การวิเคราะห์ความสัมพันธ์ทางพันธุกรรมและการจำแนกกล้วยไม้สกุลหวายหมู่แคลิสตาด้วยเครื่องหมายแฮตอาร์เอพีดี

Abstract

บทคัดย่อ

กล้วยไม้สกุลหวายเป็นกล้วยไม้สกุลใหญ่ที่สุด พบแพร่กระจายพันธุ์ในบริเวณกว้าง ทั้งในทวีปเอเชียและหมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิก จำแนกเป็น 20 หมู่ ประเทศไทยพบกล้วยไม้สกุลหวายในธรรมชาติมากกว่า 130 ชนิด ซึ่งมีบางหมู่น่าสนใจ เช่น หมู่แคลิสตา ดังนั้นงานวิจัยนี้จึงวิเคราะห์ความสัมพันธ์ทางพันธุกรรมของกล้วยไม้สกุลหวาย หมู่แคลิสตา 14 ชนิด ด้วยเครื่องหมายแฮตอาร์เอพีดี โดยใช้ไพรเมอร์แบบสุ่ม 72 ชนิด และพบว่าไพรเมอร์ 26 ชนิด สามารถเพิ่มปริมาณดีเอ็นเอได้ หลังจากนั้นจึงคัดเลือกไพรเมอร์ 14 ชนิด ที่ให้แถบดีเอ็นเอที่ชัดเจนและนำมาสร้างลายพิมพ์ดีเอ็นเอ ซึ่งพบว่าสามารถแยกความแตกต่างระหว่างชนิดได้ด้วยแถบดีเอ็นเอที่จำเพาะ เมื่อสร้างแผนภูมิความสัมพันธ์พบว่าสามารถจัดกลุ่มกล้วยไม้สกุลหวาย หมู่แคลิสตาเป็น 7 กลุ่ม โดยมีค่าสัมประสิทธิ์ความเหมือนอยู่ระหว่าง 0.12 ถึง 0.61 

คำสำคัญ : กล้วยไม้สกุลหวาย; หมู่แคลิสตา; ความสัมพันธ์ทางพันธุกรรม; การจำแนก; แฮตอาร์เอพีดี

Abstract

Dendrobium is the largest orchid genus which distributed over a large area in Asia and some islands in the Pacific Ocean. They have been classified into 20 sections. In Thailand, there are more than 130 Dendrobium species in the nature. Among these, Callista is one of the interesting sections. Therefore, this research used HAT-RAPD markers to analyze genetic relationship among 14 species of the genus Dendrobium, in the section Callista. The total of 72 random primers was used to screen, and 26 primers could be used for DNA amplification. Then 14 primers were selected to create the DNA fingerprinting. It was found that each of Dendrobium species can be distinguished by the specific DNA bands. A dendrogram based on polymorphic bands was applied to analyze the relationship among these orchids, and to classify them into 7 clusters with the similarity coefficients ranging from 0.12 to 0.61. 

Keywords: Dendrobium; Callista; genetic relationship; identification; HAT-RAPD