ปัจจัยที่ส่งผลต่อความความสำเร็จของเกษตรอินทรีย์ในชุมชนเกษตรกรรายย่อย จังหวัดนครสวรรค์
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อความสำเร็จของการทำเกษตรอินทรีย์ในชุมชนเกษตรกรรายย่อย กลุ่มรักษ์เกษตรอินทรีย์พีจีเอส อำเภอชุมตาบง จังหวัดนครสวรรค์ ผู้ที่ผ่านการรับรองมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ด้วยระบบการรับรองแบบมีส่วนร่วม (พีจีเอส) การเก็บข้อมูลใช้แบบสอบถามและการสัมภาษณ์เชิงลึก ข้อคำถามประกอบด้วยทัศนคติเกี่ยวกับเกษตรอินทรีย์ ความรู้เกี่ยวกับมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ ปัญหาในการปฏิบัติตามมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ ปัจจัยด้านสังคม และปัจจัยด้านเศรษฐกิจ ผลการวิจัยพบว่าเกษตรกรรายย่อยสมาชิกกลุ่มรักษ์เกษตรอินทรีย์พีจีเอส ได้รับความรู้เกี่ยวกับมาตรฐานเกษตรอินทรีย์และระบบรับรอง จากการเข้ารับการฝึกอบรมและแนวปฏิบัติที่ดีในพื้นที่ และนำองค์ความรู้ที่ได้รับไปปฏิบัติในฟาร์มของตนเอง ตามกระบวนการผลิตเกษตรอินทรีย์มาตรฐานระดับชาติ Organic Thailand อย่างเคร่งครัด เกษตรกรรายย่อยกลุ่มนี้มีทัศนคติที่ดีต่อเกษตรอินทรีย์ร้อยละ 93.33 โดยมีความคิดเห็นเป็นไปในทิศทางเดียวกันว่าการทำเกษตรอินทรีย์จะส่งผลให้มนุษย์มีสุขภาพดีและเป็นการอนุรักษ์ธรรมชาติ รวมทั้งสามารถลดต้นทุนการผลิต ถึงแม้ว่าพื้นที่ฟาร์มของเกษตรกรบางรายร้อยละ 40 ไม่เหมาะสมต่อการทำเกษตรอินทรีย์ ปัญหานี้ก็ได้รับการแก้ไขจากการใช้องค์ความรู้มาตรฐานเกษตรอินทรีย์ที่ได้รับการถ่ายทอดมาบริหารจัดการฟาร์มจนกระทั่งผ่านการรับรอง นอกจากนี้ยังมีปัจจัยด้านสังคมและปัจจัยด้านเศรษฐกิจ ส่งเสริมสนับสนุนการทำเกษตรอินทรีย์ของเกษตรกรกลุ่มนี้สูงถึงร้อยละ 100 และ 80 ตามลำดับ เช่น การใช้งานในครอบครัว ยิ่งไปกว่านั้นสมาชิกในครอบครัวและภาครัฐยังส่งเสริมสนับสนุนการทำเกษตรอินทรีย์ในชุมชน อย่างไรก็ตาม เกษตรกรรายย่อยร้อยละ 40 ยังคงต้องการได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาล ทั้งด้านเงินทุนและปัจจัยการผลิตเกษตรอินทรีย์
คำสำคัญ : กลุ่มรักษ์เกษตรอินทรีย์พีจีเอส; ชุมตาบง; พีจีเอส; เกษตรอินทรีย์วิถีพื้นบ้าน; ชุมชนรับรอง
Article Details
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ข้อความที่ปรากฏในแต่ละเรื่องของวารสารเล่มนี้เป็นเพียงความเห็นส่วนตัวของผู้เขียน ไม่มีความเกี่ยวข้องกับคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี หรือคณาจารย์ท่านอื่นในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ผู้เขียนต้องยืนยันว่าความรับผิดชอบต่อทุกข้อความที่นำเสนอไว้ในบทความของตน หากมีข้อผิดพลาดหรือความไม่ถูกต้องใด ๆ
เอกสารอ้างอิง
จิรวรรณ เงาแก้ว, 2555, ความต้องการได้รับการรับรองมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ของเกษตรกรรายย่อยในจังหวัดเชียงใหม่, วิทยานิพนธ์ปริญญาโท, มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, เชียงใหม่.
ณัชชา ลูกรักษ์, ดุสิต อธินุวัฒน์ และธีระ สินเดชารักษ์, 2558, ปัญหาและอุปสรรคในการปรับเปลี่ยนเพื่อการผลิตพืชผักอินทรีย์ของเกษตรกรจังหวัดราชบุรีที่ผ่านการอบรมโครงการพัฒนาระบบเกษตรอินทรีย์, Thai J. Sci. Technol. 2(2): 125-133.
ดุสิต อธินุวัฒน์, จินตนา อินทรมงคล, สมชัย วิสารทพงศ์, ปริญญา พรสิริชัยวัฒนา และลักษมี เมตปราณี, 2559, มาตรฐานเกษตรอินทรีย์แบบมีส่วนร่วม คืออะไร?, Thai J. Sci. Technol. 5(2): 119-134.
นันทิยา หุตานุวัตร และมานัส ลอศิริกุล, 2550, ข้าวอินทรีย์ฤาจะแก้จน, โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, อุบลราชธานี.
พนิดา ลีแสน, 2553, การยอมรับการพัฒนาเกษตรอินทรีย์ของเกษตรกรในอำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ : กรณีศึกษาการรับรองมาตรฐานข้าวอินทรีย์จากสำนักงานมาตรฐานเกษตรอินทรีย์, วิทยานิพนธ์ปริญญาโท, มหาวิทยาลัยมหิดล, นครปฐม.
มูลนิธิเกษตรอินทรีย์ไทย, 2558ก, มาตรฐานเกษตรอินทรีย์แบบมีส่วนร่วม, บริษัท คอมม่า ดีไซน์แอนด์พริ้นท์ จำกัด, กรุงเทพฯ.
มูลนิธิเกษตรอินทรีย์ไทย, 2558ข, แนวทางการตรวจเยี่ยมฟาร์มเพื่อนในระบบการรับรองแบบมีส่วนร่วม, บริษัท คอมม่า ดีไซน์แอนด์พริ้นท์ จำกัด, กรุงเทพฯ.
วริพัสย์ เจียมปัญญารัช, 2560, ปัจจัยที่ส่งผลต่อความยั่งยืนของเกษตรกรอินทรีย์ของไทย : บทเรียนจากเกษตรกรรายย่อย, ว.สังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ 20: 199-215.
สรธรรม เกตตะพันธุ์, กฤติเดช อนันต์, ดุสิต อธินุวัฒน์ และลักษมี เมตปราณี, 2561, ผลของการใช้ระบบการรับรองแบบมีส่วนร่วม (พีจีเอส) ในชุมชนเกษตรอินทรีย์, Thai J. Sci. Technol. 7(4): 333-354.
โสมภัทร์ สุนทรพันธ์, 2552, การยอมรับการพัฒนาเกษตรอินทรีย์ของเกษตรกรในอำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ : กรณีศึกษาการรับรองมาตรฐานข้าวอินทรีย์จากสำนักงานมาตรฐานเกษตรอินทรีย์, วิทยานิพนธ์ปริญญาโท, มหาวิทยาลัยแม่โจ้, เชียงใหม่.
สำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ, 2552, มาตรฐานสินค้าเกษตร มกษ. 9000 เล่ม1-2552 เกษตรอินทรีย์ เล่ม 1 : การผลิต แปรรูป แสดงฉลาก และจำหน่ายผลิตผลและผลิตภัณฑ์เกษตรอินทรีย์, กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, กรุงเทพฯ, 41 น.
สำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ, 2554, มาตรฐานสินค้าเกษตร มกษ. 9000 เล่ม 2-2554 เกษตรอินทรีย์ เล่ม 2 : ปศุสัตว์อินทรีย์, กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, กรุงเทพฯ, 31 น.
อัจฉรา จิตต์สุข, 2559, แนวทางการส่งเสริมเกษตรกรที่ทำเกษตรอินทรีย์ในจังหวัดเชียงรายเข้าสู่มาตรฐานเกษตรอินทรีย์, วิทยานิพนธ์ปริญญาโท, มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย, เชียงราย.
Basset-Mens, C. and van der Werf, H.M.G., 2005, Scenario-based environmental assessment of farming systems: The case of pig production in France, Agric. Ecosyst. Environ. 105: 127-144.
FAO/WHO Codex Alimentarius Commission, 2007, Guidelines for the Production, Processing, Labeling and Marketing of Organically Produced Foods, CAC/GL 32-1999, Rome.
Panjamlong, S., 2011, Research for the local and the strengthen of food security in the community, The Thailand Research Fund (TRF), Bangkok.
