การจำแนกพันธุ์และการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ทางพันธุกรรมของกล้วยไม้สกุลหวายกลุ่มเอื้องสายโดยใช้ลำดับนิวคลีโอไทด์ของยีน matK และ rpoC1

Abstract

บทคัดย่อ

กล้วยไม้สกุลหวายกลุ่มเอื้องสายเป็นไม้ประดับเศรษฐกิจที่สำคัญของประเทศไทย ซึ่งปัจจุบันการจำแนกชนิดและพันธุ์กล้วยไม้ด้วยลักษณะสัณฐานมักมีความยุ่งยากและเกิดการสับสนได้ง่ายเนื่องจากมีลูกผสมมากมายหลายชนิด ดังนั้นงานวิจัยนี้จึงใช้ลำดับนิวลีโอไทด์ของตำแหน่งจำเพาะเพื่อตรวจสอบกล้วยไม้สกุลหวายกลุ่มเอื้องสายจำนวน 13 ตัวอย่าง โดยเพิ่มชิ้นดีเอ็นเอของยีน matK และ rpoC1 ในพลาสติด และตรวจสอบลำดับ นิวคลีโอไทด์ แล้ววิเคราะห์ลำดับนิวคลีโอไทด์ด้วยโปรแกรม ClustalW2 และ MEGA 4.0 จากนั้นจึงสร้างแผนภูมิความสัมพันธ์ทางพันธุกรรม พบว่าแผนภูมิความสัมพันธ์ทางพันธุกรรมของยีน matK สามารถจำแนกกล้วยไม้สกุลหวายกลุ่มเอื้องสายได้ 7 ชนิด ส่วนแผนภูมิความสัมพันธ์ทางพันธุกรรมของยีน rpoC1 สามารถจำแนกกล้วยไม้สกุลหวายกลุ่มเอื้องสายได้ทั้ง 13 ชนิด ซึ่งให้ค่าสัมประสิทธิ์ความต่างเป็น 0.000-0.027 และ 0.002-0.014 ตามลำดับ อย่างไรก็ตาม เมื่อวิเคราะห์ลำดับนิวคลีโอไทด์โดยตรงพบว่าลำดับนิวคลีโอไทด์ของยีนทั้งสองในกล้วยไม้สกุลหวายกลุ่มเอื้องสายแต่ละชนิดนั้นมีความแตกต่างกัน ซึ่งสามารถจำแนกกล้วยไม้สกุลหวายกลุ่มเอื้องสายออกจากกันได้ทั้ง 13 ชนิด

คำสำคัญ : สกุลหวาย; เอื้องสาย; การจำแนก; ความสัมพันธ์ทางพันธุกรรม; ยีนจำเพาะ

Abstract

Ueang Sai is a group of genus Dendrobium which one of the most important Thai orchids. The currently, to identify the orchid species, varieties and hybrids based on morphology are difficult and confusion from many new hybrids. This research, the nucleotide sequences of specific site were used to identify 13 samples of Ueang Sai. The plastid genes, matK and rpoC1 were amplified and sequenced, after that all nucleotide sequences were analyzed by ClustalW2 and MEGA 4.0. The phylogenetic tree constructed base on the nucleotide sequences of matK and rpoC1 could distinguish 7 and 13 out of 13 species, which the distance coefficients ranging 0.000-0.027 and 0.002-0.014, respectively. However, when analyzed the nucleotide sequences directly, the nucleotide sequences of both genes from each Ueang Sai were differences and could distinguish 13 out of 13 species.

Keywords: Dendrobium; Ueang Sai; identification; genetic relationship; specific gene