ประสิทธิภาพและความเข้มข้นที่เหมาะสมของสารสกัดสมุนไพร 3 ชนิด ที่มีต่อการยับยั้งเชื้อ Vibrio harveyi และ Vibrio parahaemolyticus
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
Vibrio harveyi และ Vibrio parahaemolyticus เป็นแบคทีเรียก่อโรคที่ส่งผลกระทบอย่างมากต่ออุตสาหกรรมกุ้งในประเทศไทย อีกทั้งการแก้ปัญหาโดยใช้ยาปฏิชีวนะยังส่งผลกระทบต่อคุณภาพของผลผลิต ทำให้เกิดสารตกค้าง การศึกษาในครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาค่าความเข้มข้นต่ำสุด (Minimum inhibitory concentration; MIC) ของสารสกัดสมุนไพร 3 ชนิด ในการยับยั้งการเจริญของเชื้อ Vibrio harveyi และ Vibrio parahaemolyticus รวมทั้งเปรียบเทียบประสิทธิภาพในการยับยั้งการเจริญของเชื้อ Vibrio harveyi และ Vibrio parahaemolyticus ด้วยวิธี Agar well diffusion โดยแบ่งออกเป็น5 ชุดการทดลองๆ ละ 3 ซ้ำ
ประกอบด้วย สารสกัดใบหูกวาง ใบฝรั่ง และฟ้าทะลายโจร ที่ระดับความเข้มข้น 50, 25, 12.5 และ 6.25 เปอร์เซ็นต์ โดยมีน้ำกลั่น และ ออกซี่เตตร้าซัยคลินเป็นชุดควบคุม ผลการศึกษา พบว่าค่า MIC ของสารสกัดสมุนไพรทั้ง 3 ชนิด ในการยับยั้งการเจริญของเชื้อแบคทีเรีย Vibrio harveyi และ Vibrio parahaemolyticus มีค่าเท่ากัน คือ 6.25 เปอร์เซ็นต์ และการเปรียบเทียบประสิทธิภาพของสารสกัดสมุนไพรในการยับยั้ง
การเจริญของเชื้อทั้งสองชนิด พบว่า สารสกัดใบหูกวาง (13.25±0.55 มม.) และ สารสกัดใบฝรั่ง (13.50±1.58 มม.) มีประสิทธิภาพในการยับยั้งการเจริญของเชื้อ Vibrio harveyi ดีกว่าสารสกัดฟ้าทะลายโจร
(7.10±0.26 มม.) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<0.05) ที่ระดับความเข้มข้น 50 เปอร์เซ็นต์ ในขณะที่สารสกัดใบหูกวาง ที่ระดับความเข้มข้น 25 เปอร์เซ็นต์ มีประสิทธิภาพดีที่สุด (12.55±2.68 มม.) ในการยับยั้ง
การเจริญของเชื้อ Vibrio parahaemolyticus สารสกัดใบหูกวาง และใบฝรั่งจึงน่าจะนำไปใช้ทดแทนการใช้ยาปฏิชีวนะเพื่อลดสารตกค้างในผลผลิตได้ รวมทั้งสามารถลดต้นทุนการผลิตได้อีกด้วย
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ใน Journal of Vocational Education in Agriculture ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรง ซึ่งกองบรรณาธิการวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยหรือร่วมรับผิดชอบใดๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ใน Journal of Vocational Education in Agriculture ถือเป็นลิขสิทธิ์ของJournal of Vocational Education in Agriculture หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใดๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจาก Journal of Vocational Education in Agriculture ก่อนเท่านั้น
เอกสารอ้างอิง
กรมประมง. (2564). การค้าสินค้าประมงของไทย. เข้าถึงได้จาก https://www.fisheries.go.th/ strategytradestat/images/pdf/monthly/2562/june62.pdf
แก้วตา ลิ้มเฮง และคณะ. (2559). ผลของสารสกัดกระเทียมต่อการยับยั้งเชื้อ Vibrio parahaemolyticus และ Vibrio harveyi. วารสารแก่นเกษตร, 44(ฉบับพิเศษ 1), 650-655.
ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำชายฝั่งสงขลา. (2564). โรค EMS ในกุ้ง. เข้าถึงได้จาก http://www.nicaonline.com/web/index.php/2016-08-30-02-19-31/2016-08-30-14-14-19/ 838-ems.
ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำชายฝั่งสงขลา. 2564. วิบริโอ (Vibrio ssp.) แบคทีเรียก่อโรคในการเลี้ยงกุ้ง. เข้าถึงได้จาก https://www4.fisheries.go.th/local/index.php/main/ view_blog/ 1411/107692
Graslund, S., et al. (2003). A field survey of chemicals and biological products used in shrimp farming. Marine Pollution Bullatin, 46(1), 81-90.
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี. (2564). สมุนไพร. เข้าถึงได้จาก https://med.mahidol.ac.th/ poisoncenter/th/pois-cov/Herbal
องค์การเภสัชกรรม. (2559). สรรพคุณทางยา. เข้าถึงได้จาก www.gpo.or.th/herbal.
Reverter, M., et al. (2014). Use of plant extracts in fish aquaculture as an alternative to chemotherapy: current status and future perspectives. Aquaculture, 433, 50-61.
ชัยวุฒิ สุดทองคง และคณะ. (2550). ปรสิตและปริมาณแบคทีเรีย Vibrio spp. ในกุ้งขาวแวนาไม Penaeus vannamei ที่เลี้ยงในบ่อดิน. ใน การประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ครั้งที่ 45 (น. 280 - 292). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
ประสาทพร บริสุทธิ์เพ็ชร และคณะ. (2551). การทดสอบฤทธิ์ต้านเชื้อของสมุนไพรในห้องปฏิบัติการ. ใน การประชุมวิชาการสัตวแพทย์ศาสตร์ มข. ครั้งที่ 9 (น. 91 - 101). ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
เพ็ญศรี บุญตามช่วย และคณะ. (2548). ประสิทธิภาพของสารสกัดใบฝรั่งด้วยวิธีต้มต่อการยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อวิบริโอในกุ้งกุลาดำ. (เอกสารวิชาการฉบับที่ 47/2548, สถาบันวิจัยสุขภาพสัตว์น้ำชายฝั่ง สํานักวิจัยและพัฒนาประมงชายฝง กรมประมง กระทรวงเกษตรและสหกรณ)
อัญชลี ธํามรงค์คงสถิต. (2552). ประสิทธิภาพของสารสกัดสมุนไพรไทยในการยับยั้งเชื้อแบคทีเรียก่อโรคในกุ้งก้ามกราม. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยแม่โจ้).
สถาพร ดิเรกบุษราคม และคณะ. (2541). เปรียบเทียบประสิทธิภาพของสารสกัดจากใบฝรั่งและอ็อกซีเตตร้าซัยคลิน ในการกำจัดแบคทีเรียเรืองแสงในกุ้งกุลาดำ. ใน การประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ครั้งที่ 36 (น. 112). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
