การทดสอบความต้านทานต่อสารเคมีป้องกันกำจัดเชื้อราของเชื้อรา Colletotrichum spp. สาเหตุโรคแอนแทรคโนสของมะม่วงบนอาหารเลี้ยงเชื้อ

บทคัดย่อ

มะม่วงเป็นผลไม้ที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจชนิดหนึ่งต่อการส่งออกของประเทศไทย อย่างไรก็ตามการผลิตมะม่วงมักประสบปัญหาจากโรคแอนแทรคโนสที่มีสาเหตุจากเชื้อรา Colletotrichum spp. ทำให้เกิดการสูญเสียของผลผลิตทั้งปริมาณและคุณภาพ การควบคุมโรคมักนิยมใช้สารเคมีเป็นหลัก แต่บ่อยครั้งไม่สามารถควบคุมโรคได้ เนื่องจากเชื้อราเกิดการพัฒนาความต้านทานต่อสารเคมีขึ้น งานวิจัยนี้ จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อทดสอบการก่อโรคของเชื้อราที่แยกได้และประเมินความต้านทานต่อสารเคมีป้องกันกําจัดเชื้อราของเชื้อราก่อโรคในสภาพห้องปฏิบัติการ โดยใช้เชื้อราจำนวน 7 ไอโซเลทจากแหล่งปลูกมะม่วงพันธุ์น้ำดอกไม้สีทอง 3 แหล่ง คือ จังหวัดลพบุรี พิจิตรและราชบุรี จากผลการทดลองพบว่าเชื้อราทุกไอโซเลทสามารถก่อให้เกิดโรคบนใบมะม่วงพันธุ์น้ำดอกไม้สีทอง โดย 2 ไอโซเลท คือ LD-03 (ลพบุรี) และ RB-D2 (ราชบุรี) ก่อให้เกิดโรครุนแรงที่สุด โดยมีขนาดแผลมากกว่า 2 เซนติเมตร เมื่อประเมินความต้านทานต่อสารเคมีของเชื้อราทั้ง 7 ไอโซเลท พบว่าทุกไอโซเลทเกิดความต้านทาน (R) ต่อสารเคมี 3 ชนิด ได้แก่ pyraclostrobin, chlorothalonil และ mancozeb โดยมีค่า EC₅₀ ตั้งแต่ 69.59, 217.30 และ 143.40 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร ตามลำดับ ในขณะที่ 3 ไอโซเลท ได้แก่ LD-03 (ลพบุรี), PSG01 (พิจิตร) และ RB-G1 (ราชบุรี) เกิดความต้านทานปานกลาง (MR) ต่อสารเคมี difenoconazole โดยมีค่า EC₅₀ ตั้งแต่ 16.72-34.14 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร และมี 1 ไอโซเลท คือ PSD02 (พิจิตร) เกิดความต้านทาน (R) ต่อสารเคมี 2 ชนิด ได้แก่ difenoconazole และ prochloraz โดยมีค่า EC₅₀ มากกว่า 1000 และ 155.20 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร ตามลำดับ สำหรับสารเคมีที่เชื้อราก่อโรคส่วนใหญ่ยังแสดงความอ่อนแอ (S) อยู่ คือ prochloraz โดยมีค่า EC₅₀ ตั้งแต่ 0.28-5.37 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร ซึ่งข้อมูลที่ได้จากการทดลองในครั้งนี้ควรจะนำไปทดสอบบนต้นมะม่วงในสภาพโรงเรือนหรือแปลงทดลองเพื่อยืนยันความมีประสิทธิภาพของสารเคมี prochloraz ก่อนที่จะแนะนำให้มีการใช้ในแหล่งปลูกของ 3 จังหวัดต่อไป