การศึกษาการระบาดของโรค Covid-19 ระลอกที่ 5 ในประเทศไทย โดยใช้ตัวแบบทางคณิตศาสตร์

บทคัดย่อ

โรคโควิด-19 เป็นโรคติดต่อจากคนสู่คนซึ่งเกิดจากละอองฝอยขนาดเล็กจากการไอหรือจาม โดย ในปัจจุบันประเทศไทยได้มีการแพร่ระบาดเชื้อโควิด-19 สายพันธุ์โอมิครอน ในระลอกที่ 5 ซึ่งพบผู้ติดเชื้อเป็นจำนวนมาก เมื่อเทียบกับระลอกก่อนหน้านี้ ทำให้ผู้วิจัยสนใจศึกษาการแพร่ระบาด และมาตรการในการป้องกันโรคจากการฉีดวัคซีนทั้ง 3 เข็ม จึงได้พัฒนาและสร้างตัวแบบทางคณิตศาสตร์ ซึ่งประกอบด้วย 8 กลุ่มประชากร ได้แก่ กลุ่มประชากรที่เสี่ยงติดเชื้อ (S) กลุ่มประชากรที่เสี่ยงติดเชื้อที่ได้รับวัคซีน (Sv) กลุ่มประชากรที่ติดเชื้อ (อาการไม่รุนแรง: I) กลุ่มประชากรที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล (อาการรุนแรง: H1) กลุ่มประชากรที่เข้ารับการรักษาในห้อง ICU (อาการวิกฤต: C) กลุ่มประชากรที่พักฟื้นจากการรักษาที่ห้อง ICU ในโรงพยาบาล (H2) กลุ่มประชากรที่หายจากการติดเชื้อ (R) และกลุ่มประชากรที่เสียชีวิตจากการติดเชื้อ (D) เพื่ออธิบายการแพร่ระบาดโควิด-19 และศึกษาผลกระทบของการฉีดวัคซีนในการควบคุมการแพร่ระบาดโรคโควิด-19 ซึ่งได้มีการศึกษากลุ่มประชากรติดเชื้อเพื่อหาค่าระดับการติดเชื้อพื้นฐาน (R0) จากนั้นทำการวิเคราะห์เชิงคณิตศาสตร์และวิเคราะห์เชิงตัวเลข พบว่าเสถียรภาพเฉพาะที่ของจุดสมดุลภายใต้สภาวะแพร่ระบาดจะมีเสถียรภาพเชิงเส้นกํากับเฉพาะที่ ถ้า R0>1 และจะไม่มีเสถียรภาพเชิงเส้นกํากับเฉพาะที่ ถ้า R0<1 นอกจากนี้ผู้วิจัยยังวิเคราะห์ความอ่อนไหวตัวแบบทางคณิตศาสตร์ของค่าระดับการติดเชื้อพื้นฐาน จากการวิเคราะห์พบว่าพารามิเตอร์ที่มีผลกระทบต่อค่าระดับการติดเชื้อพื้นฐาน คือ τi,mi,γ และพารามิเตอร์ที่มีผลกระทบต่อกลุ่มประชากรที่ติดเชื้อภายใต้สภาวะการแพร่ระบาดมากที่สุด คือ β,η,sv^i ตามลำดับ นอกจากนี้ยังพบอีกว่าการฉีดวัคซีนเข็มที่ 1 และ 2 มีประสิทธิภาพในการควบคุมการแพร่กระจายโรคโควิด-19 ที่ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ ซึ่งต่างจากการฉีดวัคซีนครบทั้ง 3 เข็ม พบว่ามีประสิทธิภาพในการควบคุมการแพร่กระจายโรค ได้ดีกว่าการฉีดวัคซีนเพียงแค่สองเข็ม