การศึกษากิจกรรมของเอนไซม์ในระบบทางเดินอาหารของปลาเสือตอลายเล็ก (Datnioides undecimradiatus) ในบริเวณแม่น้ำมูลจังหวัดอุบลราชธานี

บทคัดย่อ

ปลาเสือตอลายเล็ก (Datnioides undecimradiatus) เป็นปลาน้ำจืดที่มีคุณค่าทางเศรษฐกิจในธุรกิจปลาสวยสวยงาม ปัจจุบันจำนวนประชากรปลาในธรรมชาติลดลงเป็นอย่างมาก ในประเทศไทยพบในแม่น้ำมูลและแม่น้ำโขง IUCN (International Union for Conservation of Nature and Natural Resources) จัดปลาเสือตอลายเล็กให้อยู่ในสถานภาพมีความเสี่ยงสูญพันธุ์ไปจากธรรมชาติในภายหน้า (Vulnerable; VU) ปัจจุบันปลาเสือตอลายเล็กที่จำหน่ายในตลาดปลาสวยงามได้จากการจับจากแหล่งน้ำธรรมชาติ ดังนั้นการศึกษาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความต้องการโภชนะของปลาเสือตอลายเล็กเพื่อการเพาะเลี้ยงในอนาคต โดยศึกษารูปแบบกิจกรรมการทำงานของเอนไซม์ย่อยอาหาร 3 ชนิด คือ โปรติเอส อะไมเลส และไลเปส ในทางท่อทางเดินอาหาร โดยรวบรวมตัวอย่างปลา 4 ขนาด ได้แก่ 45, 75, 100 และ 200 กรัม จากแม่น้ำมูลในเขตอำเภอพิบูลมังสาหาร และอำเภอโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี และศึกษาเปรียบเทียบความแตกต่างของกิจกรรมของเอนไซม์ในกระเพาะอาหารและลำไส้  กระเพาะอาหารของปลาเสือตอลายเล็กทุกขนาดมีรูปร่างแบบตัว J มีกล้ามเนื้อแข็งแรง เป็นลักษณะของกระเพาะอาหารกลุ่มปลากินเนื้อ (carnivore) สำหรับกิจกรรมของเอนไซม์โปรติเอสสูงสุด ทั้งจากในกระเพาะอาหารและลำไส้ ตามด้วย กิจกรรมของเอนไซม์อะไมเลสและไลเปส โดยมีความแตกต่างทางสถิติ (P<0.05) พบกิจกรรมสูงสุดในปลาขนาด 100 กรัม รองลงมาได้แก่ปลาขนาด 45 กรัม มีค่ากิจกรรมเป็น 1.02±0.05 และ 0.74±0.02 U/mg protein/min ตามลำดับ โดยมีความแตกต่างกันทางสถิติ (P<0.05) กิจกรรมของเอนไซม์อะไมเลสพบมีค่าสูงสุดในลำไส้ ของปลาขนาด 200 กรัม โดยมีค่า 38.88±0.26 mU/mg protein/min รองลงมาได้แก่ในกระเพาะอาหารของปลาขนาด 75 กรัม มีค่ากิจกรรมเป็น 13.94±0.72 mU/mg protein/min โดยมีความแตกต่างกันทางสถิติ (P<0.05) และกิจกรรมของเอนไซม์ไลเปสในกระเพาะอาหารและลำไส้ พบกิจกรรมสูงสุดในปลาขนาด 75 และ45 กรัม มีค่ากิจกรรมเป็น 0.62±0.09 และ 0.42±0.05 mU/mg protein/min โดยค่ากิจกรรมเอนไซม์ในกระเพาะอาหาร มีความแตกต่างกันทางสถิติ (P<0.05) แต่กิจกรรมของเอนไซม์ในลำไส้ ไม่มีความแตกต่างกันทางสถิติ (P>0.05)  จากการที่รูปแบบกิจกรรมเอนไซม์ (enzyme activities pattern) ของปลาเสือตอลายเล็กที่มีค่ากิจกรรมเอนไซม์โปรติเอสสูงที่สุดและมีค่าแตกต่างทางสถิติ (P<0.05) กับค่ากิจกรรมเอนไซม์ไลเปสและอะไมเลส แสดงให้เห็นถึงรูปแบบการย่อยอาหารประเภทโปรตีนเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งเป็นรูปแบบการย่อยอาหารของปลากินเนื้อ โดยพบลักษณะดังกล่าวในปลาเสือตอลายเล็กทุกขนาดที่ศึกษา