การศึกษาประสิทธิภาพของใบขี้เหล็กและเนื้อในเมล็ดมะขาม ในการกาจัดพยาธิภายในทางเดินอาหารของแพะ

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิภาพในการกาจัดปรสิตภายในทางเดินอาหารแพะของใบขี้เหล็กและเนื้อในเมล็ดมะขาม ทาการศึกษาทดลองกับแพะคละอายุและคละเพศ แบ่งการทดลองออกเป็น 3 กลุ่มทดลองๆ ละ 3 ซ้าๆละ 1 ตัว ใช้แพะในการทดลองทั้งหมด 9 ตัว ทาการถ่ายพยาธิแพะแต่ละกลุ่ม คือ กลุ่มที่ 1 ใช้ยาถ่ายพยาธิอัลเบนดาโซล ในขนาด 7.5 มิลลิกรัม ต่อน้าหนักแพะ 1 กิโลกรัม กลุ่มที่ 2 ใช้สารละลายใบขี้เหล็ก ที่เตรียมจากใบขี้เหล็ก 130 กรัม ผสมกับน้ากะทิ 250 ซีซี และกลุ่มที่ 3 ใช้เนื้อในเมล็ดมะขามบดละเอียดในขนาด 10 กรัม ต่อน้าหนักแพะ 1 กิโลกรัม เก็บอุจจาระแพะมาตรวจหาไข่พยาธิ ทั้งก่อนให้ยาถ่ายพยาธิและหลังจากถ่ายพยาธิที่ 7 และ 14 วัน โดยใช้วิธีทาให้ไข่พยาธิลอยตัวอย่างง่าย (simple floatation method) ผลการทดลองพบว่าหลังจากถ่ายพยาธิ 7 วัน ไข่พยาธิในกลุ่มทดลองที่ 1, 2 และ 3 ลดลงมีค่าเท่ากับ 59.11, 37.44 และ 43.76 เปอร์เซ็นต์ตามลาดับ และหลังจากถ่ายพยาธิ 14 วัน ไข่พยาธิในกลุ่มทดลองที่ 1, 2 และ 3 ลดลงมีค่าเท่ากับ 32.19, 26.95 และ 29.72 เปอร์เซ็นต์ตามลาดับ จากผลการทดลองเนื้อในเมล็ดมะขามบดละเอียดมีแนวโน้มเพิ่มอัตราการตายของพยาธิหลัง 14 วัน ซึ่งมีประสิทธิภาพในการกาจัดพยาธิได้สูงใกล้เคียงกับยาถ่ายพยาธิอัลเบนดาโซล จึงมีความเป็นไปได้ที่จะเลือกใช้เนื้อในเมล็ดมะขามบดละเอียดในการกาจัดปรสิตภายในทางเดินอาหารแพะ เพราะเป็นวัสดุที่หาได้ในท้องถิ่น นอกจากนี้ยังเป็นการลดค่าใช้จ่ายในการใช้เคมีภัณฑ์ลงด้วย