ผลของความเป็นกรด-ด่างของดินและปุ๋ยฟอสฟอรัสต่อประสิทธิภาพของราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรซา Glomus intraradices ในดินที่มีการตรึงฟอสฟอรัสสูง

Main Article Content

สุภาพร สัมโย
พักตร์เพ็ญ ภูมิพันธ์
อรประภา เทพศิลปวิสุทธิ์
สมชาย ชคตระการ
จุฑามาศ ร่มแก้ว

บทคัดย่อ

 


 


บทคัดย่อ


ผลของความเป็นกรด-ด่างของดินและปุ๋ยฟอสฟอรัสต่อประสิทธิภาพของราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรซา Glomus intraradices สำหรับข้าวโพดไร่ลูกผสมที่ปลูกในดินที่มีการตรึงฟอสฟอรัสสูง (ชุดดินปากช่อง) โดยวางแผนการทดลองแบบ 4 x 3 x 2 factorial in CRD จำนวน 4 ซ้ำ ประกอบด้วย 3 ปัจจัย ได้แก่  (1) ความเป็นกรด-ด่างของดิน (ไม่ปรับระดับความเป็นกรด-ด่างของดิน (pH 4.37) และปรับระดับความเป็นกรด-ด่างของดินให้เป็น 5.0, 6.0 และ 7.0) (2) อัตราการใส่ปุ๋ยฟอสฟอรัส (ไม่ใส่ปุ๋ย, ใส่ปุ๋ยครึ่งเท่าของคำแนะนำ และใส่ปุ๋ยตามคำแนะนำของค่าวิเคราะห์ดิน) และ (3) ราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรซา (ไม่ใส่และใส่) ผลการทดลองพบว่าระดับความเป็นกรด-ด่างของดินและอัตราการใส่ปุ๋ยฟอสฟอรัสมีผลต่อประสิทธิภาพของราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรซา กล่าวคือ เมื่อไม่ใส่ปุ๋ยและใส่ปุ๋ยฟอสฟอรัสครึ่งเท่าของคำแนะนำ พบว่าราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรซาเพิ่มการเจริญเติบโต ผลผลิต และปริมาณฟอสฟอรัสในข้าวโพดได้ในทุกระดับของความเป็นกรด-ด่างของดิน แต่เมื่อใส่ปุ๋ยฟอสฟอรัสตามคำแนะนำ พบว่าราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรซาไม่มีผลต่อการเจริญเติบโต แต่สามารถเพิ่มผลผลิตและปริมาณฟอสฟอรัสในข้าวโพดได้เฉพาะระดับความเป็นกรด-ด่าง 5.0 นอกจากนี้การใส่ราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรซาร่วมกับการไม่ใส่ปุ๋ยและใส่ปุ๋ยฟอสฟอรัสครึ่งเท่าของคำแนะนำ มีผลทำให้ข้าวโพดเจริญเติบโตและให้ผลผลิตไม่แตกต่างเมื่อเปรียบเทียบกับการใส่ปุ๋ยฟอสฟอรัสตามคำแนะนำเพียงอย่างเดียว ดังนั้นผลการทดลองนี้จึงชี้ให้เห็นว่าราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรซา G. intraradices มีประสิทธิภาพดีเมื่อไม่ใส่ปุ๋ยฟอสฟอรัสหรือใส่ปุ๋ยฟอสฟอรัสครึ่งเท่าของคำแนะนำ และสามารถใส่ให้กับข้าวโพดได้ในทุกระดับความเป็นกรด-ด่างของดินที่มีการตรึงฟอสฟอรัสสูง โดยให้ผลต่อการเจริญเติบโตและผลผลิตไม่แตกต่างกับการใส่ปุ๋ยฟอสฟอรัสตามคำแนะนำเพียงอย่างเดียว 


คำสำคัญ : ความเป็นกรด-ด่างของดิน; ราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรซา; ดินที่มีการตรึงฟอสฟอรัสสูง; ปุ๋ยฟอสฟอรัส

Article Details

ประเภทบทความ
Biological Sciences
ประวัติผู้แต่ง

สุภาพร สัมโย

สาขาวิชาเทคโนโลยีการเกษตร คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต ตำบลคลองหนึ่ง อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี 12120

พักตร์เพ็ญ ภูมิพันธ์

สาขาวิชาเทคโนโลยีการเกษตร คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต ตำบลคลองหนึ่ง อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี 12120

อรประภา เทพศิลปวิสุทธิ์

สาขาวิชาเทคโนโลยีการเกษตร คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต ตำบลคลองหนึ่ง อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี 12120

สมชาย ชคตระการ

สาขาวิชาเทคโนโลยีการเกษตร คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต ตำบลคลองหนึ่ง อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี 12120

จุฑามาศ ร่มแก้ว

ภาควิชาพืชไร่นา คณะเกษตร กำแพงแสน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน อำเภอกำแพงแสน จังหวัดนครปฐม 73140

เอกสารอ้างอิง

[1] สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร, 2560, ข้อมูลการผลิตสินค้าเกษตร, แหล่งที่มา : http://www.oae.go.th/download/prcai/DryCrop/amphoe/maize-amphoe56.pdf, 29 กันยายน 2560.
[2] ยงยุทธ โอสถสภา, อรรถศิษฐ์ วงศ์มณีโรจน์ และชวลิต ฮงประยูร, 2554, ปุ๋ยเพื่อการเกษตรยั่งยืน, พิมพ์ครั้งที่ 2, สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ, 519 น.
[3] Smith, S.E., Harley, J.L. and Read, D.J., 1997, Mycorrhizal Symbiosis, 2nd Ed., Academic Press, San Diego, California, 605 p.
[4] Marschner, H. and Dell, B., 1994, Nutrient uptake in mycorrhizal symbiosis, Plant Soil 159: 89-102.
[5] พักตร์เพ็ญ ภูมิพันธ์, 2557, การทดแทนปุ๋ยฟอสฟอรัสโดยราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรซาในดินที่มีการตรึงฟอสฟอรัส, Thai J. Sci. Technol. 3: 173-181.
[6] Phillips, J.M. and Hayman, D.S., 1970, Improved procedures for clearing roots and staining parasitic and vesicular-arbuscular mycorrhizal fungi for rapid assessment of infection, Trans. Br. Mycol. Soc. 55: 158-161.
[7] Smith, S.E. and Smith, F.A., 2011, Roles of AM in plant nutrition and growth: New paradigms from cellular to ecosystems scales, Ann. Rev. Plant Biol. 63: 227-250.
[8] Abdel-Fattah, G.M., Asrar, A.A., Al-Amri, S.M. and Abdel-Salam, E.M., 2014, Influence of arbuscular mycorrhiza and phosphorus fertilization on the gas exchange, growth and phosphatase activity of soybean (Glycine max L.) plants, Photosynthetica 52: 581-588.
[9] Liu, J.Y., Blay, L.A., Endre, G., Cho, J., Town, C.D., VandenBosch, K.A. and Harrison, M.J., 2003, Transcript profiling coupled with spatial expression analyses reveals genes involved in distinct developmental stages of an arbuscular mycorrhizal symbiosis, Plant Cell 15: 2106-2123.
[10] Smith, S.E., Jakobsen, I., Gronlund, M. and Smith, F.A., 2011, Roles of arbuscular mycorrhizas in plant phosphorus nutrition: Interactions between pathways of phosphorus uptake in arbuscular mycorrhizal roots have important implications for understanding and manipulating plant phosphorus acquisi tion, Plant Physiol. 156: 1050-1057.
[11] Sheng, M., Lalande, R., Hamel, C. and Ziadi, N., 2013, Effect of long-term tillage and mineral phosphorus fertilization on arbuscular mycorrhizal fungi in a humid continental zone of eastern Canada, Plant Soil 369: 599-613.
[12] Poomipan, P., Suwanarit, A., Suwanarit, P., Nopamornbodi, O. and Dell, B., 2011, Reintroduction of a native Glomus to a tropical Ultisol promoted grain yield in maize after fallow and restored the density of arbuscular mycorrhizal fungal spores, J. Plant Nutr. Soil Sci. 174: 257-268.
[13] Ryan, M.H., Norton, R.M., Kirkegaard, J.A., McCormick, K.M., Knights, S.E. and Angus, J.F., 2002, Increasing mycorrhizal coloni sation does not improve growth and nutrition of wheat on Vertosols in south-eastern Australia, Aust. J. Agric. Res. 53: 1173-1181.
[14 Kahiluoto, H., ketoja, E., Vestberg, M. and Saarela, I., 2001, Promotion of AM ultization through reduced P fertilization, II: Field studies, Plant Soil 231: 65-79.
[15] Clark, R.B., 1997, Arbuscular mycorrhizal adaptation, spore germination, root colonization, and host plant growth and mineral acquisition at low pH, Plant Soil 192: 15-35.
[16] Clark, R.B., Zeto, S.K. and Zobel, R.W., 1999, Arbuscular mycorrhizal fungal isolate effectiveness on growth and root colonization of Panicum virgatum in acidic soil, Soil. Biol. Biochem. 31: 1757-1763.