การเจริญทดแทนตามธรรมชาติของพรรณไม้ท้องถิ่นภายหลัง การฟื้นฟูด้วยการปลูกสร้าง สวนป่ายูคาลิปตัส สวนป่าขุนหาญ จังหวัดศรีสะเกษ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การตั้งตัวของพรรณไม้ท้องถิ่นตามธรรมชาติ ภายหลังการฟื้นฟู ด้วยยูคาลิปตัส ในพื้นที่สวนป่าขุนหาญ จังหวัดศรีสะเกษ ได้ดำเนินการในปี พ.ศ. 2561 มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาองค์ประกอบของชนิดพรรณไม้และแนวทางการเจริญทดแทนตามธรรมชาติในพื้นที่สวนป่ายูคาลิปตัสที่ปล่อยให้มีการฟื้นฟูตามธรรมชาติอายุ 30 ปี โดยทำการวางแปลงชั่วคราวขนาด 20 เมตร x 50 เมตร ในพื้นที่ป่าธรรมชาติดั้งเดิม 2 แปลง และป่าฟื้นฟูภายหลังการปลูกยูคาลิปตัส 3 แปลง ทำการเก็บข้อมูลไม้ต้น ที่มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางมากกว่า 4.5 เซนติเมตรขึ้นไป ผนวกกับการบันทึกชนิด และจำนวนของ ไม้รุ่น และกล้าไม้ พร้อมทั้งวิเคราะห์ข้อมูลโดยหาค่าดัชนีความสำคัญ ดัชนีความหลากชนิด และค่าดัชนีความคล้ายคลึงระหว่างสองพื้นที่
ผลการศึกษาพบชนิดพรรณไม้ต้นทั้งหมด 24 วงศ์ 36 สกุล 39 ชนิด โดยป่าฟื้นฟูฯ พบชนิดพรรณไม้มากกว่าป่าธรรมชาติ กล่าวคือ ป่าฟื้นฟูฯ พบ 34 ชนิด มีความหนาแน่นของต้นไม้เท่ากับ 1,813 ต้นต่อเฮกแตร์ และพื้นที่หน้าตัดรวมเท่ากับ 22.60 ตารางเมตรต่อเฮกแตร์ ส่วนป่าธรรมชาติพบ 18 ชนิด มีความหนาแน่นของต้นไม้เท่ากับ 670 ต้นต่อเฮกแตร์ และพื้นที่หน้าตัดรวมเท่ากับ 19.02 ตารางเมตรต่อเฮกแตร์ การกระจายตัวของข้อมูลขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางในภาพรวมของป่าฟื้นฟูฯ เป็นรูปแบบชี้กำลังเชิงลบ ซึ่งบ่งบอกถึงการทดแทนด้วยไม้ขนาดเล็กตามธรรมชาติ สอดคล้องกับรูปแบบของพรรณไม้ท้องถิ่นบางชนิดที่เข้ามาตั้งตัวในพื้นที่ป่าฟื้นฟูฯ ตรงกันข้ามกับยูคาลิปตัส ที่มีการกระจายเป็นแบบไม่ปกติ แสดงว่า ยูคาลิปตัสมีความสามารถในการสืบต่อพันธุ์ตามธรรมชาติได้ไม่ดี ด้านแนวทางการทดแทนตามธรรมชาติ เมื่อเปรียบเทียบชนิดพันธุ์ไม้ทั้ง 3 ระดับทั้งสองพื้นที่พบว่า มีแนวโน้มในการฟื้นฟูจากค่าดัชนีความคล้ายคลึงมากกว่าร้อยละ 50 ในทั้งในระดับไม้รุ่น และไม้ใหญ่ ส่วนกล้าไม้มีค่าความคล้ายคลึงน้อยที่สุดอาจเนื่องมาจากพื้นที่ป่าฟื้นฟูฯ ยังมีขึ้นตอนการตั้งตัวของกลุ่มไม้เบิกนำ อย่างไรก็ตามผลการศึกษานี้แสดงให้เห็นถึงบทบาทของไม้ต่างถิ่นโตเร็วที่นำเข้ามาปลูกช่วยฟื้นฟู และช่วยปรับปรุงปัจจัยแวดล้อมให้เหมาะสมกับการสืบต่อพันธุ์ตามธรรมชาติของพันธุ์ไม้ท้องถิ่น และนำไปสู่การคัดเลือกพรรณไม้เบิกนำเพื่อปลูกฟื้นฟูร่วมกับพันธุ์ไม้โตเร็วต่างถิ่นเพื่อย่นระยะเวลาการฟื้นฟูป่าในพื้นที่ที่มีสภาพแวดล้อมใกล้เคียงกับพื้นที่ศึกษา
Downloads
Article Details
ข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ขอรับรองว่า ต้นฉบับที่เสนอมานี้ยังไม่เคยได้รับการตีพิมพ์และไม่ได้อยู่ในระหว่างกระบวนการพิจารณาตีพิมพ์ลงในวารสารหรือสิ่งตีพิมพ์อื่นใด ข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ยอมรับหลักเกณฑ์และเงื่อนไขการพิจารณาต้นฉบับ ทั้งยินยอมให้กองบรรณาธิการมีสิทธิ์พิจารณาและตรวจแก้ต้นฉบับได้ตามที่เห็นสมควร พร้อมนี้ขอมอบลิขสิทธิ์ผลงานที่ได้รับการตีพิมพ์ให้แก่วารสารวนศาสตร์ คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กรณีมีการฟ้องร้องเรื่องการละเมิดลิขสิทธิ์เกี่ยวกับภาพ กราฟ ข้อความส่วนใดส่วนหนึ่ง หรือ ข้อคิดเห็นที่ปรากฏในผลงาน ให้เป็นความรับผิดชอบของข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) แต่เพียงฝ่ายเดียว และหากข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ประสงค์ถอนบทความในระหว่างกระบวนการพิจารณาของทางวารสาร ข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ยินดีรับผิดชอบค่าใช้จ่ายทั้งหมดที่เกิดขึ้นในกระบวนการพิจารณาบทความนั้น”
References
Barbour, M. G., J. H. Burk and W. D. Pitts. 1980. Terrestrial Plant Ecology. Benjamin/ Cummings, California, USA.
Bunyavejchewin, S., P. J. Baker, J. V. Lafrankie and P. S. Ashton. 2001. Stand structure of a seasonal dry evergreen forest at Huai Kha Khaeng Wildlife Sanctuary, Western Thailand. Natural History Bulletin of the Siam Society. 49: 89 – 106.
Fukushima, M., M. Kanzaki, M. Hara, T. Ohkubo, P. Preechapanya and C. Choocharoen. 2008. Secondary forest succession after the cessation of swidden cultivation in the montane forest area in Northern Thailand. Forest Ecology and Management 255(5-6); 1994-2006.
Kamsanor, S., C. Wachrinrat and D. Marod. 2013. Plant community comparison among manmade forest, secondary dry evergreen forest and natural dry evergreen forest at Pa Muak Lek-Tabkwang Plaeng 2 National Reserved Forest, Saraburi province. Thai Journal of Forestry 32(3); 12-21. (in Thai)
Kamyo, T., D. Marod, S. Pattanakiat, S. Suksawang and S. Panuthai. 2016. Land cover changes in tropical seasonal forests at Mae Klong head watershed, Kanchanaburi province,Thailand. Maejo International Journal of Science and Technology 10(3): 304-312.
Khun Han Plantation. . Plantation of Khun Han District Si Sa Ket Province. (copy)
Kongdam, P. 2016. Forest Structure and Species Composition in Restoration Forest by Teak (Tectona grandis L. f.) at Jedkhod-Pongkhonsao Natural Study and Ecotourism Center, Kaeng Khoi District, Saraburi Province. M.S. Thesis, Kasetsart University. (in Thai).
Lohbeck, M., L. Poorter, H. Paz, L. Pla, V. Breugel, M. Martínez-Ramos and F. Bongers. 2012. Functional diversity changes during tropical forest succession. Perspectives in Plant Ecology, Evolution and Systematics 14(2): 89-96.
Marod, D., U. Kutintara, C. Yarwudhi, H. Tanaka and T. Nakashisuka. 1999. Structural dynamics of a natural mixed deciduous forest in western Thailand. Journal of Vegetation Science 10(6): 777-786.
Marod, D. and U. Kutintara. 2009. Forest Ecology. Aksorn Siam Publishing, Bangkok. (In Thai).
Marod, D., P. Duengkae, U. Kutintara, S. Sungkaew, C.Wachrinrat, L. Asanok and N. Klomwattanakul.2012. The influences of an invasive plant species (Leucaena leucocephala) on tree regeneration in Khao Phuluang Forest,
northeastern Thailand. Kasetsart Journal 46: 39-50.
Mohandass, D. and P. Davidar. 2009. Floristic structure and diversity of a tropical montane evergreen forest (shola) of the Nilgiri Mountains, southern India. Tropical Ecology 50(2): 219-229.
Niamrat, W. 2003. Seedling Establishment of Climax Species Under the Eucalyptus Plantation and Open Site at Wang Nam Khiew Forestry Student Training Station, Amphoe Wang Nam Khiew, Changwat Nakhon Ratchasima.
M.S. Thesis, Kasetsart University. (in Thai)
Oliveira, A. P. D., I. Schiavini, V. S. D. Vale, S. D. F. Lopes, C. D. S. Arantes, A. E. Gusson, J. A. P. Júnior and O. C. Dias-Neto. 2014. Mortality, recruitment and growth of the tree communities in three forest formations at the Panga Ecological Station over ten years (1997-2007). Acta Botanica Brasilica 28(2): 234-248.
Panichsuay, K., 2012. Natural Rehabilitation of Native Plant Species in Reforestation Areas at Sakaerat Environmental Research Station, Nakhon Ratchasima Province. M.S. Thesis, Kasetsart University. (in Thai)
Poorter, L., F. Bongers, R.S. Rompaey and M. D. Klerk. 1996. Regeneration of canopy tree species at five sites in West African moist forest. Forest Ecology and Management 84: 61- 69.
Shannon, C. E. and W. Weaver. 1949. The Mathematical Theory of Communication. University of Illinois Press, Urbana.
Skowno, A. L., J. J. Midgley, W. J. Bond and D. Balfour. 1999. Secondary succession in Acacia nilotica(L.) savanna in the Hluhluwe game reserve,South Africa. Plant Ecology 145(1): 1-9.
Smitinand, T. 2014. Vegetation and Ground Covers of Thailand. The Forest Herbarium, Royal Forest Department, Bangkok, Thailand. (in Thai)
Sorrensen, T. 1948. A method of establishing groups of equal amplitude in plant sociology based on similarity of species and its application to analyses of the vegetation on Danish commons. Biologiske Skrifter 5: 1-34.
Sudirman, L. I. 2009. Fungal succession and decomposition of Acacia mangium leaf litters in health and
Ganoderma attacked standings. HAYATI Journal of Biosciences 16(3): 109-114.
Turner, I. M. 2004. The Ecological of Tree in the Tropical Rain Forest. Cambridge University.UK.
Whittaker, R. H. 1975. Communities and Ecosystem, second eds. McMil Publicaion. New York,USA.
Yarnvudhi, A., S. Sungkaew, S. Hermhuk, P. Sunthornhao and S. Onprom. 2016. Plant diversity and utilization on ethnobotany of local people at Hmong Doi Pui village in Doi Suthep-Pui National park, Chiang Mai province. Thai
Journal of Forestry 35(3): 136-146.