ความชุกของการเกิดภาวะมวลกล้ามเนื้อหายใจน้อยในผู้ป่วยก่อนเข้ารับผ่าตัดหัวใจในโรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ

ชิติมา กุลชนะรัตน์; อัจฉราพรรณ ไสยวาฬ; กรอนงค์  ยืนยงชัยวัฒน์

ผู้แต่ง

ชิติมา กุลชนะรัตน์ แผนกกายภาพบำบัด โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ
อัจฉราพรรณ ไสยวาฬ แผนกกายภาพบำบัด โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ
กรอนงค์ ยืนยงชัยวัฒน์ ภาควิชากายภาพบำบัด คณะสหเวชศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต

คำสำคัญ:

ผ่าตัดหัวใจ, ภาวะมวลกล้ามเนื้อหายใจน้อย, ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อหายใจลดลง, กล้ามเนื้อหายใจ

บทคัดย่อ

ภาวะมวลกล้ามเนื้อหายใจน้อย (respiratory sarcopenia) คือมีการอ่อนแรงของกล้ามเนื้อหายใจซึ่งมีความสัมพันธ์กับการสูญเสียมวลกล้ามเนื้อของร่างกาย (sarcopenia) เนื่องมาจากอายุที่เพิ่มมากขึ้นหรือกระบวนการอักเสบของร่างกาย เช่น โรคหัวใจและหลอดเลือด ผู้ป่วยโรคหัวใจและหลอดเลือดมักมีอาการหอบเหนื่อยขณะออกกำลังกายนำไปสู่ความทนทานในการออกกำลังกายลดลง กิจกรรมทางกายลดลงและคุณภาพชีวิตลดลง ดังนั้นจึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความชุกของ respiratory sarcopenia และการเปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างภาวะมวลกล้ามเนื้อปกติ (no sarcopenia) มวลกล้ามเนื้อปกติร่วมกับมีการอ่อนแรงของกล้ามเนื้อหายใจ (no sarcopenia and low respiratory muscle strength) ภาวะมวลกล้ามเนื้อหายใจปกติ (no respiratory sarcopenia) และ respiratory sarcopenia ในผู้ป่วยก่อนเข้ารับผ่าตัดหัวใจ การศึกษานี้เป็นการศึกษาแบบภาคตัดขวาง โดยมีอาสาสมัครทั้งหมด 122 คน อาสาสมัครทุกคนจะได้รับการคัดกรองภาวะ respiratory sarcopenia ตามแนวทางของ Asian Working Group for Sarcopenia ฉบับปี 2019 ประกอบด้วย การทดสอบมวลกล้ามเนื้อ (ทดสอบโดยใช้เครื่องมือวัดองค์ประกอบของร่างกาย) การทดสอบความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ (ทดสอบโดยเครื่องมือวัดแรงบีบมือ) การทดสอบสมรรถภาพทางกาย (ทดสอบความเร็วในการเดิน) และการทดสอบความแข็งแรงของกล้ามเนื้อหายใจเข้าและออก (ทดสอบโดยใช้เครื่องวัดแรงดันของการหายใจ) วิเคราะห์ข้อมูลด้วยโปรแกรม SPSS Version 20.0 ใช้สถิติเชิงพรรณนาและทดสอบความแตกต่างของพารามิเตอร์ต่างๆ ด้วยสถิติ chi-square test และ ANOVA กำหนดนัยสำคัญทางสถิติ p-value < 0.05 จากการศึกษาพบความชุกของการเกิด respiratory sarcopenia ร้อยละ 56.56 กลุ่มที่มี respiratory sarcopenia พบค่าแรงดันสูงสุดขณะหายใจเข้าลดลง(32.68±15.58 cmH2O, p<0.001), มวลกล้ามเนื้อลดลง (6.01±1.51 kg/m2, p<0.001) และความแข็งแรงของกล้ามเนื้อลดลง (22.75±9.68 kg, p<0.05) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติเมื่อเทียบกับกลุ่มอื่น ดังนั้นจากการศึกษา respiratory sarcopenia ในผู้ป่วยก่อนผ่าตัดหัวใจ จากการศึกษานี้พบผู้ป่วยส่วนใหญ่มีความแข็งแรงของกล้ามเนื้อหายใจลดลงก่อนการผ่าตัดเมื่อเทียบกับกลุ่มที่มี no respiratory sarcopenia

เอกสารอ้างอิง

Nagano A, Wakabayashi H, Maeda K, Kokura Y, Miyazaki S, Mori T, et al. Respiratory sarcopenia and sarcopenic respiratory disability: concepts diagnosis and treatment. J Nutr Health Aging. 2021;25(4):507-15. doi: 10.1007/s12603-021-1587-5.2.

Sato S, Miyazaki S, Tamaki A, Yoshimura Y, Arai H, Fujiwara D, et al. Respiratory sarcopenia: a position paper by four professional organizations. Geriatr Gerontol Int. 2023 Jan;23(1):5-15. doi: 10.1111/ggi.14519.

Miyazaki S, Tamaki A, Wakabayashi H, Arai H. Definition, diagnosis, and treatment of respiratory sarcopenia. Curr Opin Clin Nutr Metab Care. 2024 May 1;27(3):210-18. doi: 10.1097/MCO.0000000000001003.

Damluji AA, Alfaraidhy M, AlHajri N, Rohant NN, Kumar M, Al Malouf C, et al. Sarcopenia and cardiovascular diseases. Circulation. 2023 May 16;147(20):1534-53. doi: 10.1161/CIRCULATIONAHA.123.064071.

De Troyer A, Boriek AM. Mechanics of the respiratory muscles. Compr Physiol. 2011 Jul;1(3):1273-300. doi: 10.1002/cphy.c100009.

Hulzebos EH, van Meeteren NL. Making the elderly fit for surgery. Br J Surg. 2016 Jan;103(2):e12-5. doi: 10.1002/bjs.10033.

Morisawa T, Kunieda Y, Koyama S, Suzuki M, Takahashi Y, Takakura T, et al. The Relationship between sarcopenia and respiratory muscle weakness in community-dwelling older adults. Int J Environ Res Public Health. 2021 Dec 16;18(24):132-57. doi: 10.3390/ijerph182413257.

Deniz O, Coteli S, Karatoprak NB, Pence MC, Varan HD, Kizilarslanoglu MC, et al. Diaphragmatic muscle thickness in older people with and without sarcopenia. Aging Clin Exp Res. 2021 Mar;33(3):573-80. doi: [10.1007/s40520-020-01565-5.

Goligher EC, Dres M, Fan E, Rubenfeld GD, Scales DC, Herridge MS, et al. Mechanical ventilation-induced diaphragm atrophy strongly impacts clinical outcomes. Am J Respir Crit Care Med. 2018 Jan 15;197(2):204-13. doi: 10.1164/rccm.201703-0536OC.

Chen LK, Woo J, Assantachai P, Auyeung TW, Chou MY, Iijima K, et al. Asian Working Group for Sarcopenia: 2019 consensus update on sarcopenia diagnosis and treatment. J Am Med Dir Assoc. 2020 Mar;21(3):300-7.e2. doi: 10.1016/j.jamda.2019.12.012.

Kitano T, Kitano N, Inomoto T, Futatsuka M. Evaluation of body composition using dual-energy X-ray absorptiometry, skinfold thickness and bioelectrical impedance analysis in Japanese female college students. J Nutr Sci Vitaminol (Tokyo). 2001 Apr;47(2):122-5. doi: 10.3177/jnsv.47.122.

American Thoracic Society/European Respiratory Society. ATS/ERS Statement on respiratory muscle testing. Am J Respir Crit Care Med. 2002 Aug 15;166(4):518-624. doi: 10.1164/rccm.166.4.518.

Hamazaki N, Kamiya K, Nozaki K, Yamashita M, Uchida S, Noda T, et al. Correlation between respiratory muscle weakness and frailty status as risk markers for poor outcomes in patients with cardiovascular disease. Eur J Cardiovasc Nurs. 2022 Nov 23;21(8):782-90. doi: 10.1093/eurjcn/zvac014.

Yuenyongchaiwat K, Kulchanarat C, Satdhabudha O. Sarcopenia in open heart surgery patients:

A cohort study. Heliyon. 2020 Dec 17;6(12):57-9. doi: 10.1016/j.heliyon. 2020.e05759.

Bordoni B, Morabito B, Simonelli M. Ageing of the diaphragm muscle. Cureus. 2020 Jan 13;12(1):e6645. doi: 10.7759/cureus.6645.

Ansaripour A, Arjomandi Rad A, Koulouroudias M, Angouras D, Athanasiou T, Kourliouros A. Sarcopenia adversely affects outcomes following cardiac surgery: A Systematic Review and Meta-Analysis. J Clin Med. 2023 Aug 26;12(17):55-73. doi: 10.3390/jcm12175573.

Supinski GS, Callahan LA. Caspase activation contributes to endotoxin-induced diaphragm weakness. J Appl Physiol (1985). 2006 Jun;100(6):1770-7. doi: 10.1152/japplphysiol.01288.2005.