ผลของรังสีแกมมาต่อลักษณะสัณฐานในปทุมมาพันธุ์ลูกผสม

Main Article Content

ภคกุล วีระบริรักษ์
ธัญญะ เตชะศีลพิทักษ์
พัฒนา สุขประเสริฐ
อนันต์ พิริยะภัทรกิจ

บทคัดย่อ

การฉายรังสีแกมมาแบบเฉียบพลันต่อปทุมมาพันธุ์ลูกผสม ทำโดยนำยอดปทุมมาพันธุ์ลูกผสมมาฉายรังสีแกมมาแบบเฉียบพลันที่ปริมาณรังสี 0, 10, 20, 30, 40 และ 50 เกรย์ และย้ายปลูกในโรงเรือน การศึกษาพบว่าเมื่อปริมาณรังสีเพิ่มมากขึ้นมีผลทำให้เปอร์เซ็นต์การรอดชีวิตลดลง ความสัมพันธ์ของปริมาณรังสีที่ทำให้ปทุมมาพันธุ์ลูกผสมรอดชีวิตที่ 50 เปอร์เซ็นต์ (LD50(30)) มีค่า 23 เกรย์ และปริมาณรังสีที่ 20 เกรย์ สามารถชักนำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของสีใบประดับปทุมมาพันธุ์ลูกผสม 2 ต้น ซึ่งวัดด้วยชุดเทียบสีมาตราฐานได้เป็นต้นที่ 1 มีสีชมพู (red-purple group 74C) และต้นที่ 2 มีสีชมพูอ่อน (red-purple group 74D) เมื่อเปรียบเทียบกับต้นที่ไม่ได้รับรังสีที่มีสีม่วง (red-purple group 70A) และพบว่าเมื่อปริมาณรังสีสูงขึ้นส่งผลให้การเจริญเติบโตลดลง การศึกษานี้สามารถนำมาใช้เป็นแนวทางในการปรับปรุงพันธุ์ปทุมมาด้วยการชักนำให้เกิดการกลายพันธุ์ด้วยรังสีแกมมาต่อไป และปริมาณรังสีที่มากกว่า 20 เกรย์ สามารถชักนำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางสัณฐานวิทยา เช่น สีของใบประดับ

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
วีระบริรักษ์ ภ., เตชะศีลพิทักษ์ ธ., สุขประเสริฐ พ., & พิริยะภัทรกิจ อ. (2020). ผลของรังสีแกมมาต่อลักษณะสัณฐานในปทุมมาพันธุ์ลูกผสม. Thai Journal of Science and Technology, 9(2), 243–250. https://doi.org/10.14456/tjst.2020.36
ประเภทบทความ
วิทยาศาสตร์ชีวภาพ
ประวัติผู้แต่ง

ภคกุล วีระบริรักษ์

ภาควิชาพืชสวน คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตบางเขน แขวงลาดยาว เขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร 10900

ธัญญะ เตชะศีลพิทักษ์

ภาควิชาพืชสวน คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตบางเขน แขวงลาดยาว เขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร 10900

พัฒนา สุขประเสริฐ

ภาควิชาส่งเสริมและนิเทศศาสตร์เกษตร คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตบางเขน แขวงลาดยาว เขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร 10900

อนันต์ พิริยะภัทรกิจ

ศูนย์เชี่ยวชาญนวัตกรรมเกษตรสร้างสรรค์ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย เทคโนธานี ตำบลคลองห้า อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี 10220

เอกสารอ้างอิง

กรมวิชาการเกษตร, 2548, ยุทธศาสตร์การพัฒนางานวิจัยปทุมมา, แหล่งที่มา : http://www.doa.go.th/main, 14 พฤศจิกายน 2560.
ชุตินทร บูรณะกนิษฐ, 2532, การชักนำให้เบญจมาศกลายพันธุ์โดยใช้เทคนิคการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อร่วมกับการฉายรังสี, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
ดวงจิต โตไทยะ, 2556, การใช้รังสีแกมมาชักนำให้หงส์เหินกลายพันธุ์ในสภาพเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ, วิทยานิพนธ์ปริญญาโท, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
นพมณี โทปุญญานนท์, ศิริรัตน์ จงแสง, สินีธร สมสืบ และปวีณา นวมเจริญ, 2545, ระบบการผลิตต้นปทุมมาในสภาปลอดเชื้อในระดับอุตสาหกรรม, น. 14, ใน การประชุมวิชาการพืชสวนแห่งชาติครั้งที่ 2, โรงแรมเจริญธานี ปริ๊นเซส, ขอนแก่น.
ปิ่นอนงค์ ลัคนานันทน์, 2552, การชักนำให้เกิดการกลายในสภาพปลอดเชื้อของหงส์เหินสีชมพูพันธุ์ป่าด้วยรังสีแกมมาร่วมกับโคลชิซีน, โครงการปัญหาพิเศษ, ภาวิชาเทคโนโลยีชีวภาพ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, ปทุมธานี
พีรนุช จอมพุก, ม.ป.ป., การปรับปรุงพันธุ์พืชโดยการเหนี่ยวนำให้กลายพันธุ์, เอกสารประกอบการเรียน, ภาควิชารังสีประยุกต์และไอโซโทป คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
วิชญา เยาวเรศเถกิงกิจ, 2546, ผลของรังสีแกมมาต่อการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อปทุมมา, ปัญหาพิเศษปริญญาตรี, ภาควิชารังสีประยุกต์และไอโซโทป คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
ศรัญญู ถนิมลักษณ์, 2560, การชักนำให้เกิดการกลายพันธุ์ในบานไม่รู้โรยลูกผสมพันธุ์กลายโดยการฉายรังสีแกมมา, วิทยานิพนธ์ปริญญาโท, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
สิรนุช ลามศรีจันทร์, บัวทิพย์ อุบอประเสริฐ, พีรนุช การีรส และวิทิต ผี่งกัน, 2539, การเหนี่ยวนําให้กลายพันธุ์ในเนื้อเยื่อเพาะเลี้ยงของขิงแดง(Alpinia purpurata), ภาควิชารังสีประยุกต์และไอโซโทป คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
สิรนุช ลามศรีจันทร์, 2540, การกลายพันธุ์ของพืช, ภาควิชารังสีประยุกต์และไอโซโทป คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 1, 2553, การผลิตปทุมมาเพื่อการส่งออก, กรมวิชาการเกษตร, กรุงเทพฯ.
สุมนา กิจไพฑูรย์, 2528, การกลายพันธุ์ของบีโกเนียโดยการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อร่วมกับการฉายรังสีแกมมา, วิทยานิพนธ์ปริญญาโท, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
อรวรรณ มูลทองจาด, 2525, ผลของรังสีแกมมาที่มีต่อลักษณะบางประการของแกลดิโอลัส, วิทยานิพนธ์ปริญญาโท, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
อรุณี วงศ์ปิยะสถิต, 2550, การกลายพันธุ์เพื่อการปรับปรุงพันธุ์พืช, สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
อำไพ สินพัฒนานนท์, 2558, การพัฒนาเทคโนโลยีการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อเพื่อปรับปรุงพันธุ์และขยายพันธุ์, รายงานโครงการวิจัย, กรมวิชาการเกษตร, กรุงเทพฯ.
Buiatti, M., Ragazzini, R. and Tognoni, F., 1965, Effecct of gamma irradiation on Gladiolus, Rad. Bot. 5: 97-98.
Lamseejan, S., Jompook, P., Wongpiyasatid, A., Kwanthammachart, P. and Meesat, R., 2001, Improvement of ornamental plants through induced mutation. pp.19-20, In FAO/IAEA Seminar on Mutation Techniques and Molecular Genetics for Tropical and Subtropical Plant Improvement in Asia and the Pacific Region, Makati.