แบบจำลองทางคณิตศาสตร์ของพลศาสตร์ของโรคเท้าช้างใน จ.ภูเก็ต
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษานี้ผู้วิจัยได้ศึกษาและพัฒนาแบบจำลองเชิงคณิตศาสตร์เกี่ยวกับการระบาดของโรคเท้าช้าง (Elephantiasis) ซึ่งเป็นโรคติดต่อที่เกิดจากหนอนพยาธิตัวกลมในสกุล Filariodidae และพิจารณาการฉีดวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ การหาจุดสมดุลที่ไม่มีการระบาดของโรคและจุดสมดุลที่มีการระบาดของโรค นอกจากนี้ในบทความวิจัยได้หาค่าสืบพันธุ์ขั้นพื้นฐาน (Basic reproductive number: RO) โดยวิเคราะห์จุดสมดุลเสถียรภาพตามเงื่อนไขรูทเฮอร์วิทซ์ (Routh-Hurwitz) เมื่อ R0<1 จะได้จุดสมดุลที่ไม่มีการระบาดของโรคมีค่าความเสถียรภาพเฉพาะที่เชิงเส้นกำกับและ เมื่อ R0<1 จุดสมดุลที่มีการระบาดของโรคมีค่าความเสถียรภาพเฉพาะที่เชิงเส้นกำกับ จากนั้นหาคำตอบเชิงตัวเลขโดยการกำหนดค่าพารามิเตอร์ในงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง โดยการจำลองค่าพารามิเตอร์ต่าง ๆ ที่สะท้อนสถานการณ์การระบาดที่แตกต่างกัน ผลการวิเคราะห์พบว่า ณ จุดสมดุลที่ไม่มีการระบาดของโรคมีค่าสืบพันธุ์ขั้นพื้นฐาน R0 = 0.65738 และจุดสมดุลที่มีการระบาดของโรค มีค่าสืบพันธุ์ขั้นพื้นฐาน R0 = 287.355 ผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่า การฉีดวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่อการระบาดของโรค ดังนั้นแนะนำให้เพิ่มอัตราการฉัดวัคซีนเพื่อควบคุมป้องกันการติดเชื้อรายใหม่ซึ่งจะช่วยลดจำนวนผู้ป่วยรายใหม่หรือไม่มีการติดเชื้อในอนาคต
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
Bureau of Epidemiology, Department of Disease Control, Ministry of Public Health. (2023). Epidemiological surveillance report 2023. Bureau of Epidemiology, Department of Disease Control, Ministry of Public Health. https://apps-doe.moph.go.th/boeeng/annual/Annual/Annual%20Report%202023.pdf (in Thai)
Cheng, Y., Wang, X., Pan, Q., & He, M. (2017). Modeling the parasitic filariasis spread by mosquito in periodic environment. Computational and Mathematical Methods in Medicine, 2017(1), Article 4567452. https://doi.org/10.1155/2017/4567452
Edelstein-Keshet, L. (1998). Mathematical models in biology. Random House.
Esteva, L., & Vargas, C. (1998). Analysis of a dengue disease transmission model. Mathematical Biosciences, 150(2), 131-151. https://doi.org/10.1016/s0025-5564(98)10003-2
Jaijakul, S., & Nuchprayoon, S. (2005). Treatment of lymphatic filariasis: An update. Chula Medical Journal, 49(7), 401-412. https://doi.org/10.58837/CHULA.CMJ.49.7.4 (in Thai)
Kendall, A. (1993). Elementary numerical analysis (2nd ed.). John Wiley & Sons.
Mwamtobe, P. M., Simelane, S. M., Abelman, S., & Tchuenche, J. M. (2017). Mathematical analysis of a lymphatic filariasis model with quarantine and treatment. BMC Public Health, 17(1), Article 265. https://doi.org/10.1186/s12889-017-4160-8
Oguntolu, F. A., Bolarin, G., Peter, O. J., Enagi, A. I., & Oshinubi, K. (2021). Mathematical model for the control of lymphatic filariasis transmission dynamics. Communications in Mathematical Biology and Neuroscience, 2021(17), Article 5307. https://doi.org/10.28919/cmbn/5307
Sungchasit, R., & Pongsumpun, P. (2018). Mathematical model of influenza with its incubation. Journal of Science Ladkrabang, 27(2), 15-31. (in Thai)
Sungchasit, R., Ming, T., & Pongsumpun, P. (2022). Mathematical modeling: Global stability analysis of super spreading transmission of respiratory syncytial virus (RSV) disease. Computation, 10(7), 120. https://doi.org/10.3390/computation10070120
Thanchomang, T. (2012). Toward update tools for human lymphatic filariasis diagnosis. Journal of Science and Technology Mahasarakham University, 32(3), 343-352. (in Thai)
TropMed Hospital. (n.d.). Lymphatic filariasis. TropMed Hospital. https://www.tropmedhospital.com/knowledge/lymphatic-filariasis.html (in Thai)
Van den Driessche, P., & Watmough, J. (2002). Reproduction numbers and sub-threshold endemic equilibria for compartmental models of disease transmission. Mathematical Biosciences, 180(1-2), 29-48. https://doi.org/10.1016/S0025-5564(02)00108-6
