice: Nutrient Disorders & Nutrient Management. Potash & Phosphate Institute (PPI), Potash & Phosphate Institute of Canada (PPIC) and International Rice Research Institute (IRRI), Singapore and The Philippines.
Dubey, R.S. and A.K. Singh. 1999. Salinity induces accumulation of soluble sugar and alters the activity of sugar metabolizing enzyme in rice plants. Biol. Plant. 42(2): 233–239.
Fageria, N.K. 2007. Yield physiology of rice. J. Plant Nutr. 30(6): 843–879.
Fageria, N.K., N.A. Slaton and V.C. Baligar. 2003. Nutrient management for improving lowland rice productivity and sustainability. Adv. Agron. 80: 63–152.
Fairhurst, T., C. Witt, R. Buresh and A. Dobermann. 2007. Rice: A Practical Guide to Nutrient Management. International Rice Research Institute, Philippines and International Plant Nutrition Institute, The Philippines.
Havlin, J.L., S.L. Tisdale, W.L. Nelson and J.D. Beaton. 2013. Soil Fertility and Fertilizers. 8th edition. Pearson Education, Inc., New Jersey, USA.
Intawichai, Y., S. Anusontpornperm, I. Kheoruenromne, S. Thanachit and P. Petprapai. 2016. Response of cassava, Huay Bong 80 variety, to cassava tails and stalk, and soil inorganic amendments. Agricultural Sci. J. 47(3): 317–327. (in Thai)
Jackson, M.L. 1965. Soil Chemical Analysis: Advanced Course. Department of Soils, University of Wisconsin, Wisconsin, USA.
Jedrum, S., S. Thanachit, S. Anusontpornperm and W. Wiriyakitnateekul. 2014. Soil amendments effect on yield and quality of jasmine rice grown on Typic Natraqualfs, northeast Thailand. Int. J. Soil Sci. 9(2): 37–54.
Jenwitheesuk, T., S. Anusontpornperm, S. Thanachit and I. Kheoruenromme. 2018. Effect of cassava tails and stalk and potassium on cassava, Huay Bong 80 variety, grown in Warin soil series, pp. 60–66. In Proc. the 44th Congress on Science and Technology of Thailand (STT44), 29–31 October 2018. Bangkok, Thailand.
Jitkhamen, S., S. Anusontpornperm, S. Thanachit, I. Kheoruenromne and M. Phun-iam. 2021. Response of cassava, Huay Bong 80 variety, to potassium fertilizer in Warin soil series amended with cassava tails and stalk for 2 consecutive years. Agricultural Sci. J. 52(2): 164–184. (in Thai)
Johnson, C.M. and A. Ulrich. 1959. Analytical methods for use in plant analysis. pp. 26–78. In Bulletin of the California Agricultural Experiment Station No. 766. Berkeley, California, USA.
Kantrikrom, R., S. Anusontpornperm, S. Thanachit and W. Wiriyakitnateekul. 2020. Water stable aggregate distribution of lowland, humid, tropical, salt-affected soils. Agr. Nat. Resour. 54(3): 255–264.
Land Development Department. 2015. Soil and Land Resources of Thailand. Ministry of Agriculture and Cooperatives, Bangkok, Thailand. (in Thai)
Lu, D., C. Li, E. Sokolwski, H. Magen, X. Chen, H. Wang and J. Zhou. 2017. Crop yield and soil available potassium changes as affected by potassium rate in rice–wheat systems. Field Crops Res. 214: 38–44.
Murphy, J. and J.P. Riley. 1962. A modified single solution method for determination of phosphate in natural waters. Anal. Chim. Acta. 27: 31–36.
Muscolo, A., M.R. Panuccio and M. Sidari. 2003. Effects of salinity on growth, carbohydrate metabolism and nutritive properties of kikuyu grass (Pennisetum clandestinum Hochst). Plant Sci. 164(6): 1103–1110.
National Soil Survey Center. 1996. Soil Survey Laboratory Methods Manual. Soil Survey Investigations Report No. 42 Version 3.0. Natural Resources Conservation Service, United States Department of Agriculture, Washington, D.C., USA.
Nilnoree, T., S. Anusontpornperm, S. Thanachit, I. Kheoruenromne and P. Petprapai. 2016. Effect of chicken manure and organic wastes from cassava starch manufacturing plant on cassava grown on Dan Khun Thot soil. Khon Kaen Agr. J. 44(1): 167–178.
Office of Soil Resources Survey and Research. 2022. Characteristics and properties of soil series: northeastern region. Available Source: https://www.ldd.go.th/thaisoils_museum/pf_desc/ northeast/Ki.htm, October 28, 2022. (in Thai)
Opachat, T., S. Anusontpornperm, S. Thanachit and I. Kheoruenromne. 2018. Major plant nutrient release in jasmine rice growing soils amended with biochar and organic wastes: an incubation study. Int. J. Soil Sci. 13(1): 9–17.
Oster, J.D. and G. Sposito. 1980. The Gapon coefficient and the exchangeable sodium percentagesodium adsorption ratio relation. Soil Sci. Soc. Am. J. 44(2): 258–260.
Phun-iam, M. 2018. Management of Major Plant Nutrients and Soil Organic Amendment in Cassava Crop Practice. PhD Thesis, Kasetsart University, Bangkok.
Phunyalit, A., S. Anusontpornperm, S. Thanachit and I. Kheoruenromne. 2018. Effect of cassava starch waste and rice husk biochar on Khao Dawk Mali 105 Rice (KDML 105) planted in Roi Et soil series. Khon Kaen Agr. J. 46(2): 255–266. (in Thai)
Pratt, P.E. 1965. Potassium, pp. 1022–1030. In C.A. Black, ed. Methods of Soil Analysis. Part 2. Chemical and Microbiological Properties. Agronomy No. 9. American Society of Agronomy, Inc., Madison, Wisconsin, USA.
Rice Department. 2011. Khao Dok Mali 105 Rice. Rice Research and Development Division, Rice Department, Ministry of Agriculture and Cooperatives, Bangkok, Thailand. (in Thai)
Richard, L.A. 1954. Diagnosis and Improvement of Saline and Alkaline Soil. United States Department of Agriculture, Washington, D.C., USA.
Saenya, J., S. Anusontpornperm, S. Thanachit and I. Kheoruenromne. 2015. Potential of paddy soils for jasmine rice production in Si Sa Ket province, northeast Thailand. Asian J. Crop Sci. 7(1): 34–47.
Sriket, S., S. Thanachit and S. Anusontpornperm. 2015. Effect of fertilizer rates on cassava grown on Yasothon soil amended with cassava stem base biochar and wastes from cassava starch manufacturing plant. Khon Kaen Agr. J. 43(4): 755–762.
Suriyapromchai, P. 1998. Effects of Potassium and Sulphur on Grain Quality and Yield Components of Khaw Dauk Mali-105 Rice. MS Thesis, Kasetsart University, Bangkok. (in Thai)
Taktuan, N., S. Thanachit, S. Anusontpornperm and I. Kheoruenromne. 2018. Effect of cassava starch waste and potassium on Khao Dowk Mali 105 rice. Khon Kaen Agr. J. 46(6): 1147–1158. (in Thai)
Thomas, G.W. 1982. Exchangeable cations, pp. 159–165. In A.L. Page, ed. Methods of Soil Analysis. Part 2. Chemical and Microbiological Properties. 2nd edition. Agronomy No. 9. American Society of Agronomy, Inc., Soil Science Society of America, Inc., Madison, Wisconsin, USA.
Vanavichit, A., W. Kamolsukyeunyong, M. Siangliw, J.L. Siangliw, S. Traprab, S. Ruengphayak, E. Chaichoompu, C. Saensuk, E. Phuvanartnarubal, T. Toojinda and S. Tragoonrung. 2018. Thai Hom Mali Rice: origin and breeding for subsistence rainfed lowland rice system. Rice 11: 20.
Walkley, A. and I.A. Black. 1934. An examination of Degtjareff method for determining soil organic matter, and a proposed modification of the chromic acid titration method. Soil Sci. 37(1): 29–38.
Wanichananan, P., C. Kirdmanee and C. Vutiyano. 2003. Effect of salinity on biochemical and physiological characteristics in correlation to selection of salt tolerance in aromatic rice (Oryza sativa L.). Sci. Asia. 29: 333–339.
Westerman, R.L. 1990. Soil Testing and Plant Analysis. 3rd edition. Soil Science Society of America, Inc., Madison, Wisconsin, USA.
Yoshida, S. and F.T. Parao. 1976. Climatic influence on yield and yield components of lowland rice in the tropics, pp. 471–494. In Climate and Rice. International Rice Research Institute, Los Banos, The Philippines.
Zhang, F., X. Hao, R. Wang, Y. Xü and X. Kong. 2004. Changes in soil properties in southern Beijing Municipality following land reform. Soil Tillage Res. 75(2): 143–150.