การตอบสนองทางสรีรวิทยาต่ออัตราการให้ปุ๋ยไนโตรเจนที่ต่างกันของมันสำปะหลัง 2 พันธุ์ที่มีรูปแบบการแตกกิ่งที่ต่างกัน

Main Article Content

อนนท์ จันทร์เกตุ
อารียา โคทาลิน
สุมิตรา ไชยลือชา
นทีทิพย์ สวัสดิ์รักษา
ปรียานุช ลาขุนทด

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการตอบสนองทางสรีรวิทยาของมันสำปะหลัง 2 พันธุ์ที่มีรูปแบบการแตกกิ่งที่ต่างกันต่ออัตราการให้ปุ๋ยไนโตรเจนที่ต่างกัน วางแผนการทดลองแบบ Split-plot in RCBD จำนวน 4 ซ้ำ กำหนดให้ปัจจัยหลักเป็นปุ๋ยไนโตรเจน 3 ระดับ ได้แก่ 0, 15 และ 30 กิโลกรัมต่อไร่ (N0, N1 และ N2) และปัจจัยรองเป็นมันสำปะหลัง 2 พันธุ์ คือพันธุ์ระยอง 9 (ไม่แตกกิ่ง) และสายพันธุ์ CMR38-125-77 (แตกกิ่ง) ผลการทดลองแสดงให้เห็นว่าอัตราการให้ปุ๋ยไนโตรเจนที่ต่างกันไม่ส่งผลต่อค่าคลอโรฟิลล์ฟลูออเรสเซ็นต์ (Fv/Fm) ที่อายุ 2 และ 4 เดือนหลังปลูก (MAP) พื้นที่ใบจำเพาะ (SLA) ที่อายุ 2 และ 6 เดือนหลังปลูก อัตราการเจริญเติบโต (CGR) ที่อายุ 2-4 เดือนหลังปลูก ปริมาณคลอโรฟิลล์ และอัตราการสะสมน้ำหนักแห้งต่อหน่วยพื้นที่ใบต่อเวลา (NAR) ทุกระยะการเจริญเติบโต แต่ส่งผลอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติต่อพื้นที่ใบ (LA) และดัชนีพื้นที่ใบ (LAI) ที่อายุ 2 และ 6 เดือนหลังปลูก และน้ำหนักแห้งหัวที่อายุ 6 เดือนหลังปลูก ขณะที่พันธุ์มันสำปะหลังที่ต่างกันส่งผลต่อความแตกต่างของ LA และ LAI ที่อายุ 2 และ 6 เดือนหลังปลูก SLA และ CGR ที่อายุ 4-6 เดือนหลังปลูก และ NAR ที่อายุ 2-4 เดือนหลังปลูก นอกจากนี้ยังพบปฏิกิริยาสัมพันธ์ระหว่างระดับปุ๋ยไนโตรเจน และพันธุ์ของมันสำปะหลังต่อ Fv/Fm, LA, LAI และน้ำหนักหัวแห้ง การศึกษานี้พบว่ามันสำปะหลังพันธุ์ระยอง 9 เป็นพันธุ์ที่มีการตอบสนองต่อการใส่ปุ๋ยไนโตรเจนได้ดี โดยให้ค่า LA, LAI, SLA, NAR, CGR และน้ำหนักหัวแห้งสูงกว่าสายพันธุ์ CMR38-125-77 ภายใต้ N1 และ N2 ขณะที่สายพันธุ์ CMR38-125-77 เป็นสายพันธุ์ที่มีพัฒนาการทรงพุ่ม (LA และ LAI) และผลผลิตหัวที่ไม่แตกต่างกันในทุกระดับของปุ๋ยไนโตรเจน จากการวิเคราะห์ stepwise linear regression พบว่าน้ำหนักแห้งหัวมีความสัมพันธ์กับ CGR ที่อายุ 2-4 เดือนหลังปลูก และ LA ที่อายุ 4 เดือนหลังปลูก (R2=0.54*) และเปอร์เซ็นต์แป้งมีความสัมพันธ์กับลักษณะทางสรีรวิทยาหลายประการ (R2=0.78*) ข้อมูลที่ได้จากการศึกษานี้จะเป็นประโยชน์สำหรับการจัดการปุ๋ยไนโตรเจนอย่างเหมาะสม และการคัดเลือกพันธุ์มันสำปะหลังทางอ้อมต่อไป

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

Li, S. and et al. 2017. The industrial applications of cassava: Current status, opportunities and prospects. Journal of the Science of Food and Agriculture. 97(8): 2282-2290.

Byju, G. and Saja, G. 2020. Mineral nutrition of cassava. Advances in Agronomy. 159: 169-235.

Phuntupan, K. and Banterng, P. 2017. Physiological determinants of storage root yield in three cassava genotypes under different nitrogen supply. Journal of Agriculture Science. 115: 978-992.

Kaweewong, J. and et al. 2013. Cassava nitrogen requirements in Thailand and crop simulation model predictions. Soil Science. 178: 248-255.

Oliveira, N.T. and et al. 2017. Effect of harvest time and nitrogen doses on cassava root yield and quality. Revista Brasileira de Ciencia do Solo. 41: 150204.

Wright, G.C., Rao, R.C.N. and Basu, M.S. 1996. A physiological approach to the understanding of genotype by environment interactions - A case study on improvement of drought adaptation in groundnut. In: Cooper, M. and Hammer, G.L. (eds.) Plant Adaptation and Crop Improvement. CAB International. Wallingford: CAB International.

Cruz, J.L. and et al. 2003. Photosynthesis impairment in cassava leaves in response to nitrogen deficiency. Plant and Soil. 257: 417-423.

Pakdeethaiand, C. and Trelo-ges, V. 2014. Response of cassava to nitrogen fertilizer application and drip irrigation for short-term harvesting. Khon Kaen Agriculture Journal. 42(1): 196. (in Thai)

Lichtenthaler, H.K. and Buschmann, C. 2001. Chlorophylls and carotenoids: Measurement and characterization by UV‐VIS spectroscopy. In: Wrolstad, R.E. and et al. (eds.) Current Protocols in Food Analytical Chemistry. New York: John Wiley and Sons.

Chua, M.F. and et al. 2020. Potassium fertilisation is required to sustain cassava yield and soil fertility. Agronomy. 10(8): 1103.

Gomez, K.A. and Gomez, A.A. 1984. Statistical Procedures for Agricultural Research. New York: John Wiley and Sons.

Alves, A.A.C. 2002. Cassava botany and physiology. In: Hillocks, R.J., Thresh, J.M. and Bellotti, A.C. (eds) Cassava: Biology, Production and Utilization. Wallingford: CAB International.

Cruz, J.L. and et al. 2003. Photosynthesis impairment in cassava leaves in response to nitrogen deficiency. Plant and Soil. 257: 417-423.

Janket, A. and et al. 2023. Genetic diversity of chlorophyll fluorescence in Jerusalem artichoke (Helianthus tuberosus L.) germplasm under different water regimes. Khon Kaen Agriculture Journal. 51(3): 573–589.

Santanoo, S. and et al. 2019. Seasonal variation in diurnal photosynthesis and chlorophyll fluorescence of four genotypes of cassava (Manihot esculenta Crantz) under irrigation conditions in a tropical savanna climate. Agronomy. 9(4): 206.

Sangakkara, U.R. and Wijesinghe, D.B. 2014. Nitrogen fertilizer affects growth, yield, and N recovery in cassava (Manihot esculenta L. Crantz). Communications in Soil Science and Plant Analysis. 45(11): 1446-1452.

El-Sharkawy, M.A. and et al. 1992. Potential photosynthesis of cassava as affected by growth conditions. Crop Science. 32(6): 1336-1342.

El-Sharkawy, M.A. and De Tafur, S.M. 2010. Comparative photosynthesis, growth, productivity, and nutrient use efficiency among tall-and short-stemmed rain-fed cassava cultivars. Photosynthetica. 48: 173-188.

Phoncharoen, P. and et al. 2019. Growth rates and yields of cassava at different planting dates in a tropical savanna climate. Scientia Agricola. 76: 376-388.

Moll, R.H. and et al. 1982. Analysis and interpretation of factors which contribute to efficiency of nitrogen utilization. Agronomy Journal. 74(3): 562-564.

Lopez-Arredondo, D.L. and et al. 2017. Molecular and genetic basis of plant macronutrient use efficiency: Concepts, opportunities, and challenges. In: Hossain, M.A. and et al. (eds.) Plant Macronutrients Use Efficiency. Cambridge: Academic Press.

Reich, M. 2017. The significance of nutrient interactions for crop yield and nutrient use efficiency. In: Hossain, M.A. and et al. (eds.) Plant Macronutrients Use Efficiency. Cambridge: Academic Press.

Santanoo, S. and et al. 2020. Canopy structure and photosynthetic performance of irrigated cassava genotypes growing in different seasons in a tropical savanna climate. Agronomy. 10: 2018.

Omondi, J.O. and et al. 2019. High nitrogen availability limits photosynthesis and compromises carbohydrate allocation to storage in roots of Manihot esculenta Crantz. Frontiers in Plant Science. 10: 1041.