ความชุกของภาวะมวลกล้ามเนื้อน้อยและความแข็งแรงของกล้ามเนื้อหายใจในผู้สูงอายุตั้งแต่ 65 ปี: การสำรวจเบื้องต้นแบบภาคตัดขวาง

บทคัดย่อ

ผู้สูงอายุมีความเสี่ยงสูงในด้านของปัญหาสุขภาพ รวมถึงปัญหาทางด้านกล้ามเนื้อกระดูกและการหายใจ ปัจจุบันภาวะมวลกล้ามเนื้อน้อย (Sarcopenia) ซึ่งเป็นการสูญเสียมวลกล้ามเนื้อและสมรรถภาพร่างกาย โดยพบความสัมพันธ์กับการลดลงของสมรรถภาพทางกายรวมกับปัจจัยในการดำเนินชีวิตส่งผลต่อกิจกรรมในชีวิตประจำวัน และคุณภาพชีวิตที่ลดลง นอกจากนี้สมรรถภาพการหายใจที่ลดลงส่งผลให้เกิดความเสี่ยงต่อการภาวะแทรกซ้อนทางปอดในผู้สูงอายุ เช่นอาการหอบเหนื่อย ปอดอักเสบ เป็นต้น ดังนั้นจึงมีวัตถุประสงค์เพื่อการศึกษาความชุกของภาวะมวลกล้ามเนื้อน้อยและความแข็งแรงของกล้ามเนื้อหายใจในผู้สูงอายุ การศึกษานี้เป็นการสำรวจเบื้องต้นแบบภาคตัดขวาง โดยมีอาสาสมัครเป็นผู้สูงอายุตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไป ทั้งหมด 100 คน อาสาสมัครทุกคนได้รับการคัดกรองภาวะมวลกล้ามเนื้อน้อยตามแนวทางของ Asian Working Group for Sarcopenia ฉบับปี 2019 ซึ่งมี 3 การทดสอบ คือ ความแข็งแรงของแรงบีบมือ ความเร็วในการดิน (ทดสอบด้วยระยะทางการเดิน 6 เมตร) และมวลกล้ามเนื้อ (ทดสอบด้วยเครื่องวัดองค์ประกอบของร่างกาย) และทดสอบความแข็งแรงของกล้ามเนื้อหายใจเข้า-ออก โดยใช้เครื่องวัดแรงดันของการหายใจ (Respiratory pressure meter) วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา การทดสอบความแตกต่างด้วยสถิติ t-test และ  chi-square กำหนดนัยสำคัญทางสถิติ  p-value < 0.05 โดยโปรแกรม SPSS version 23.0 จากการศึกษาพบความชุกของการเกิดภาวะมวลกล้ามเนื้อน้อยอยู่ที่ร้อยละ 32 พบผู้สูงอายุที่มีภาวะมวลกล้ามน้อยมีอายุมากกว่า  (76.84 ± 7.33 เทียบ 71.15 ± 5.82, p<0.001) ความเร็วในการเดินลดลง (0.82 ± 0.19 เทียบ 1.05 ± 0.21 เมตรต่อวินาที, p<0.001) ดัชนีมวลกล้ามเนื้อน้อย (5.24 ± 0.90 เทียบ 7.46 ± 2.16 กิโลกรัมต่อตารางเมตร, p<0.001) และค่าความแข็งแรงกล้ามเนื้อหายใจเข้าสูงสุดน้อย (41.09 ± 23.08 เทียบ 59.77 ± 24.07 เซนติเมตรน้ำ, p<0.001) เมื่อเทียบกับกลุ่มมีภาวะมวลกล้ามเนื้อปกติ ดังนั้นในการศึกษานี้พบผู้สูงอายุตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไปมีความชุกของการเกิดอยู่ที่ร้อยละ 32 ทั้งนี้ผู้สูงอายุส่วนใหญ่มีความแข็งแรงกล้ามเนื้อลดลงโดยผู้สูงอายุที่มีภาวะมวลกล้ามเนื้อน้อยพบความแข็งแรงกล้ามเนื้อหายใจเข้าน้อยกว่าผู้สูงอายุที่มีมวลกล้ามเนื้อปกติ