การลดการปนเปื้อนของแคดเมียมในดินสำหรับการปลูกข้าวนาดำ

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อปรับปรุงสมบัติทางเคมีของดิน และลดการปนเปื้อนของแคดเมียมในดิน ด้วยสารชีวภัณฑ์ที่ประกอบด้วยเชื้อผสมของ Achormobacter sp., Azoto bacter sp., Bacillus sp.และ Nitrobactor sp. และไคโตซานโดยออกแบบการทดลอง ดังนี้ 1) การทดลองที่ใส่ปุ๋ยเคมีสูตร 16-20-0 (CH) 2) การทดลองที่ใส่ปุ๋ยอินทรีย์ (OR) 3 ) การทดลองที่ใส่สารชีวภัณฑ์ ในอัตราส่วนมีความเข้มข้น 100-500 มิลลิลิตรต่อไร่ (MIC) และ 4)การทดลองที่ใส่สารไคโตซาน 100-500 มิลลิลิตรต่อไร่ (CHI) โดยในแต่ละการทดลองประกอบด้วย 5 กระถาง ซึ่งในแต่ละกระถางบรรจุดินปนเปื้อนสังเคราะห์ มีค่าแคดเมียมเริ่มต้นเท่ากับ 104.20 mg/kg ซึ่งพบว่าแคดเมียมในดินลดลงตามระยะการเจริญ โดยระยะการเจริญ (VP) > ระยะตั้งท้อง (RP) > ระยะเก็บเกี่ยว (HP) และการทดลองที่มีการใช้สารชีวภัณฑ์มีปริมาณแคดเมียมลดลง 20.00-70.00 mg/kg ในขณะที่การทดลองที่ใช้สารละลายไคโตซานมีปริมาณแคดเมียมลดลง 10.00-20.00 mg/kg โดยลดลงมากกว่า CH 2.50-8.00 เท่า และ1.30-2.00 เท่า ตามลำดับ ทั้งนี้ MIC500 เป็นหน่วยการทดลองเดียวที่ในหนึ่งรอบการใช้ดินที่มีปริมาณแคดเมียม ผ่านเกณฑ์มาตรฐานของคุณภาพดินที่ใช้ประโยชน์เพื่อการอยู่อาศัย และเกษตรกรรมที่มีค่าน้อยกว่า 37.00  mg/kg (กรมควบคุมมลพิษ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม, 2560) ซึ่งสอดคล้องกับปริมาณอินทรียวัตถุที่ลดลง ทั้งนี้ในระยะ VP การทดลอง MIC และ CHI มีปริมาณไนโตรเจนในดินเพิ่มขึ้น 3.79-4.22 g/kg และ 3.79-3.96 g/kg ตามลำดับ ปริมาณฟอสฟอรัสในดินของ การทดลอง OR,MIC และ CHI มีค่าเพิ่มขึ้น 0.82-1.03 เท่า เมื่อเทียบกับ CH นอกจากนี้ ในการทดลอง CH พบว่ามีปริมาณโพแทสเซียมมากที่สุด เท่ากับ 49.04 mg/kg