การวิเคราะห์องค์ประกอบทางเคมีด้วยวิธีโครมาโทกราฟีแบบผิวบาง โครมาโทกราฟีของเหลวสมรรถนะสูง และฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระของสารสกัดใบกระดูกไก่ดำ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์องค์ประกอบทางเคมีและฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระของสารสกัดเมทานอลจากใบกระดูกไก่ดำ (Justicia gendarussa Burm.f.) แบบสดและแห้ง โดยใช้การวิเคราะห์ด้วยเทคนิคโครมาโทกราฟีแบบผิวบาง (TLC) โครมาโทกราฟีของเหลวสมรรถนะสูง (HPLC) และการทดสอบฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระด้วยวิธี DPPH ผลการวิเคราะห์ด้วย TLC พบว่าใบสดและใบแห้งแสดง Spot ที่มีค่า Rf ใกล้เคียงกับสารมาตรฐาน Apigenin (Rf = 0.56) ภายใต้รังสีอัลตราไวโอเลต ที่ความยาวคลื่น 254 นาโนเมตร ซึ่งข้อมูลดังกล่าวสามารถใช้เป็นแนวทางเบื้องต้นในการสร้างลายพิมพ์ทางเคมีของสารสกัดพืชสมุนไพร ขณะที่ผลการวิเคราะห์ด้วย HPLC-DAD ยืนยันการมีอยู่ของ Apigenin ที่ lmax = 338 โดยพบพีคที่ Retention time 23.21 นาที ตรงกับสารมาตรฐาน การวิเคราะห์ปริมาณ Apigenin ในสารสกัดใบสดเท่ากับ 34.45 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร (ร้อยละ 3.44) และสารสกัดใบแห้งเท่ากับ 22.14 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร (ร้อยละ 2.21) ผลการทดสอบฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระด้วย DPPH assay แสดงให้เห็นว่าสารสกัดจากใบสดมีประสิทธิภาพสูงกว่า โดยมีค่า IC50 เท่ากับ 995.38 ± 34.67 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร ในขณะที่สารสกัดจากใบแห้งมีค่า IC50 เ
การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์องค์ประกอบทางเคมีและฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระของสารสกัดเมทานอลจากใบกระดูกไก่ดำ (Justicia gendarussa Burm.f.) แบบสดและแห้ง โดยใช้การวิเคราะห์ด้วยเทคนิคโครมาโทกราฟีแบบผิวบาง (TLC) โครมาโทกราฟีของเหลวสมรรถนะสูง (HPLC) และการทดสอบฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระด้วยวิธี DPPH ผลการวิเคราะห์ด้วย TLC พบว่าใบสดและใบแห้งแสดง Spot ที่มีค่า Rf ใกล้เคียงกับสารมาตรฐาน Apigenin (Rf = 0.56) ภายใต้รังสีอัลตราไวโอเลต ที่ความยาวคลื่น 254 นาโนเมตร ซึ่งข้อมูลดังกล่าวสามารถใช้เป็นแนวทางเบื้องต้นในการสร้างลายพิมพ์ทางเคมีของสารสกัดพืชสมุนไพร ขณะที่ผลการวิเคราะห์ด้วย HPLC-DAD ยืนยันการมีอยู่ของ Apigenin ที่ lmax = 338 โดยพบพีคที่ Retention time 23.21 นาที ตรงกับสารมาตรฐาน การวิเคราะห์ปริมาณ Apigenin ในสารสกัดใบสดเท่ากับ 34.45 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร (ร้อยละ 3.44) และสารสกัดใบแห้งเท่ากับ 22.14 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร (ร้อยละ 2.21) ผลการทดสอบฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระด้วย DPPH assay แสดงให้เห็นว่าสารสกัดจากใบสดมีประสิทธิภาพสูงกว่า โดยมีค่า IC50 เท่ากับ 995.38 ± 34.67 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร ในขณะที่สารสกัดจากใบแห้งมีค่า IC50 เท่ากับ 1,416.71 ± 107.76 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร สรุปได้ว่า ใบกระดูกไก่ดำมีสารสำคัญในกลุ่มฟีนอลิกที่สำคัญ ได้แก่ Apigenin ซึ่งมีบทบาทในการต้านอนุมูลอิสระ โดยใบสดมีศักยภาพสูงกว่าใบแห้งอย่างมีนัยสำคัญ ผลการศึกษานี้ชี้ให้เห็นถึงความเป็นไปได้ในการใช้ใบกระดูกไก่ดำเป็นสารออกฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ เพื่อนำไปพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์สมุนไพรเพื่อการดูแลสุขภาพและการประยุกต์ใช้ทางเภสัชกรรมในอนาคตได้
ท่ากับ 1,416.71 ± 107.76 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร สรุปได้ว่า ใบกระดูกไก่ดำมีสารสำคัญในกลุ่มฟีนอลิกที่สำคัญ ได้แก่ Apigenin ซึ่งมีบทบาทในการต้านอนุมูลอิสระ โดยใบสดมีศักยภาพสูงกว่าใบแห้งอย่างมีนัยสำคัญ ผลการศึกษานี้ชี้ให้เห็นถึงความเป็นไปได้ในการใช้ใบกระดูกไก่ดำเป็นสารออกฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ เพื่อนำไปพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์สมุนไพรเพื่อการดูแลสุขภาพและการประยุกต์ใช้ทางเภสัชกรรมในอนาคตได้
Downloads
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เจ้าของลิขสิทธิ์ (สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์) ผู้เขียน ตกลงว่าการทำสำเนาบทความหรือส่วนใดส่วนหนึ่งของบทความดังกล่าวในรูปแบบสิ่งพิมพ์หรืออิเล็กทรอนิกส์ตามที่ได้รับอนุญาต จะต้องระบุประกาศลิขสิทธิ์ตามที่กำหนดไว้ในวารสาร พร้อมทั้งอ้างอิงข้อมูลฉบับสมบูรณ์ของบทความที่ตีพิมพ์ในวารสารที่จัดทำโดย สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์ อย่างครบถ้วนทุกครั้ง
เอกสารอ้างอิง
Kumar KS, Sabu V, Sindhu G, Rauf AA, Helen A. Isolation, identification and characterization of apigenin from Justicia gendarussa and its anti-inflammatory activity. International Immunopharmacology. 2018; 59: 157-67. https://doi.org/10.1016/j.intimp.2018.04.004
Aye MM, Aung HT, Sein MM, Armijos C. A review on the phytochemistry, medicinal properties and pharmacological activities of 15 selected Myanmar medicinal plants. Molecules. 2019; 24(2). https://doi.org/10.3390/molecules24020293
Wiart C. Medicinal plants of Asia and the Pacific. Boca Raton: CRC press; 2006. 336 p.
Saleem TK, Azeem AK, Dilip C, Sankar C, Prasanth NV, Duraisami R. Anti-inflammatory activity of the leaf extacts of Gendarussa vulgaris Nees. Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine. 2011; 1(2): 147-9. https://doi.org/10.1016/S2221-1691(11)60014-2
Pitiporn S, Musigavong N, Chitkritsadakul S, Kattalee U, Pengpon T, Kwankhao P. Efficacy and safety of Justicia gendarussa Burm.f. medicated spray and topical diclofenac spray for the treatment of mild to moderate soft tissue injury: a randomized double-blinded controlled trial. Journal of Thai Traditional & Alternative Medicine. 2022; 20(2): 223-34. https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JTTAM/article/view/247422
Nirmalraj S, Perinbam K. Studies on Phytochemical Screening and in vitro Antioxidant Activity of Ethyl Acetate Leaf Extract of Justicia gendarussa Burm. F. Research Journal of Botany. 2015; 10(1): 30-6. https://scialert.net/abstract/?doi=rjb.2015.30.36
Nirmalraj S, Ravikumar M, Mahendrakumar M, Bharath B, Perinbam K. Antibacterial and anti-inflammatory activity of Justicia gendarussa Burm. f. leaves. Journal of Plant Sciences. 2015; 10(2): 70-4. https://doi.org/10.3923/jps.2015.70.74
Kashyap D, Sharma A, Tuli HS, Sak K, Punia S, Mukherjee TK. Kaempferol - A dietary anticancer molecule with multiple mechanisms of action: recent trends and advancements. Journal of Functional Foods. 2017; 30: 203-19. https://doi.org/10.1016/j.jff.2017.01.022
Mondal M, Hossain MM, Rahman MA, Saha S, Uddin N, Hasan MR, et al. Hepatoprotective and antioxidant activities of Justicia gendarussa leaf extract in carbofuran-induced hepatic damage in rats. Chemical Research in Toxicology. 2019; 32(12): 2499-508. https://doi.org/10.1021/acs.chemrestox.9b00345
Periyanayagam K, Umamaheswari B, Suseela L, Padmini M, Ismail M. Evaluation of antiangiogenic effect of the leaves of Justicia gendarussa (Burm. f ) (Acanthaceae) by chrio allontoic membrane method. American Journal of Infectious Diseases. 2009; 5(3): 180-2. https://doi.org/10.3844/ajidsp.2009.180.182
Roy P, Joseph LJ. Bioactive constituents and pharmacological profile of willow-leaved Justicia: a review. Natural Resources for Human Health. 2022; 2(4): 450-61. https://doi.org/10.53365/nrfhh/146769
Raghu MG, Agrawal P. The isolation and structural determination of flavonoids from Justicia gendarussa. IOSR Journal of Pharmacy and Biological Sciences. 2016; 11(6): 73-9. https://doi.org/10.9790/3008-1106037379
Pawar AB. Herbal approaches to artharitis: a review of therapeutic plants and their bioactive compounds. International Journal of Pharmacognosy 2025; 12(5): 378-86. https://doi.org/10.13040/IJPSR.0975-8232.IJP.12(5).378-86
Paval J, Kaitheri SK, Potu BK, Govindan S, Kumar RS, Narayanan SN, et al. Anti-arthritic potential of the plant Justicia gendarussa Burm f. Clinics (Sao Paulo). 2009; 64(4): 357-62. https://doi.org/10.1590/s1807-59322009000400015
Ratnasooriya WD, Deraniyagala SA, Dehigaspitiya DC. Antinociceptive activity and toxicological study of aqueous leaf extract of Justicia gendarussa Burm. f. in rats. Pharmacognosy Magazine. 2007; 3(11): 145-55.
Stadtman ER. Protein oxidation and aging. Science. 1992; 257(5074): 1220-4. https://doi.org/10.1126/science.1355616
Kozłowska M, Ścibisz I, Przybył J, Ziarno M, Żbikowska A, Majewska E. Phenolic contents and antioxidant activity of extracts of selected fresh and dried herbal materials. Polish Journal of Food and Nutrition Sciences. 2021; 71(3): 269-78. https://doi.org/10.31883/pjfns/139035
Schieber M, Chandel NS. ROS function in redox signaling and oxidative stress. Current Biology 2014; 24(10): R453-62. https://doi.org/10.1016/j.cub.2014.03.034
Di Meo S, Reed TT, Venditti P, Victor VM. Role of ROS and RNS sources in physiological and pathological conditions. Oxidative Medicine and Cellular Longevity. 2016; 2016: 1245049. https://doi.org/10.1155/2016/1245049
Pizzino G, Irrera N, Cucinotta M, Pallio G, Mannino F, Arcoraci V, et al. Oxidative stress: harms and benefits for human health. Oxidative Medicine and Cellular Longevity. 2017; 2017: 8416763. https://doi.org/10.1155/2017/8416763
Juan CA, Perez de la Lastra JM, Plou FJ, Perez-Lebena E. The chemistry of reactive oxygen species (ROS) revisited: Outlining their role in biological macromolecules (DNA, lipids and proteins) and induced pathologies. International Journal of Molecular Sciences. 2021; 22(9). https://doi.org/10.3390/ijms22094642
Ayala A, Munoz MF, Arguelles S. Lipid peroxidation: production, metabolism, and signaling mechanisms of malondialdehyde and 4-hydroxy-2-nonenal. Oxidative Medicine and Cellular Longevity. 2014; 2014: 360438. https://doi.org/10.1155/2014/360438
Cooke MS, Evans MD, Dizdaroglu M, Lunec J. Oxidative DNA damage: mechanisms, mutation, and disease. FASEB journal : official publication of the Federation of American Societies for Experimental Biology. 2003; 17(10): 1195-214. https://doi.org/10.1096/fj.02-0752rev
Jomova K, Raptova R, Alomar SY, Alwasel SH, Nepovimova E, Kuca K, et al. Reactive oxygen species, toxicity, oxidative stress, and antioxidants: chronic diseases and aging. Archives of Toxicology. 2023; 97(10): 2499-574. https://doi.org/10.1007/s00204-023-03562-9
Cai Y, Sun M, Corke H. Antioxidant activity of betalains from plants of the amaranthaceae. Journal of Agricultural and Food Chemistry. 2003; 51(8): 2288-94. https://doi.org/10.1021/jf030045u
Kumar S, Pandey AK. Chemistry and biological activities of flavonoids: an overview. The Scientific World Journal. 2013; 2013: 162750. https://doi.org/10.1155/2013/162750
Institute of Medicine Panel on Dietary Antioxidants Related Compounds. Dietary reference intakes for vitamin C, vitamin E, selenium, and carotenoids. Washington (DC): National Academies Press; 2000.
Pandey KB, Rizvi SI. Plant polyphenols as dietary antioxidants in human health and disease. Oxidative Medicine and Cellular Longevity. 2009; 2(5): 270-8. https://doi.org/10.4161/oxim.2.5.9498
Anderson JW, Baird P, Davis RH, Jr., Ferreri S, Knudtson M, Koraym A, et al. Health benefits of dietary fiber. Nutrition Reviews. 2009; 67(4): 188-205. https://doi.org/10.1111/j.1753-4887.2009.00189.x
Reynolds A, Mann J, Cummings J, Winter N, Mete E, Te Morenga L. Carbohydrate quality and human health: a series of systematic reviews and meta-analyses. Lancet. 2019; 393(10170): 434-45. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(18)31809-9
Slavin JL. Dietary fiber and body weight. Nutrition. 2005; 21(3): 411-8. https://doi.org/10.1016/j.nut.2004.08.018
Lee JE, Jayakody JTM, Kim JI, Jeong JW, Choi KM, Kim TS, et al. The influence of solvent choice on the extraction of bioactive compounds from Asteraceae: a comparative review. Foods. 2024; 13(19): 3151. https://doi.org/10.3390/foods13193151
Brglez Mojzer E, Knez Hrnčič M, Škerget M, Knez Ž, Bren U. Polyphenols: extraction methods, antioxidative action, bioavailability and anticarcinogenic effects. Molecules. 2016; 21(7): 901. https://www.mdpi.com/1420-3049/21/7/901
Kashyap P, Shikha D, Thakur M, Aneja A. Functionality of apigenin as a potent antioxidant with emphasis on bioavailability, metabolism, action mechanism and in vitro and in vivo studies: a review. Journal of Food Biochemistry. 2022; 46(4): e13950. https://doi.org/10.1111/jfbc.13950
Zhou X, Wang F, Zhou R, Song X, Xie M. Apigenin: a current review on its beneficial biological activities. Journal of Food Biochemistry. 2017; 41(4): e12376. https://doi.org/https://doi.org/10.1111/jfbc.12376
Wagner H, Heur YH, Obermeier A, Tittel G, Bladt S. [DC- and HPLC-Analysis of Eleutherococcus.]. Planta Medica. 1982; 44(4): 193-8. https://doi.org/10.1055/s-2007-971445
Widowati W, Fauziah N, Herdiman H, Afni M, Afifah E, Kusuma HSW, et al. Antioxidant and anti aging assays of Oryza sativa extracts, vanillin and coumaric acid. Journal of Natural Remedies. 2016; 16(3): 88-99. https://doi.org/10.18311/jnr/2016/7220
Das K, Tiwari R, Shrivastava D. Techniques for evaluation of medicinal plant products as antimicrobial agent: current methods and future trends. Journal of medicinal plants research. 2010; 4(2): 104-11. https://doi.org/10.5897/JMPR09.030
Sasidharan S, Chen Y, Saravanan D, Sundram KM, Yoga Latha L. Extraction, isolation and characterization of bioactive compounds from plants' extracts. African Journal of Traditional, Complementary, and Alternative Medicines. 2011; 8(1): 1-10. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22238476
Zakaria NNA. A review on the extraction methods use in medicinal plants, principle, strength and limitation. Medicinal and Aromatic plants. 2015; 4(3): 196. https://doi.org/10.4172/2167-0412.1000196
Ratti C. Hot air and freeze-drying of high-value foods: a review. Journal of Food Engineering. 2001; 49(4): 311-9. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/S0260-8774(00)00228-4
Panche AN, Diwan AD, Chandra SR. Flavonoids: an overview. Journal of Nutritional Science. 2016; 5: e47. https://doi.org/10.1017/jns.2016.41
Yadav D, Reshi MS, Uthra C, Shrivastava S, Srivastava N, Narayana SKK, et al. Botanical and chemical fingerprinting of medicinal roots of Justicia gendarussa Burm f. Pharmacognosy research. 2017; 9(2): 208-14. https://doi.org/10.4103/0974-8490.204643
Zhao G, Etherton TD, Martin KR, West SG, Gillies PJ, Kris-Etherton PM. Dietary alpha-linolenic acid reduces inflammatory and lipid cardiovascular risk factors in hypercholesterolemic men and women. The Journal of Nutrition. 2004; 134(11): 2991-7. https://doi.org/10.1093/jn/134.11.2991
Tisania A, Rafi M, Syukur M, Nurcholis W. Impact total of harvesting age on phenolic content, flavonoid level, and antioxidant capacity in Justicia gendarussa leaves. International Journal of Agricultural Technology. 2025; 21(1): 339-48. https://li04.tci-thaijo.org/index.php/IJAT/article/view/5490
Oldoni TLC, Silva RC, Carpes ST, Massarioli AP, Alencar SM. Antioxidant activity and development of one chromatographic method to determine the phenolic compounds from agroindustrial pomace. Anais da Academia Brasileira de Ciencias. 2020; 92(3): e20181068. https://doi.org/10.1590/0001-3765202020181068
Wulansari L, Wahyuni WT, Nurcholis W, Rafi M. TLC fingerprint analysis and evaluation of α-glucosidase inhibitory and free radical scavenging activity of Justicia gendarussa from different growth locations. Jurnal Kimia Valensi. 2025; 11(1): 150-61. https://doi.org/10.15408/jkv.v11i1.43662
Capecka E, Mareczek A, Leja M. Antioxidant activity of fresh and dry herbs of some Lamiaceae species. Food Chemistry 2005; 93(2): 223-6. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2004.09.020
Chan EWC, Kong LQ, Yee KY, Chua WY, Loo TY. Antioxidant and antibacterial properties of some fresh and dried Labiatae herbs. Free Radicals and Antioxidants. 2012; 2(3): 20-7. https://doi.org/https://doi.org/10.5530/ax.2012.3.3
Stalikas CD. Extraction, separation, and detection methods for phenolic acids and flavonoids. Journal of Separation Science. 2007; 30(18): 3268-95. https://doi.org/10.1002/jssc.200700261
Hostetler GL, Riedl KM, Schwartz SJ. Endogenous enzymes, heat, and pH affect flavone profiles in parsley (Petroselinum crispum var. neapolitanum) and celery (Apium graveolens) during juice processing. Journal of Agricultural and Food Chemistry. 2012; 60(1): 202-8. https://doi.org/10.1021/jf2033736
Chen P, Chen F, Guo Z, Lei J, Zhou B. Recent advancement in bioeffect, metabolism, stability, and delivery systems of apigenin, a natural flavonoid compound: challenges and perspectives. Frontiers in Nutrition. 2023; 10: 1221227. https://doi.org/10.3389/fnut.2023.1221227
Yuan J, Hao L-J, Wu G, Wang S, Duan J-a, Xie G-Y, et al. Effects of drying methods on the phytochemicals contents and antioxidant properties of chrysanthemum flower heads harvested at two developmental stages. Journal of Functional Foods. 2015; 19: 786-95. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.jff.2015.10.008
Brand-Williams W, Cuvelier ME, Berset C. Use of a free radical method to evaluate antioxidant activity. LWT - Food Science and Technology. 1995; 28(1): 25-30. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/S0023-6438(95)80008-5
Kumar SS, Manoj P, Shetty NP, Giridhar P. Effect of different drying methods on chlorophyll, ascorbic acid and antioxidant compounds retention of leaves of Hibiscus sabdariffa L. Journal of the Science of Food and Agriculture. 2015; 95(9): 1812-20. https://doi.org/10.1002/jsfa.6879
Funakoshi-Tago M, Nakamura K, Tago K, Mashino T, Kasahara T. Anti-inflammatory activity of structurally related flavonoids, apigenin, luteolin and fisetin. International Immunopharmacology. 2011; 11(9): 1150-9. https://doi.org/10.1016/j.intimp.2011.03.012
Wang J, Liu YT, Xiao L, Zhu L, Wang Q, Yan T. Anti-inflammatory effects of apigenin in lipopolysaccharide-induced inflammatory in acute lung injury by suppressing COX-2 and NF-kB pathway. Inflammation. 2014; 37(6): 2085-90. https://doi.org/10.1007/s10753-014-9942-x
Ningsih IY, Purwanti DI, Wongso S, Prajogo BE, Indrayanto G. Metabolite profiling of Justicia gendarussa Burm. f. leaves using UPLC-UHR-QTOF-MS. Scientia Pharmaceutica. 2015; 83(3): 489-500. https://doi.org/10.3797/scipharm.1511-08
