การตกค้างของสารเคมีกำจัดศัตรูพืชในพืชสมุนไพร กรณีศึกษา: กลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกพืชสมุนไพร บ้านดงบัง ตำบลดงขี้เหล็ก อำเภอเมืองปราจีนบุรี จังหวัดปราจีนบุรี
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษาการตกค้างของสารเคมีกำจัดศัตรูพืชในสมุนไพร กรณีศึกษากลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกพืชสมุนไพร บ้านดงบัง ตำบลดงขี้เหล็ก อำเภอเมืองปราจีนบุรี จังหวัดปราจีนบุรี โดยมีจุดประสงค์เพื่อศึกษาการปลูกพืชสมุนไพรด้วยวิธีการใช้แบบสอบถาม และวิเคราะห์การตกค้างของสารเคมีกำจัดศัตรูพืชในสมุนไพรด้วยชุดตรวจวัด ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกพืชสมุนไพรมีจำนวนทั้งหมด 6 ครัวเรือน ปลูกสมุนไพรรวมทั้งสิ้น 16 ชนิด รูปแบบการปลูกสมุนไพรของเกษตรกรทุกครัวเรือนเป็นการเกษตรแบบผสมผสาน เกษตรกรทุกครัวเรือนมีประสบการณ์การปลูกสมุนไพรมากกว่า 20 ปี โดยทำการเพาะปลูกเองเพื่อเป็นรายได้หลัก กระบวนการปลูกสมุนไพรไม่มีการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชและปุ๋ยเคมี และมีการใช้น้ำบาดาลสำหรับการชลประทาน สมุนไพรที่ปลูกมากที่สุด คือ หญ้าปักกิ่ง รองลงมาคือ มะระขี้นก และเสลดพังพอน ตามลำดับ ผลผลิตสมุนไพรส่วนใหญ่ถูกจำหน่ายให้แก่มูลนิธิโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศรในรูปแบบผลผลิตแห้ง ผลการตรวจสอบการตกค้างของสารเคมีกำจัดศัตรูพืชจากตัวอย่างสมุนไพร 16 ชนิด จำนวน 33 ตัวอย่าง วิเคราะห์การตกค้างของสารเคมีกำจัดศัตรูพืชกลุ่มออร์กาโนฟอสเฟตและคาร์บาเมตด้วยชุดตรวจ GT-test kit พบการตกค้างอยู่ในระดับที่ไม่ปลอดภัย 1 ตัวอย่าง คือ โคคลาน และพบการตกค้างแต่อยู่ในระดับที่ปลอดภัย จำนวน 3 ตัวอย่าง คือ ฟ้าทะลายโจร และชะพลู เมื่อวิเคราะห์การตกค้างของสารเคมีกำจัดศัตรูพืชกลุ่มออร์ออร์กาโนคลอรีนและไพรีทรอยด์ด้วยชุดตรวจ GPO-TM/2 kit ไม่พบการตกค้างในทุกตัวอย่าง พืชสมุนไพรบางชนิดมีลักษณะสมบัติให้สารออกฤทธิ์ต่อจิตและประสาท ดังนั้นการใช้ชุดทดสอบสามารถตรวจสอบการตกค้างของสารเคมีกำจัดศัตรูพืชสมุนไพรเบื้องต้นได้เท่านั้น ซึ่งการตรวจสอบการตกค้างของสารเคมีกำจัดศัตรูพืชควรใช้เครื่องมือตรวจวัดในเชิงคุณภาพและปริมาณ นอกจากนี้ควรมีการสำรวจการตกค้างในสิ่งแวดล้อมทั้งในพื้นที่เพาะปลูกและบริเวณพื้นที่ใกล้เคียง
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ต้นฉบับที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นสิทธิของเจ้าของต้นฉบับและของวารสารวิชาการ มทร.สุวรรณภูมิ เนื้อหาบทความในวารสารเป็นแนวคิดของผู้แต่ง มิใช่เป็นความคิดเห็นของคณะกรรมการการจัดทำวารสาร และมิใช่ความรับผิดชอบของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณภูมิ
เอกสารอ้างอิง
Chaigarun, S., Somboon, S., & Wanchana, S. (2013). Insecticide residues in Isan vegetable and local foods. KKU Journal for Public Health Research, 6(3), 122-129. (in Thai)
Chaopraya Abhaiphubejhr Hospital Foundation. (2018). Foundation “Abhaiphubejhr” bridge of wisdom creating value of Thai medicine. Retrieved 30 May 2022, from https://www.abhaishop.com/th/blog/5734/blog-5734. (in Thai)
Cheewanphisarn, S. (2014). Insecticide residue detection with test kit for vegetable fruits and Cereals. Retrieved 23 April 2022, from https://www.chiangmaihealth.go.th/cmpho_web/document/ 201005160188897021.pptx. (in Thai)
Department of Medical Sciences, Ministry of Public Health. (2009). Thai herbal pharmacopoeia (Vol. III). Bangkok: Office of National Buddishm Press.
Department of Medical Sciences. (2016). Novelty in Thailand for the innovation of insecticide and herbicide test kits. Nonthaburi: Ministry of Public Health. (in Thai)
Department of Thai Traditional and Alternative Medicine. (2016). National master plan on the development of Thai herbs No. 1 2017-2021. Retrieved 18 March 2023, from https://www.opsmoac.go.th/sustainable_agri-knowledge-files-431291791818. (in Thai)
Department of Thai Traditional and Alternative Medicine. (2023). Report on the achievements of the annual government action plan (2022) of Department of Thai Traditional and Alternative Medicine. Retrieved 18 March 2023, from https://www.dtam.moph.go.th/index.php/th/download/9528-dl0141.html. (in Thai)
Hu, X-Y., Wu, R-H., Logue, M., Blondel, C., Lai, L. Y. W., Stuart, B., Flower, A., Fei, Y-T., Moore, M., Shepherd, J., Liu, J-P., & Lewith, G. (2017). Andrographis paniculata (Chuän XÏn LiaÂn) for symptomatic relief of acute respiratory tract infections in adults and children: A systematic review and meta-analysis. PLoS ONE, 12(8), e0181780.
Khawsaard, M., & Leamjareesakul, N. (2014). Thai herbs, Thai traditional medicine in Thai culture. Chiang Mai: Thai Universities for Healthy Public Policies. (in Thai)
Klier, B., Häfner, E., Albert, H., Binder, G., Knödler, M., Kühn, M., Schenk, A., & Steinhoff, B. (2019). Pesticide residues in herbal drugs: evaluation of a database. Journal of Applied Research on Medicinal and Aromatic Plants, 15, 100223.
Lenapun, S. (2014). Contaminants and residues of herbal drugs: Quality control in Thai pharmacopoeia. Journal of Thai Traditional & Alternative Medicine, 12(3), 213-222. (in Thai)
Mukherjee, P. K., Kumar, V., & Houghton, P. J. (2007). Screening of Indian medicinal plants for acetylcholinesterase inhibitory activity. Phytotherapy Research, 21(12), 1142-145.
National Bureau of Agricultural Commodity and Food Standard. (2020). Insecticide residue detection with GT-Test Kit. Retrieved 5 May 2022, from https://warning.acfs.go.th/en/documentary/view/?page=67. (in Thai)
Srithupthai, K. (2018). Detection of pesticide residues in herbal: A case study of farmers group in Ton Phueng sub-district, Phang Khon district, Sakon Nakhon province. Khon Kaen Agriculture Journal, 46(1), 841-846. (in Thai)
Tantiamornkul, K., & Mataradchakul, T. (2019). Detecting insecticide contamination and determining prevalence of protozoa in fresh vegetables from fresh markets, Maung Phayao, Phayao Province. Journal of Public Health 49(1), 118-129. (in Thai)
Vuthijumnonk, J., & Roongruangsri, W. S. (2019). Removal of cyfluthrin by fine bubble technology in oranges (Citrus reticulata Blanco). IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 346(1), 012036.
Wang, Y., Jin, H-Y., Ma, S-C., Lu, J., & Lin, R-C. (2011). Determination of 195 pesticide residues in Chinese herbs by gas chromatography–mass spectrometry using analyte protectants. Journal of Chromatography A, 1218(2), 334-342.
WHO. (2007). Guidelines for assessing quality of herbal medicines with reference to contaminants and residues. Geneva: WHO Press.
Wongprasert, T. (2006). Psychotropic plants. Retrieved 30 October 2022, from https://www.dnp.go.th/botany/PDF/publications/Psychotropic_Plants.pdf. (in Thai)
Wongyai, S. (2019). Development of Thai herbs to the world market Thailand is ready to participate in the competition or not? Retrieved 5 May 2022, from https://www2.rsu.ac.th/sarnrangsit-online-detail/herb01. (in Thai)
Worasuttayangkurna, L., Nakareangritb, W., Kwangjaic, J., Sritangosa, P., Pholphana, N., & Watcharasit, P. (2019). Acute oral toxicity evaluation of Andrographis paniculata-standardized first true leaf ethanolic extract. Toxicology Reports, 6, 426-430.
Zhang, S., Liu, X., Qin, J., Yang, M., Zhao, H., Wang, Y., Guo, W., Ma, Z., & Kong, W. (2017). Rapid gas chromatography with flame photometric detection of multiple organophosphorus pesticides in Salvia miltiorrhizae after ultrasonication assisted one-step extraction. Journal of Chromatography B, 1068-1069, 233-238.
