ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุในประเทศไทย: การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ
คำสำคัญ:
ปัจจัยเสี่ยง, สมองเสื่อม, ผู้สูงอายุ, ประเทศไทย, ทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบบทคัดย่อ
ภาวะสมองเสื่อม (Dementia) เป็นปัญหาสุขภาพที่พบได้บ่อยในผู้สูงอายุ พบได้ร้อยละ 3.4 สาเหตุมาจากการเสื่อมสลายของเซลล์สมองที่ส่งผลให้สูญเสียความสามารถส่งผลกระทบต่อการดำรงชีวิตประจำวัน ปัจจัยด้านบุคคล อายุ อาชีพ พฤติกรรมและอื่นๆ พบว่ามีความสัมพันธ์กับภาวะสมองเสื่อม การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสรุปองค์ความรู้ของการศึกษาในด้านปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุในประเทศไทย โดยใช้วิธีการทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ (Systematic review) สืบค้นข้อมูลจากฐานข้อมูลงานวิจัยทั้ง Google scholar และ Thai Journals Online (ThaiJO) สังเคราะห์จัดลำดับความน่าเชื่อถือของข้อมูลเชิงประจักษ์ตามเกณฑ์ของเสตทเลอร์ ผลการศึกษาในเนื้อหาที่ตรงกับประเด็นที่ต้องการศึกษามาสังเคราะห์จำนวน 10 เรื่อง พบว่า มีปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุประกอบด้วย 1) ปัจจัยด้านพื้นฐานบุคคลคือ อายุ เพศ สถานภาพการสมรส ดัชนีมวลกาย การป่วยด้วยโรคประจำตัวและสมาชิกครอบครัวมีประวัติป่วยด้วยภาวะสมองเสื่อม 2) ปัจจัยด้านเศรษฐานะ ได้แก่ ระดับการศึกษา การอ่านหนังสือ อาชีพ รายได้ 3) ปัจจัยด้านพฤติกรรมและความเสี่ยงสุขภาพ ได้แก่ การสูบบุหรี่ การออกกำลังกาย และการรับประทานอาหารเสริม 4) ปัจจัยด้านอื่น ๆ เช่น ปัญหาการนอนหลับ ดังนั้นในการประเมินภาวะสมองเสื่อมในกลุ่มผู้สูงอายุในระเทศไทยควรใช้ปัจจัยดังกล่าวในการประเมินร่วมด้วย
เอกสารอ้างอิง
Chantamoon, E. (1996). The prevalence of dementia and major depression in elderly in Roi-Et Province: Master’s Thesis of psychiatry: Chulalongkorn university, Bangkok. (In Thai).
Doungkaew, P., & Taneepanichskul, S. (2014). Prevalence of Dementia among Elderly in Taiban Sub-District of Samutprakarn Province, Thailand. Journal of Health Research, 28(3), 151-157.
Duangchan, C., Yodthong, D., & Dechduang, P. (2020). The Prevalence and Predicting Factors of Dementia among Older People Living in Community, Phetchaburi Province: Journal of Prachomklao College of Nursing, Phetchaburi Province, 3(2), 133-147.
Kavitu, K., Siri, S., Sujiratrat, D., & Na-ayudtaya, S. (2015). Prevalence, Associated Factors of Dementia among the elderly in Lumpang province: The National Graduate Research Conference 34th. (in Thai)
Khannok, S., (2015). Dementia. Retrieved from http://www.dmh.go.th/ downloadportal/morbidity /dementia.pdf
Lertkratoke, S., Nanthamongkolchai, S., & Pitikultang, S. (2013). Prevalence and Factors Associated with Dementia among Elderly People in Oraphim Subdistrict, Khonburi District, Nakhonratchasima Province. Journal of Public Health 43(1), 42-54.
Linnemann, C., & Lang, U.E. (2020). Pathways Connecting Late-Life Depression and Dementia. Frontiers in Pharmacology, 11, 279.
National Statistical Office of Thailand, (2010), Population and Housing Census (2010). Ministry of Digital Economy and Society (MDES) Retrieved from http://www.nso.go.th/sites/2014/ Documents/pop /2553/Advance_Report2553.pdf
Panakorn, L., Nanthamongkolchai, S., Pitikultung, S., Munsawaengsub, C., & Teachaboonsermsak, C. (2015). Factors Influencing Dementia in Elderly Women in Lumphun Province. Journal Public Health, 45(2), 197-209.
Pibarnwong, P., Juntaparuk, C., Pangsuk, P., Pinyo, P., Talordpong, P., & Hamchananl N., (2018). A Study of Dementia and Factors Associated With Dementia Among Elderly in North East, Thailand: Journal of Boromarajonani College of Nursing, Surin Province, 8(2), 46-57.
Rittichuai, R., Jitmanas, A., Ruksacho, O., Intarapak, W., Khongnua, N., & Tunyarak, H., (2020). Factors Associated with Dementia among the Elderly in Nakhon Si Thammarat. Journal of Southern Technology 13(1), 56-64.
Sihapark, S., Kuhirunyaratn, P., & Chen, H. (2014). Severe Disability Among Elderly Community Dwellers in Rural Thailand: Prevalence and Associated Factors. Ageing Int 39, 210-220.
Stetler, C.B., Brunell, M., Giuliano, K.K., Morsi, D., Prince, L., & Newell-Stokes, V. (1998). Evidence-based practice and the role of nursing leadership. The Journal of Nursing Administration, 28(7-8), 45-53.
Suwan, A., & Trakrusitichok, S. (2016). Prevalence and Factors Associated with Dementia among Elderly in Lukhok Subdistrict, Muang District, Pathumtani Province. Journal of Association of Private Higher Education Institutions of Thailand, Bangkok, 5(2), 21-32.
Thongwachira, C., Thophon, S., Kwanyuen, R., & Niputhuttapong, S. (2017). Prevalence, Associated Factors of Dementia among the elderly in the Bangkok urban area: a case study in Bang Phlat District. Khon Kean: KKU International Journal of Humanities and Social Sciences, 7(3), 1-21.
United Nations. (2011) World Population Prospects in 2010. Population Division, Department of Economic and Social Affairs, 2011.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2022 วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
