อาการและการจัดการกับอาการของผู้ป่วยมะเร็งเต้านมที่ได้รับเคมีบำบัด

Main Article Content

อมรรัตน์ นธะสนธิ์
สมลักษณ์ เทพสุริยานนท์
ชลิยา วามะลุน
โสภิต ทับทิมหิน
สายรุ้ง ประกอบจิตร

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงบรรยายเพื่อศึกษาอาการที่พบบ่อย วิธีการจัดการกับอาการและผลลัพธ์จากการจัดการกับอาการของผู้ป่วยมะเร็งเต้านมที่ได้รับเคมีบำบัด โดยใช้แนวคิดการจัดการกับอาการ กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยมะเร็งเต้านมที่มารับเคมีบำบัด           ณ โรงพยาบาลมะเร็งอุบลราชธานี ที่มีคุณสมบัติตามที่กำหนด จำนวน 160 ราย เก็บรวบรวมข้อมูล ตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน 2565 ถึงเดือนกุมภาพันธ์ 2566 และวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย แบบสอบถามอาการที่พบบ่อย และแบบสอบถามเกี่ยวกับการจัดการกับอาการ ได้ความเที่ยงของเครื่องมือ .95 และ .85 ตามลำดับ ผลการวิจัยพบว่า อาการที่พบบ่อย   5 อันดับแรกคือ 1) ไม่สบายใจ 2) หงุดหงิด/อารมณ์เปลี่ยนแปลงง่าย 3) ผมร่วง 4) เครียด/วิตกกังวล เบื่ออาหาร และการรับรสชาติอาหารเปลี่ยนไป และ 5) อ่อนเพลีย/อ่อนล้า/ไม่มีแรง ซึ่งอาการดังกล่าวไม่เพียงแต่พบบ่อย แต่เป็นอาการที่รุนแรงและรบกวนชีวิตประจำวันด้วย ยกเว้นอาการผมร่วง วิธีการจัดการกับอาการของผู้ป่วย มีดังนี้ 1) การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการรับประทานอาหาร การผ่อนคลาย และการดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคล 2) การจัดการกับความรู้สึกและอารมณ์ 3) การใช้ยาแผนปัจจุบัน 4) การป้องกันอุบัติเหตุ และ 5) การจัดการกับภาพลักษณ์ ผู้ป่วยส่วนใหญ่ได้รับข้อมูลวิธีการจัดการกับอาการจากครอบครัว และจัดการกับอาการด้วยตนเอง ผลลัพธ์ในการจัดการกับอาการเป็นไปในทางที่ดี คือ ความถี่ ความรุนแรงของอาการลดลงและสภาพจิตใจ อารมณ์ของผู้ป่วยดีขึ้น ข้อเสนอแนะ พยาบาลและผู้ให้บริการทางสุขภาพควรนำผลการวิจัยในครั้งนี้ไปพัฒนาเป็นนวัตกรรมในการจัดการกับอาการของผู้ป่วยมะเร็งเต้านมที่ได้รับเคมีบำบัดให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

World Cancer Research Fund International. 2022. Worldwide Cancer Data. https://www. wcrf.org/cancer-trends/worldwide-cancer-data/. Accessed 9 December 2023.

Statista. 2023. Cancer Worldwide - Statistics & Facts. https://www.statista.com/topics/8292/ cancer-worldwide/#topicOverview. Accessed 9 December 2023.

International Agency for Research on Cancer, World Health Organization. 2023. Breast Cancer. https://www.iarc.who.int/cancer-type/ breast-cancer/. Accessed 9 December 2023.

International Agency for Research on Cancer. 2021. The Global Cancer Observatory: Thailand. https://gco.iarc.fr/today/data/factsheets/populations/764-thailand-fact-sheets.pdf. Accessed 9 December 2023.

Hospital-based Cancer Registry, Ubon Ratchathani Cancer Hospital. 2019. Cancer Statistics 2019, Ubon Ratchathani Cancer Hospital. http://uboncancer.go.th/ubcc2016v2/filefordownload/hosbase62.pdf. Accessed 8 August 2022. (in Thai)

Natason, A. and Limumnoilap, S. 2008. Symptom and symptom management in cancer patients undergoing chemotherapy. Journal of Nursing Science and Health. 32(1): 12-24. (in Thai)

Natason, A. 2007. Symptom and Symptom Management in Cancer Patients Undergoing Chemotherapy. M.N.S. Thesis, Khon Kaen University. (in Thai)

Lerdpanit, P., Namwongpomm, A. and Pakdeewong, N. 2020. Symptom experiences and quality of life of patients with advanced cancer receiving chemotherapy. APHEIT Journal (Science and Technology). 6(1): 45-55. (in Thai)

Chantamit-o-pas, C. and et al. 2012. Experience and management of symptoms among cancer patients undergoing chemotherapy at Chonburi Cancer Center. Thai Cancer Journal. 32(2): 45-60. (in Thai)

Prisutkul, A. and et al. 2013. Symptom experience, symptom management strategies, and outcome in cancer patients undergoing chemotherapy. Thai Cancer Journal. 33(3): 98-110. (in Thai)

Karomprat, A. and et al. 2017. Symptom, symptom management and outcome in cancer patients undergoing chemotherapy. Srinagarind Medical Journal. 32(4): 326-331. (in Thai)

Harris, C.S. and et al. 2022. Symptom clusters in patients receiving chemotherapy: A systematic review. BMJ Supportive & Palliative Care. 12(1): 10-21.

Li, R. and et al. 2020. Symptom clusters and influencing factors in children with acute leukemia during chemotherapy. Cancer Nursing. 43(5): 411-418.

Suwisith, N. and et al. 2008. Symptom clusters and functional status of women with breast cancer. Thai Journal of Nursing Research. 12(3): 153-165.

Phligbua, W. and et al. 2013. Symptom clusters and quality of life in women with breast cancer receiving adjuvant chemotherapy. Pacific Rim International Journal of Nurse Research. 17(3): 249-267.

Wongjunlongsin, S. and Sumdaengrit, B. 2015. Symptom clusters in breast cancer receiving: A longitudinal study approach. Journal of Nurse and Health Care. 33(2): 122-131.

Chongkham-ang, S. and et al. 2014. Symptom experience and symptom clusters of Thai women with breast cancer receiving chemotherapy. Pacific Rim International Journal of Nursing Research. 17(3): 43-57.

Naewjumpa, C. and et al. 2014. Symptom experience, symptom management strategies, and functional status in outpatient with breast cancer stage IV receiving chemotherapy. Thai Journal of Nursing Council. 29(1): 15-28. (in Thai)

Buranaruangrote, S. 2006. Experience and Self Management for Fatigue in Breast Cancer Patients Receiving Chemotherapy. M.N.S. Thesis, Mahidol University (in Thai)

Hajj, A. and et al. 2022. Fatigue in breast cancer patients on chemotherapy: A cross-sectional study exploring clinical, biological, and genetic factors. BMC Cancer. 22: 1-11.

Huang, S.M. and et al. 2022. A comparative study of symptoms and quality of life among patients with breast cancer receiving target, chemotherapy, or combined therapy. Cancer Nursing. 36(4): 317-325.

Foithong, S., Haniratisai, T. and Wattana, C. 2012. The effect of symptom management program on common symptom experience in breast cancer patients receiving adjuvant chemotherapy. Journal of Nursing Science Chulalongkorn University. 24(3): 107-119. (in Thai)

Wisuttikul, K. 2014. Nursing management for cancer patients experiencing anorexia. Journal of Nursing Science. 29(3): 8-16. (in Thai)

Dodd, M. and et al. 2001. Advancing the science of symptom management. Journal of Advance Nursing. 33(5): 668-676.

Krejcie, R.V. and Morgan, D.W. 1970. Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement. 30(3): 607-610.

Aroonsan, P. 2019. Nursing Care Main Problem in Aging: Utilization. 4th edition. Khon Kaen: Klang NaNa. Wittaya Press. (in Thai)

Ratanatharathorn, V. 2002. The role of chemotherapy in breast cancer. In: Thongpraseart, S. and Napapan, S. (eds.) Cancer: Treatment Guideline. Chiang Mai: Thanabun Printing. (in Thai)

Yancik, R. and et al. 2001. Effect of age and comorbidity in postmenopausal breast cancer patients aged 55 years and older. The Journal of the American Medical Association. 285(7): 885-892.

Ladawun, A. 2003. A Survey of Common Symptoms and Symptom Management of Cancer Patients in Southern Thailand. M.N.S. Thesis, Prince of Songkla University. (in Thai)

Department of Mental Health. 2000. Stress Relieve Guide. Bangkok: Ministry of Public Health. (in Thai)

Lim, C.C., Devi, M.K. and Emily, A. 2011. Anxiety in women with breast cancer undergoing treatment: A systemic review. International Journal of Evidence-Based Healthcare. 9(3): 215-235.

Numsang, P. and et al. 2018. The life experience of breast cancer patients who received chemotherapy. Journal of Prapokklao Hospital Clinical Medical Education Center. 35(2): 140-152. (in Thai)

Juangpanich, U. 2016. Development of self-care agency model in cholangiocarcinoma patients receiving chemotherapy. Ramathibodi Nursing Journal. 12(1): 56-60. (in Thai)

Prisapapanurungsie, P., Hanucharurnkul, S. and Ratanatharathorn, V. 2001. Pattern of fatigue, related factors, and self-care actions among breast cancer receiving chemotherapy. Ramathibodi Nursing Journal. 7(2): 97-110. (in Thai)

Mamom, J. 2012. The effectiveness of education combining exercise program as an intervention to decrease fatigue in patients receiving chemotherapy. Thammasat Medical Journal. 12(1): 61-69. (in Thai)

Noradechanon, C. 2004. Chemotherapy: Principles of Nursing. Bangkok: Faculty of Nursing, Mahidol University. (in Thai)

Lekdamrongkul, P. 2016. Nursing care of cancer patients receiving chemotherapy/radiation therapy. In: Tosuksri, W. and et al. (eds.) Adult Nursing 1. Bangkok: NP Press. (in Thai)

El-Nemer, A.M.R. and et al. 2015. Utilization of a self-care educational program for alleviating chemotherapy induced physical side effects. Journal of Cancer Treatment and Research. 3(1): 8-16.

Lopsunthorn, N., Nimit-Arnun, N. and Hoontrakul, S. 2018. The effects of cancer-related fatigue symptom management program through walking exercise and pray therapy on quality of life of breast cancer patients. Journal of The Royal Thai Army Nurses. 19(1): 88-99. (in Thai)

Pruksasri, S. 2003. Holistic Self-care Behaviors of Women after Mastectomy. M.N.S. Thesis, Prince of Songkla University. (in Thai)