คุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุหลังการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม โรงพยาบาลมหาราช นครเชียงใหม่

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนาแบบหาความสัมพันธ์ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาคุณภาพชีวิต และปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุหลังการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่ กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุที่มีอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป หลังผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม ที่มารับการรักษาที่โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่ จำนวน 84 ราย เครื่องมือที่ใช้ได้แก่  1) แบบบันทึกข้อมูลส่วนบุคคล  2) แบบประเมินข้อเข่าเสื่อม Modified WOMAC (Western Ontario and McMaster University) ฉบับภาษาไทย และ  3) แบบวัดคุณภาพชีวิตขององค์การอนามัยโลกชุดย่อ ฉบับภาษาไทย (WHOQOL–BREF–THAI) ซึ่งเครื่องมือทั้งสองนี้มีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ .80 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์อีต้า และสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างมีคุณภาพชีวิตโดยรวมอยู่ในระดับดี (Mean=102.59, S.D.=13.88) เมื่อพิจารณารายด้าน พบว่า ด้านสิ่งแวดล้อม (Mean=33.01, S.D.=5.87) และคุณภาพชีวิตด้านจิตใจ (Mean=24.25, S.D.=3.54) อยู่ในระดับดี ส่วนด้านร่างกาย (Mean=25.96, S.D.=3.59) และด้านความสัมพันธ์ทางสังคม (Mean=11.50, S.D.=1.86)
อยู่ในระดับปานกลาง ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตโดยรวมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ได้แก่ ความสามารถในการใช้งานข้อ มีความสัมพันธ์ทางลบกับคุณภาพชีวิตโดยรวม (r=-.342, p≤.01) ส่วนเพศ การมีโรคประจำตัว และดัชนีมวลกาย มีความสัมพันธ์ระดับต่ำกับคุณภาพชีวิตโดยรวมอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ สำหรับ อายุ จำนวนข้อเข่าที่ผ่าตัด ความปวด อาการข้อฝืด ไม่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตโดยรวม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ผลการวิจัยครั้งนี้ สามารถใช้เป็นข้อมูลพื้นฐานสำหรับพยาบาล และบุคลากรด้านสุขภาพในการส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุหลังผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม ซึ่งจะนำไปสู่ประสิทธิภาพในการดูแลผู้ป่วยต่อไป