การศึกษาลักษณะสัณฐานวิทยาของบัวบกสายพันธุ์ต่าง ๆ

Main Article Content

อนันต์ พิริยะภัทรกิจ
พรกมล รูปเลิศ
กนกอร อัมพรายน์
ณัฐพงค์ จันจุฬา

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ


รวบรวมและปลูกเลี้ยงบัวบกจากแหล่งปลูกต่าง ๆ ในประเทศไทย จำนวน 16 สายพันธุ์ ณ แปลงทดลอง ศูนย์เชี่ยวชาญนวัตกรรมเกษตรสร้างสรรค์ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย ตำบลคลองห้า อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี การศึกษาลักษณะสัณฐานวิทยาของบัวบกแต่ละสายพันธุ์ พบว่าขนาดใบของบัวบกสามารถจำแนกได้เป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มที่มีใบขนาดเล็ก ประมาณ 2.5-4.5 เซนติเมตร ได้แก่ เลย กาฬสินธุ์ นนทบุรี เชียงราย เชียงใหม่ (ขุนวาง) ระยอง เชียงใหม่ นครปฐม น่าน บุรีรัมย์ และสมุทรปราการ และกลุ่มที่มีใบขนาดใหญ่มากกว่า 5 เซนติเมตร ได้แก่ อุบลราชธานี ขอนแก่น หนองบัวลำภู นครศรีธรรมราช และปราจีนบุรี ทั้งนี้บัวบกในกลุ่มที่มีใบขนาดใหญ่จะมีความยาวก้านใบ ราก การแตกไหล และความยาวของก้านดอกที่มากกว่ากลุ่มใบที่มีขนาดเล็ก นอกจากนี้ยังพบว่าบัวบกแต่ละสายพันธุ์ยังมีลักษณะของขอบใบและสีใบที่แตกต่างกัน ได้แก่ กลุ่มที่มีขอบใบหยักเล็กน้อย และขอบใบหยักลึก ส่วนสีของก้านใบและไหล สามารถจำแนกได้เป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มที่มีก้านใบและไหลสีเขียว ได้แก่ อุบลราชธานี สมุทรปราการ นนทบุรี ขอนแก่น เชียงใหม่ น่าน เชียงราย หนองบัวลำภู นครศรีธรรมราช เชียงใหม่ (ขุนวาง) และบุรีรัมย์ และกลุ่มที่มีก้านใบส่วนที่ติดกับใบสีเขียวกับมีส่วนที่ติดกับโคนต้นมีสีน้ำเขียวอมม่วงและไหลสีแดงม่วง ได้แก่ เลย ระยอง กาฬสินธุ์ นครปฐม และปราจีนบุรี 


คำสำคัญ : บัวบก; การรวบรวม; ลักษณะสัณฐานวิทยา

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
พิริยะภัทรกิจ อ., รูปเลิศ พ., อัมพรายน์ ก., & จันจุฬา ณ. (2019). การศึกษาลักษณะสัณฐานวิทยาของบัวบกสายพันธุ์ต่าง ๆ. Thai Journal of Science and Technology, 8(1), 54–65. https://doi.org/10.14456/tjst.2019.6
ประเภทบทความ
วิทยาศาสตร์ชีวภาพ
ประวัติผู้แต่ง

อนันต์ พิริยะภัทรกิจ

ศูนย์เชี่ยวชาญนวัตกรรมเกษตรสร้างสรรค์ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย เทคโนธานี ตำบลคลองห้า อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี 10220

พรกมล รูปเลิศ

ศูนย์เชี่ยวชาญนวัตกรรมเกษตรสร้างสรรค์ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย เทคโนธานี ตำบลคลองห้า อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี 10220

กนกอร อัมพรายน์

ศูนย์เชี่ยวชาญนวัตกรรมเกษตรสร้างสรรค์ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย เทคโนธานี ตำบลคลองห้า อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี 10220

ณัฐพงค์ จันจุฬา

คณะเทคโนโลยีการเกษตร มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ ตำบลคลองหนึ่ง อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี 13180

เอกสารอ้างอิง

เฉลิมเกียรติ โภคาวัฒนา, ภาวนา อัศวะประภา และศิริพร หาญนันทวิวัฒน์, 2543, คู่มือสมุนไพรและเครื่องเทศ ชุดที่ 2 ยาจากพืชสมุนไพร, กลุ่มพืชสมุนไพรและเครื่องเทศ กองส่งเสริมพืชสวน กรมส่งเสริมการเกษตร, กรุงเทพฯ.
มูลนิธิสุขภาพไทย, 2547, บัวบกพื้นบ้านมหัศจรรย์, มติชนสุดสัปดาห์ 24: 93.
วีณา เชิดบุญชาติ, 2543, ปลูกผักไทยได้ทั้งอาหารและยา, บริษัท อมรินทร์บุ๊คเซ็นเตอร์ จำกัด, กรุงเทพฯ.
Das, A.and Mallick, R., 1991, Correlation between genomic diversity and asiaticoside content in Centella asiatica (L.) Urban, Bot. Bull. Acad. Sinica. 32: 1-8.
Luangchonlathan, S., Kongthong, B. and Patarapanich, C., 2004, A TLC method determination of active constituents, madecassoside and asiaticoside, from Centella asiatica Linn. in various seasons in Thailand, Thai J. Pharm. Sci. 28(Suppl.):
Zainol, A., Hamid, M.K., Yusof, S. and Muse, R., 2003, Antioxidant activity and total phenolic compounds of leaf root and petiole of four accessions of Centella asiatica (L.) Urban, Food Chem. 81: 575-581.