อิทธิพลของวิธีการสกัดต่อผลได้การสกัดและฤทธิ์การต้านอนุมูลอิสระของสารสกัดพืชสมุนไพรไทย
Article Sidebar
เผยแพร่แล้ว:
มิ.ย. 23, 2019
คำสำคัญ:
วิธีการสกัด ผลได้การสกัด ฤทธิ์การต้านอนุมูลอิสระ พืชสมุนไพร ดอกเก๊กฮวย
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทคัดย่อ
การสะสมของอนุมูลอิสระเป็นสาเหตุหลักของการเสียชีวิตก่อนวัยอันควรของมนุษย์ ดังนั้นการบริโภคสารต้านอนุมูลอิสระจากพืชสมุนไพรจึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งในการดูแลสุขภาพ งานวิจัยนี้จึงศึกษาอิทธิพลของวิธีการสกัดต่อผลได้การสกัดและฤทธิ์การต้านอนุมูลอิสระของสารสกัดพืชสมุนไพรไทย ได้แก่ รากชะเอมเทศ ดอกกานพลูตูม และดอกเก๊กฮวย และการศึกษากระบวนการสกัดด้วยคาร์บอนไดออกไซด์วิกฤติยิ่งยวดต่อคุณลักษณะสารสกัดดอกเก๊กฮวย เพื่อเปรียบเทียบประสิทธิภาพการสกัดกับการแช่ การเขย่า และการสกัดแบบซอกห์เลต จากการศึกษาพบว่าการแช่ทำให้สารสกัดดอกเก๊กฮวยมีผลได้การสกัดร้อยละ 9.70 และมีฤทธิ์การต้านอนุมูลอิสระที่ต่ำ (IC50 = 78.28 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร) ส่วนสารสกัดดอกกานพลูตูมพบว่ามีฤทธิ์การต้านอนุมูลอิสระสูง (IC50 = 11.55 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร) และมีผลได้การสกัดร้อยละ 8.05 จึงเลือกดอกเก๊กฮวยมาสกัดด้วยวิธีต่าง ๆ เพื่อให้มีฤทธิ์การต้านอนุมูลอิสระมากขึ้น ทั้งนี้เมื่อเพิ่มความดันในการสกัดดอกเก๊กฮวยด้วยคาร์บอนไดออกไซด์วิกฤติยิ่งยวดทำให้ผลได้การสกัดและประสิทธิภาพการทำลายอนุมูลอิสระของสารสกัดเพิ่มขึ้น เนื่องจากความหนาแน่นของคาร์บอนไดออกไซด์ที่เพิ่มขึ้นทำให้สารประกอบต่าง ๆ สามารถละลายได้ดีขึ้น อย่างไรก็ตาม การสกัดดอกเก๊กฮวยด้วยวิธีการสกัดแบบซอกห์เลตมีผลได้การสกัดสูงที่สุด (ร้อยละ 23.09)
คำสำคัญ : วิธีการสกัด; ผลได้การสกัด; ฤทธิ์การต้านอนุมูลอิสระ; พืชสมุนไพร; ดอกเก๊กฮวย
Article Details
รูปแบบการอ้างอิง
ผลประไพ ช., อุ่นทวี ศ., สุขเอม จ., & ทองสอง ภ. (2019). อิทธิพลของวิธีการสกัดต่อผลได้การสกัดและฤทธิ์การต้านอนุมูลอิสระของสารสกัดพืชสมุนไพรไทย. Thai Journal of Science and Technology, 8(5), 493–508. https://doi.org/10.14456/tjst.2019.55
ประเภทบทความ
วิทยาศาสตร์ชีวภาพ
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ข้อความที่ปรากฏในแต่ละเรื่องของวารสารเล่มนี้เป็นเพียงความเห็นส่วนตัวของผู้เขียน ไม่มีความเกี่ยวข้องกับคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี หรือคณาจารย์ท่านอื่นในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ผู้เขียนต้องยืนยันว่าความรับผิดชอบต่อทุกข้อความที่นำเสนอไว้ในบทความของตน หากมีข้อผิดพลาดหรือความไม่ถูกต้องใด ๆ
เอกสารอ้างอิง
กลุ่มยุทธศาสตร์และแผนงาน สำนักโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข, แผนยุทธศาสตร์การป้องกันและควบคุมโรคไม่ติด ต่อระดับชาติ 5 ปี (พ.ศ. 2560-2564), แหล่ง ที่มา : http://www.searo.who.int/thailand/areas/national-ncd-prevention-and-control-plan-2017-2021-tha.pdf, 16 กันยายน 2561.
โกสินทร์ วิระษร, กุลธิดา กล้ารอด, ประณิธิ หงส์ประภาส, พัชรี บุญศิริ, 2557, ภาวะถูกออกซิไดซ์เกินสมดุลและสารต้านออกซิเดชั่นกับโรคมะเร็ง, ศรีนครินทร์เวชสาร 29(2): 207-219.
Barroso, M.S.T., Villanueva, G., Lucas, A.M., Perez, G.P., Vargas, R.M.F., Brun, G.W. and Cassel, E., 2011, Supercritical fluid extraction of volatile and non-volatile compounds from Schinus molle L., Braz. J. Chem. Eng. 28: 305-312.
Burt, S., 2004, Essential oils: their antibacterial properties and potential applications in foods: A review, Int. J. Food Microbiol. 94: 223-253.
Cheynier, V., Comte, G., Davies, K.M., Lattanzio, V. and Martens, S., 2013, Plant phenolics: Recent advances on their biosynthesis, genetics, and ecophysiology, Plant Physiol. Bioch. 72: 1-20.
Chin, Y.W., Jung, H.A., Liu, Y., Su, B.N., Castoro, J.A., Keller, W.J., Pereira, M.A. and Kinghorn, A.D., 2007, Anti-oxidant constituents of the roots and stolons of licorice (Glycyrrhiza glabra), J. Agric. Food. Chem. 55: 4691-4697.
Chunthorng-Orn, J., Panthong, S. and Itharat, A., 2012, Antimicrobial, antioxidant activities and total phenolic content of Thai medicinal plants used to treat HIV patients, J. Med. Assoc. Thai. 95(1): 154-158.
Cortés-Rojas, D.F., de Souza, C.R.F. and Oliveira, W.P., 2014, Clove (Syzygium aromaticum): a precious spice, Asian Pac. J. Trop. Biomed. 4(2): 90-96.
Gamez, E.J.C., Luyengi, L., Lee, S.K., Zhu, L.F., Zhou, B.N. and Fong, H.H.S., Pezzuto, J.M., Kinghorn, A.D., 1998, Antioxidant flavonoid glycosides from Daphniphyllum calycinum, J. Nat. Prod. 61: 706-708.
Guerriero, G., Berni, R., Muñoz-Sanchez, J., Apone, F., Abdel-Salam, E., Qahtan, A., Alatar, A., Cantini, C., Cai, G., Hausman, J.F., Siddiqui, K., Hernández-Sotomayor, S. and Faisal, M., 2018, Production of plant secondary metabolites: Examples, tips and suggestions for biotechnologists, Genes 9: 309.
Hansakul, P., Srisawat, U., Itharat, A. and Lerdvuthisopon, N., 2011, Phenolic and flavonoid contents of Thai rice extracts and their correlation with antioxidant activities using chemical and cell assays, J. Med. Assoc. Thai. 94(7): 122-130.
He, J., Wu, X., Kuang, Y., Wang, T., Bi, K. and Li, Q., 2016, Quality assessment of Chrysanthemum indicum flower by simultaneous quantification of six major ingredients using a single reference standard combined with HPLC fingerprint analysis, Asian J. Pharm. Sci. 11: 265-272.
Hyun, T.K., Kim, H.C. and Kim, J.S., 2014, Antioxidant and antidiabetic activity of Thymus quinquecostatus Celak, Ind. Crops Prod. 52: 611-616.
Kim, K.J., Yu, H.H., Jeong, S.I., Cha, J.D., Kim, S.M. and You, Y.O., 2004, Inhibitory effects of Caesalpinia sappan on growth and invasion of methicillin-resistant Staphylococ cus aureus, J. Ethnopharmacol. 91: 81-87.
Lanciotti, R., Gianotti, A., Patrignani, F., Belletti, N., Guerzoni, M.E. and Gardini, F., 2004, Use of natural aroma compounds to improve shelf-life and safety of minimally processed fruits, Trends Food Sci. Technol. 15: 201-208.
Lee, Y.C., Chuah, A.M., Yamaguchi, T., Takamura, H. and Matoba, T., 2008, Antioxidant activity of traditional Chinese medicinal herbs, Food Sci. Technol. Res. 14: 205-210.
Lin, L.Z. and Harnly, J.M., 2010, Identification of the phenolic components of chrysanthe mum flower (Chrysanthemum morifolium Ramat), Food Chem. 120: 319-326.
Lobo, V., Patil, A., Phatak, A. and Chandra, N., 2010, Free radicals, antioxidants and functional foods: Impact on human health, Pharmacogn. Rev. 4: 118-126.
Mitani, K., Takano, F., Kawabata, T., Allam, A.E., Ota, M., Takahashi, T., Yahagi, N., Sakurada, C., Fushiya, S. and Ohta, T., 2012, Suppression of melanin synthesis by the phenolic constituents of sappanwood (Caesalpinia sappan), Planta Med. 79: 37-44
Nesar, A., Noorul, H., Khalid, M., Juber, A., Mujahid, M., Badruddin, Anuradha M. and Nazma K., 2016, Glycyrrhiza glabra: For traditional uses and pharmacological actions, Adv. J. Pharm. Life Sci. Res. 4(2): 23-32.
Ngawhirunpat, T., Opanasopi, P., Sukma, M., Sittisombut, C., Kat, A. and Adachi, I., 2010, Antioxidant, free radical-scavenging activity and cytotoxicity of different solvent extracts and their phenolic constituents from the fruit hull of mangosteen (Garcinia mangostana), Pharm. Biol. 48: 55-62.
Panchinda, C., Ruangnoo, S. and Itharat, A., 2016, Cytotoxic activity against cancer cell lines from the ethanolic extracts and its VLC fractions of Bauhinia strychnifolia leaves, J. Med. Assoc. Thai. 99(7): 110-115.
Przygodzka, M., Zielińska, D., Ciesarová, Z., Kukurová, K. and Zieliński, H., 2014, Comparison of methods for evaluation of the antioxidant capacity and phenolic compounds in common spices. LWT-Food Sci. Technol. 58: 321-326.
R Core Team, 2017, R: A language and environment for statistical computing.
Reverchon, E., 1997, Supercritical fluid extraction and fractionation of essential oils and related products, J. Supercrit. Fluids 10: 1-37.
Ritz, C., Baty, F., Streibig, J.C. and Gerhard, D., 2015, Dose-response analysis using R, PLOS ONE 10(12): e0146021.
Sapkale, G.N., Patil, S.M., Surwase, U.S. and Bhatbhage, P.K., 2010, Supercritical fluid extraction, Swinehart, D.F., 1962, The Beer-Lambert law, J. Chem. Educ. 39: 333.
Worawattananutai, P., Itharat, A. and Ruangnoo, S., 2014, In vitro antioxidant, anti-inflammatory, cytotoxic activities against prostate cancer of extracts from Hibiscus sabdariffa leaves. J. Med. Assoc. Thai. 97(Suppl. 8): S81-S87.
Yoshikawa, M., Morikawa, T., Toguchida, I., Harima, S. and Matsuda, H., 2000, Inhibitors of nitric oxide production and absolute stereostructures of five new germacrane-type sesquiterpenes, mikkanols D, D monoacetate, E, F, and F monoacetate from the flowers of Chrysanthemum indicum, Chem. Pharm. Bull. 48: 651-656.
โกสินทร์ วิระษร, กุลธิดา กล้ารอด, ประณิธิ หงส์ประภาส, พัชรี บุญศิริ, 2557, ภาวะถูกออกซิไดซ์เกินสมดุลและสารต้านออกซิเดชั่นกับโรคมะเร็ง, ศรีนครินทร์เวชสาร 29(2): 207-219.
Barroso, M.S.T., Villanueva, G., Lucas, A.M., Perez, G.P., Vargas, R.M.F., Brun, G.W. and Cassel, E., 2011, Supercritical fluid extraction of volatile and non-volatile compounds from Schinus molle L., Braz. J. Chem. Eng. 28: 305-312.
Burt, S., 2004, Essential oils: their antibacterial properties and potential applications in foods: A review, Int. J. Food Microbiol. 94: 223-253.
Cheynier, V., Comte, G., Davies, K.M., Lattanzio, V. and Martens, S., 2013, Plant phenolics: Recent advances on their biosynthesis, genetics, and ecophysiology, Plant Physiol. Bioch. 72: 1-20.
Chin, Y.W., Jung, H.A., Liu, Y., Su, B.N., Castoro, J.A., Keller, W.J., Pereira, M.A. and Kinghorn, A.D., 2007, Anti-oxidant constituents of the roots and stolons of licorice (Glycyrrhiza glabra), J. Agric. Food. Chem. 55: 4691-4697.
Chunthorng-Orn, J., Panthong, S. and Itharat, A., 2012, Antimicrobial, antioxidant activities and total phenolic content of Thai medicinal plants used to treat HIV patients, J. Med. Assoc. Thai. 95(1): 154-158.
Cortés-Rojas, D.F., de Souza, C.R.F. and Oliveira, W.P., 2014, Clove (Syzygium aromaticum): a precious spice, Asian Pac. J. Trop. Biomed. 4(2): 90-96.
Gamez, E.J.C., Luyengi, L., Lee, S.K., Zhu, L.F., Zhou, B.N. and Fong, H.H.S., Pezzuto, J.M., Kinghorn, A.D., 1998, Antioxidant flavonoid glycosides from Daphniphyllum calycinum, J. Nat. Prod. 61: 706-708.
Guerriero, G., Berni, R., Muñoz-Sanchez, J., Apone, F., Abdel-Salam, E., Qahtan, A., Alatar, A., Cantini, C., Cai, G., Hausman, J.F., Siddiqui, K., Hernández-Sotomayor, S. and Faisal, M., 2018, Production of plant secondary metabolites: Examples, tips and suggestions for biotechnologists, Genes 9: 309.
Hansakul, P., Srisawat, U., Itharat, A. and Lerdvuthisopon, N., 2011, Phenolic and flavonoid contents of Thai rice extracts and their correlation with antioxidant activities using chemical and cell assays, J. Med. Assoc. Thai. 94(7): 122-130.
He, J., Wu, X., Kuang, Y., Wang, T., Bi, K. and Li, Q., 2016, Quality assessment of Chrysanthemum indicum flower by simultaneous quantification of six major ingredients using a single reference standard combined with HPLC fingerprint analysis, Asian J. Pharm. Sci. 11: 265-272.
Hyun, T.K., Kim, H.C. and Kim, J.S., 2014, Antioxidant and antidiabetic activity of Thymus quinquecostatus Celak, Ind. Crops Prod. 52: 611-616.
Kim, K.J., Yu, H.H., Jeong, S.I., Cha, J.D., Kim, S.M. and You, Y.O., 2004, Inhibitory effects of Caesalpinia sappan on growth and invasion of methicillin-resistant Staphylococ cus aureus, J. Ethnopharmacol. 91: 81-87.
Lanciotti, R., Gianotti, A., Patrignani, F., Belletti, N., Guerzoni, M.E. and Gardini, F., 2004, Use of natural aroma compounds to improve shelf-life and safety of minimally processed fruits, Trends Food Sci. Technol. 15: 201-208.
Lee, Y.C., Chuah, A.M., Yamaguchi, T., Takamura, H. and Matoba, T., 2008, Antioxidant activity of traditional Chinese medicinal herbs, Food Sci. Technol. Res. 14: 205-210.
Lin, L.Z. and Harnly, J.M., 2010, Identification of the phenolic components of chrysanthe mum flower (Chrysanthemum morifolium Ramat), Food Chem. 120: 319-326.
Lobo, V., Patil, A., Phatak, A. and Chandra, N., 2010, Free radicals, antioxidants and functional foods: Impact on human health, Pharmacogn. Rev. 4: 118-126.
Mitani, K., Takano, F., Kawabata, T., Allam, A.E., Ota, M., Takahashi, T., Yahagi, N., Sakurada, C., Fushiya, S. and Ohta, T., 2012, Suppression of melanin synthesis by the phenolic constituents of sappanwood (Caesalpinia sappan), Planta Med. 79: 37-44
Nesar, A., Noorul, H., Khalid, M., Juber, A., Mujahid, M., Badruddin, Anuradha M. and Nazma K., 2016, Glycyrrhiza glabra: For traditional uses and pharmacological actions, Adv. J. Pharm. Life Sci. Res. 4(2): 23-32.
Ngawhirunpat, T., Opanasopi, P., Sukma, M., Sittisombut, C., Kat, A. and Adachi, I., 2010, Antioxidant, free radical-scavenging activity and cytotoxicity of different solvent extracts and their phenolic constituents from the fruit hull of mangosteen (Garcinia mangostana), Pharm. Biol. 48: 55-62.
Panchinda, C., Ruangnoo, S. and Itharat, A., 2016, Cytotoxic activity against cancer cell lines from the ethanolic extracts and its VLC fractions of Bauhinia strychnifolia leaves, J. Med. Assoc. Thai. 99(7): 110-115.
Przygodzka, M., Zielińska, D., Ciesarová, Z., Kukurová, K. and Zieliński, H., 2014, Comparison of methods for evaluation of the antioxidant capacity and phenolic compounds in common spices. LWT-Food Sci. Technol. 58: 321-326.
R Core Team, 2017, R: A language and environment for statistical computing.
Reverchon, E., 1997, Supercritical fluid extraction and fractionation of essential oils and related products, J. Supercrit. Fluids 10: 1-37.
Ritz, C., Baty, F., Streibig, J.C. and Gerhard, D., 2015, Dose-response analysis using R, PLOS ONE 10(12): e0146021.
Sapkale, G.N., Patil, S.M., Surwase, U.S. and Bhatbhage, P.K., 2010, Supercritical fluid extraction, Swinehart, D.F., 1962, The Beer-Lambert law, J. Chem. Educ. 39: 333.
Worawattananutai, P., Itharat, A. and Ruangnoo, S., 2014, In vitro antioxidant, anti-inflammatory, cytotoxic activities against prostate cancer of extracts from Hibiscus sabdariffa leaves. J. Med. Assoc. Thai. 97(Suppl. 8): S81-S87.
Yoshikawa, M., Morikawa, T., Toguchida, I., Harima, S. and Matsuda, H., 2000, Inhibitors of nitric oxide production and absolute stereostructures of five new germacrane-type sesquiterpenes, mikkanols D, D monoacetate, E, F, and F monoacetate from the flowers of Chrysanthemum indicum, Chem. Pharm. Bull. 48: 651-656.
