ผลของสูตรอาหารและสารประกอบอินทรีย์ต่อการเจริญและพัฒนาของลำลูกกล้วยเอื้องหัวเข็มหมุดในสภาพปลอดเชื้อ
Article Sidebar
เผยแพร่แล้ว:
เม.ย. 23, 2018
คำสำคัญ:
กล้วยไม้สกุลสิงโต การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อพืช สารประกอบอินทรีย์
Main Article Content
บทคัดย่อ
การเลี้ยงลำลูกกล้วยเอื้องหัวเข็มหมุด (Bulbophyllum moniliforme) บนอาหารกึ่งแข็งที่แตกต่างกัน 6 สูตร ได้แก่ สูตร Knudson C (KC) สูตร ½ KC สูตร Murashige and Skoog (MS) สูตร ½ MS สูตร Vacin และ Went (VW) และสูตร ½ VW เป็นเวลา 8 สัปดาห์ พบว่าอาหารสูตร VW สามารถชักนำให้ลำลูกกล้วยมีการพัฒนาและเจริญเติบโตเกิดเป็นลำลูกกล้วยใหม่เฉลี่ยดีที่สุด คิดเป็น 2.2 ลำ ในขณะที่อาหารสูตร ½ VW ให้ค่าเฉลี่ยจำนวนราก (2.9 ราก) และจำนวนใบใหม่ (0.6 ใบ) มากที่สุด และเมื่อนำลำลูกกล้วยเอื้องหัวหมุดมาเลี้ยงบนอาหารกึ่งแข็งสูตร VW ที่เติมน้ำมะพร้าว (50, 100, 150 และ 200 มิลลิลิตรต่อลิตร) ร่วมกับน้ำต้มมันฝรั่ง (25 และ 50 กรัมต่อลิตร) ในปริมาณที่แตกต่างกันเป็นเวลา 8 สัปดาห์ พบว่าอาหารสูตร VW ที่เติมน้ำมะพร้าว 100 มิลลิลิตรต่อลิตร ร่วมกับมันฝรั่ง 50 กรัมต่อลิตร สามารถชักนำให้เกิดจำนวนลำลูกกล้วย (2.4 ลำ) ใบ (1.2 ใบ) และราก (2.8 ราก) ใหม่เฉลี่ยได้มากที่สุด และเมื่อย้ายต้นอ่อนออกปลูกในวัสดุปลูกที่แตกต่างกัน 3 ชนิด ในเรือนเพาะชำเป็นเวลา 8 สัปดาห์ พบว่าต้นอ่อนที่ใช้สแฟกนัมมอสเป็นวัสดุปลูกมีอัตราการรอดชีวิตสูงที่สุด คิดเป็น 100 เปอร์เซ็นต์
คำสำคัญ : กล้วยไม้สกุลสิงโต; การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อพืช; สารประกอบอินทรีย์
Article Details
ประเภทบทความ
Biological Sciences
เอกสารอ้างอิง
[1] Pedersen, H.A., Kurzweil, H., Suddee, S. and Cribb, P.J., 2011, Orchidaceae 1 (Cypripedioideae, Orchidoideae, Vanilloideae), Flora Thai. 12: 1-302.
[2] Santisuk, T., Chayamarit, K., Pooma, R. and Suddee, S., 2006, Thailand Red Data: Plants, Office of Natural Resources and Environmental Policy and Planning (ONEP), Thailand.
[3] IUCN, 2014, The IUCN Red List of Threatened Species Version 2014.2, Available source: http://www.iucnredlist.org, July 30, 2017.
[4] Nanakorn, W. and Watthana, S., 2008, Queen Sirikit Botanical Garden (Thai Native Orchids 1), Wanida Press, Chiang Mai, 312 p.
[5] Cribb, P.J., Kell, S.P., Dixon, K.W. and Barret, R.L., 2003, Orchid Conservation: A Global Perspective, pp. 1-24, In Dixon, K.W., Kell, S.P., Barrett, R.L. and Cribb, P.J. (Eds.), Orchid Conservation, Natural History Publications (Borneo), KotaKinabalu, Sabah.
[6] Churchill, M.E., Ball, E.A. and Arditti, J., 1972, Tissue culture of orchids II: Methods for root tips-orchid notes from U.C.I., Amer. Orchid Soc. Bull. 41: 726-730.
[7] Rustaei, M., Nazeri, S., Ghadimzadeh M. and Hemmati, S., 2009, Effect of phloroglucinol, medium type and some component on in vitro proliferation of dwarf rootstock of apple (Mallus domestica), Int. J. Agric. Biol. 11: 193-196.
[8] Halloran, S. and Adelberg, J., 2011, A macronutrient optimization platform for micropropagation and acclimatization: using turmeric (Curcuma longa L.) as a model plant, In Vitro Cell. Dev. Biol. Plant 47: 257-273.
[9] Sokolov, R.S., Atanassova, B.Y. and Iakimova, E.T., 2014, Physiological response of in vitro cultured Magnolia sp. to nutrient medium composition, J. Hort. Res. 22: 49-61.
[10] Chang, C. and Chang, W.C., 1998, Plant regeneration from callus culture of Cymbidium ensifolium var. misericors, Plant Cell Rep. 17: 251-255.
[11] Roy, J. and Banergee, N., 2003, Induction of callus and plant regeneration from shoot-tip explants of Dendrobium fimbriatum Lindl. var. oculatum Hk. F, Sci. Hort. 97: 333-340.
[12] Tokuhara, K. and Mii, M., 2003, Highly-efficient somatic embryogenesis from cell suspension cultures of Phalaenopsis orchids by adjusting carbohydrate sources, In Vitro Cell. Dev. Biol. Plant, 39: 635-639.
[13] Chen, J.T. and Chang, W.C., 2004, TIBA affects the induction of direct somatic embryogenesis from leaf explants of Oncidium, Plant Cell Tiss. Org. Cult. 79: 315-320.
[14] Malabadi, R.B., Mulgund, G.S. and Nataraja, K., 2004, Efficient regeneration of Vanda coerulea, and endangered orchid using thidiazuron, Plant Cell Tiss. Org. Cult. 76: 289-293.
[15] Shimura, H. and Koda, Y., 2004, Micro-propagation of Cypripedium macranthos var. rebunense through protocorm-like bodies derived from mature seeds, Plant Cell Tiss. Org. Cult. 78: 273-276.
[16] Wu, I.F., Chen, J.T. and Chang, W.C., 2004, Effects of auxins and cytokinins on embryo formation from root-derived callus of Oncidium ‘Gower Ramsey’, Plant Cell Tiss. Org. Cult. 77: 107-109.
[17] Rahman, A.R.M.M., Islam, M.O., Pradhan, A.K.M.A. and Ichihashi, S., 2004, Effects of complex organic extracts on plantlet regeneration from PLBs and plantlet growth in the Doritaenopsis orchid, Jap. Agric. Res. Quart. 38: 55-59.
[18] Baque, M.A., Shin, Y.K., Elshmar, T., Lee, E.J. and Paek, K.Y., 2011, Effect of light quality, sucrose and coconut water concentration on the microporpagation of Calanthe hybrids (‘Bukduseong’ ‘Hyesung’ and ‘Chunkwang’ ‘Hyesung’), Aust. J. Crop Sci. 5: 1247-1254.
[19] Kaur, S. and Bhutani, K.K., 2012, Organic growth supplements stimulant for in vitro multiplication of Cymbidium pendulum (Roxb.) SW, Hort. Sci. 39: 47-52.
[20] Chen, B., Trueman, S.J., Li, J., Li, Q., Fan, H. and Zhang, J., 2014, Micropropagation of the endangered medicinal orchid, Dendrobium officinale, Life Sci. 11: 526-530.
[21] Bhadra, S.K., Barua, H. and Hossain, M.M., 2004, In vitro germination and rapid micropropagation of Bulbophyllum lilacinum Ridley, Bangl. J. Bot. 33: 103-107.
[22] Than, M.M.M., Pal, A. and Jha, S., 2009, In vitro flowering and propagation of Bulbophyllum auricomum Lindl., the royal flower of Myanmar, Acta Hort. 829: 105-111.
[23] Pakum, W., Wattana, S., Srimuang, K. and Kongbangkerd, A., 2016, Influence of medium component on in vitro propagation of Thai’s endangered orchid: Bulbophyllum nipondhii Seidenf, Plant Tiss. Cult. Biotechnol. 25: 37-46.
[24] Kongbangkerd, A., Watthana, S. and Srimuang, K., 2017, Influence of organic supplements on growth and development of in vitro shoots of Bulbophyllum dhaninivatii Seidenf, Appl. Mech. Mat. 855: 42-46.
[25] Murashige, T. and Skoog, F., 1962, A revised medium for rapid growth and bioassays with tobacco tissue cultures, Physiol. Plant 15: 473-497.
[26] Vacin, E.F. and Went, F.W., 194, Some pH changes in nutrient solution, Bot. Gazette 110: 605-613.
[27] Knudson, L., 1946, A new nutrient solution for the germination of orchid seed, Amer. Orchid Soc. Bull. 15: 214-217.
[28] Dutra, D., Johnson, T., Kauth, P., Stewart, S., Kane, M. and Richardson, L., 2008, Asymbiotic seed germination, in vitro seedling development, and greenhouse acclimatization of the threatened terrestrial orchid Bletia purpurea, Plant Cell Tiss. Org. Cult. 94: 11-21.
[29] ธีรภัทร เหลืองศุภบูลย์, 2549, การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อกล้วยไม้สิงโตประหลาด, ปัญหาพิเศษปริญญาตรี, มหาวิทยาลัยนเรศวร, พิษณุโลก
[30] ชัยชาญ มณีรัตนรุ่งโรจน์, ศรีสังวาลย์ ลายวิเศษกุล และอนุพันธ์ กงบังเกิด, 2011, การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อกล้วยไม้สิงโตประหลาด, ว.วิทยาศาสตร์มหาวิทยาลัยนเรศวร 7(2): 45-59.
[31] Raghavan, V. and Torrey, J.G., 1964, Inorganic nitrogen nutrition of the seedlings of the orchid, Cattleya, Am. J. Bot. 51: 264-274.
[32] van Waes, J.M. and Debergh, P.C., 1986, In vitro germination of some Western European orchids, Physiol. Plant 67: 253-261.
[33] Aktar, S., Nasiruddin, K.M. and Hossain, K., 2008, Effects of different media and organic additives nteraction on in vitro regeneration of Dendrobium orchid, J. Agric. Rural Dev. 6: 69-74.
[34] Yong, J.W.H., Ge, L., Ng, Y.F. and Tan, S.N., 2009, The chemical composition and biological properties of coconut (Cocos nucifera L.) water, Molecules 14: 5144-5164.
[35] Bartova, V. and Barta, J., 2009, Chemical composition and nutritional value of protein concentrates isolated from potato (Solanum tuberosum L.) fruit juice by precipitation with ethanol or ferric chloride, J. Agric. Food Chem. 57: 9028-9034.
[36] Islam, M., Aktar, M. and Pradhan, A.K.M.A., 2011, Effect of potato extract on in vitro seed germination and seedling growth of local Vanda roxburgii orchid, J. Bangl. Agric. Univ. 9: 211-215.
[37] อารีรัตน์ ภู่สอน, 2556, ผลสารประกอบอินทรีย์และสารควบคุมการเจริญเติบโตของพืชที่มีผลต่อการเจริญและพัฒนาของต้นอ่อนกล้วยไม้สิงโตธานีนิวัต (Bulbophyllum dhaninivatii Sei-denf.), ปัญหาพิเศษปริญญาตรี, มหาวิทยาลัยนเรศวร, พิษณุโลก
[38] ธันว์ ขำทอง, 2546, การขยายพันธุ์กล้วยไม้สิงโต
ก้ามปูแดงและสิงโตเครายาวโดยการเพาะเมล็ดในสภาพปลอดเชื้อ, วิทยานิพนธ์ปริญญาโท, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
[39] อานนท์ พึ่งอบ, 2555, องค์ประกอบของอาหารต่อการเจริญและพัฒนาของต้นอ่อนกล้วยไม้สิงโตนกเหยี่ยว, ปัญหาพิเศษปริญญาตรี, มหาวิทยาลัยนเรศวร, พิษณุโลก
[40] มุกดา สุขสวัสดิ์, 2547, วัสดุปลูกไม้ดอกไม้ประดับ, สำนักพิมพ์บ้านและสวน, กรุงเทพฯ.
[2] Santisuk, T., Chayamarit, K., Pooma, R. and Suddee, S., 2006, Thailand Red Data: Plants, Office of Natural Resources and Environmental Policy and Planning (ONEP), Thailand.
[3] IUCN, 2014, The IUCN Red List of Threatened Species Version 2014.2, Available source: http://www.iucnredlist.org, July 30, 2017.
[4] Nanakorn, W. and Watthana, S., 2008, Queen Sirikit Botanical Garden (Thai Native Orchids 1), Wanida Press, Chiang Mai, 312 p.
[5] Cribb, P.J., Kell, S.P., Dixon, K.W. and Barret, R.L., 2003, Orchid Conservation: A Global Perspective, pp. 1-24, In Dixon, K.W., Kell, S.P., Barrett, R.L. and Cribb, P.J. (Eds.), Orchid Conservation, Natural History Publications (Borneo), KotaKinabalu, Sabah.
[6] Churchill, M.E., Ball, E.A. and Arditti, J., 1972, Tissue culture of orchids II: Methods for root tips-orchid notes from U.C.I., Amer. Orchid Soc. Bull. 41: 726-730.
[7] Rustaei, M., Nazeri, S., Ghadimzadeh M. and Hemmati, S., 2009, Effect of phloroglucinol, medium type and some component on in vitro proliferation of dwarf rootstock of apple (Mallus domestica), Int. J. Agric. Biol. 11: 193-196.
[8] Halloran, S. and Adelberg, J., 2011, A macronutrient optimization platform for micropropagation and acclimatization: using turmeric (Curcuma longa L.) as a model plant, In Vitro Cell. Dev. Biol. Plant 47: 257-273.
[9] Sokolov, R.S., Atanassova, B.Y. and Iakimova, E.T., 2014, Physiological response of in vitro cultured Magnolia sp. to nutrient medium composition, J. Hort. Res. 22: 49-61.
[10] Chang, C. and Chang, W.C., 1998, Plant regeneration from callus culture of Cymbidium ensifolium var. misericors, Plant Cell Rep. 17: 251-255.
[11] Roy, J. and Banergee, N., 2003, Induction of callus and plant regeneration from shoot-tip explants of Dendrobium fimbriatum Lindl. var. oculatum Hk. F, Sci. Hort. 97: 333-340.
[12] Tokuhara, K. and Mii, M., 2003, Highly-efficient somatic embryogenesis from cell suspension cultures of Phalaenopsis orchids by adjusting carbohydrate sources, In Vitro Cell. Dev. Biol. Plant, 39: 635-639.
[13] Chen, J.T. and Chang, W.C., 2004, TIBA affects the induction of direct somatic embryogenesis from leaf explants of Oncidium, Plant Cell Tiss. Org. Cult. 79: 315-320.
[14] Malabadi, R.B., Mulgund, G.S. and Nataraja, K., 2004, Efficient regeneration of Vanda coerulea, and endangered orchid using thidiazuron, Plant Cell Tiss. Org. Cult. 76: 289-293.
[15] Shimura, H. and Koda, Y., 2004, Micro-propagation of Cypripedium macranthos var. rebunense through protocorm-like bodies derived from mature seeds, Plant Cell Tiss. Org. Cult. 78: 273-276.
[16] Wu, I.F., Chen, J.T. and Chang, W.C., 2004, Effects of auxins and cytokinins on embryo formation from root-derived callus of Oncidium ‘Gower Ramsey’, Plant Cell Tiss. Org. Cult. 77: 107-109.
[17] Rahman, A.R.M.M., Islam, M.O., Pradhan, A.K.M.A. and Ichihashi, S., 2004, Effects of complex organic extracts on plantlet regeneration from PLBs and plantlet growth in the Doritaenopsis orchid, Jap. Agric. Res. Quart. 38: 55-59.
[18] Baque, M.A., Shin, Y.K., Elshmar, T., Lee, E.J. and Paek, K.Y., 2011, Effect of light quality, sucrose and coconut water concentration on the microporpagation of Calanthe hybrids (‘Bukduseong’ ‘Hyesung’ and ‘Chunkwang’ ‘Hyesung’), Aust. J. Crop Sci. 5: 1247-1254.
[19] Kaur, S. and Bhutani, K.K., 2012, Organic growth supplements stimulant for in vitro multiplication of Cymbidium pendulum (Roxb.) SW, Hort. Sci. 39: 47-52.
[20] Chen, B., Trueman, S.J., Li, J., Li, Q., Fan, H. and Zhang, J., 2014, Micropropagation of the endangered medicinal orchid, Dendrobium officinale, Life Sci. 11: 526-530.
[21] Bhadra, S.K., Barua, H. and Hossain, M.M., 2004, In vitro germination and rapid micropropagation of Bulbophyllum lilacinum Ridley, Bangl. J. Bot. 33: 103-107.
[22] Than, M.M.M., Pal, A. and Jha, S., 2009, In vitro flowering and propagation of Bulbophyllum auricomum Lindl., the royal flower of Myanmar, Acta Hort. 829: 105-111.
[23] Pakum, W., Wattana, S., Srimuang, K. and Kongbangkerd, A., 2016, Influence of medium component on in vitro propagation of Thai’s endangered orchid: Bulbophyllum nipondhii Seidenf, Plant Tiss. Cult. Biotechnol. 25: 37-46.
[24] Kongbangkerd, A., Watthana, S. and Srimuang, K., 2017, Influence of organic supplements on growth and development of in vitro shoots of Bulbophyllum dhaninivatii Seidenf, Appl. Mech. Mat. 855: 42-46.
[25] Murashige, T. and Skoog, F., 1962, A revised medium for rapid growth and bioassays with tobacco tissue cultures, Physiol. Plant 15: 473-497.
[26] Vacin, E.F. and Went, F.W., 194, Some pH changes in nutrient solution, Bot. Gazette 110: 605-613.
[27] Knudson, L., 1946, A new nutrient solution for the germination of orchid seed, Amer. Orchid Soc. Bull. 15: 214-217.
[28] Dutra, D., Johnson, T., Kauth, P., Stewart, S., Kane, M. and Richardson, L., 2008, Asymbiotic seed germination, in vitro seedling development, and greenhouse acclimatization of the threatened terrestrial orchid Bletia purpurea, Plant Cell Tiss. Org. Cult. 94: 11-21.
[29] ธีรภัทร เหลืองศุภบูลย์, 2549, การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อกล้วยไม้สิงโตประหลาด, ปัญหาพิเศษปริญญาตรี, มหาวิทยาลัยนเรศวร, พิษณุโลก
[30] ชัยชาญ มณีรัตนรุ่งโรจน์, ศรีสังวาลย์ ลายวิเศษกุล และอนุพันธ์ กงบังเกิด, 2011, การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อกล้วยไม้สิงโตประหลาด, ว.วิทยาศาสตร์มหาวิทยาลัยนเรศวร 7(2): 45-59.
[31] Raghavan, V. and Torrey, J.G., 1964, Inorganic nitrogen nutrition of the seedlings of the orchid, Cattleya, Am. J. Bot. 51: 264-274.
[32] van Waes, J.M. and Debergh, P.C., 1986, In vitro germination of some Western European orchids, Physiol. Plant 67: 253-261.
[33] Aktar, S., Nasiruddin, K.M. and Hossain, K., 2008, Effects of different media and organic additives nteraction on in vitro regeneration of Dendrobium orchid, J. Agric. Rural Dev. 6: 69-74.
[34] Yong, J.W.H., Ge, L., Ng, Y.F. and Tan, S.N., 2009, The chemical composition and biological properties of coconut (Cocos nucifera L.) water, Molecules 14: 5144-5164.
[35] Bartova, V. and Barta, J., 2009, Chemical composition and nutritional value of protein concentrates isolated from potato (Solanum tuberosum L.) fruit juice by precipitation with ethanol or ferric chloride, J. Agric. Food Chem. 57: 9028-9034.
[36] Islam, M., Aktar, M. and Pradhan, A.K.M.A., 2011, Effect of potato extract on in vitro seed germination and seedling growth of local Vanda roxburgii orchid, J. Bangl. Agric. Univ. 9: 211-215.
[37] อารีรัตน์ ภู่สอน, 2556, ผลสารประกอบอินทรีย์และสารควบคุมการเจริญเติบโตของพืชที่มีผลต่อการเจริญและพัฒนาของต้นอ่อนกล้วยไม้สิงโตธานีนิวัต (Bulbophyllum dhaninivatii Sei-denf.), ปัญหาพิเศษปริญญาตรี, มหาวิทยาลัยนเรศวร, พิษณุโลก
[38] ธันว์ ขำทอง, 2546, การขยายพันธุ์กล้วยไม้สิงโต
ก้ามปูแดงและสิงโตเครายาวโดยการเพาะเมล็ดในสภาพปลอดเชื้อ, วิทยานิพนธ์ปริญญาโท, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
[39] อานนท์ พึ่งอบ, 2555, องค์ประกอบของอาหารต่อการเจริญและพัฒนาของต้นอ่อนกล้วยไม้สิงโตนกเหยี่ยว, ปัญหาพิเศษปริญญาตรี, มหาวิทยาลัยนเรศวร, พิษณุโลก
[40] มุกดา สุขสวัสดิ์, 2547, วัสดุปลูกไม้ดอกไม้ประดับ, สำนักพิมพ์บ้านและสวน, กรุงเทพฯ.
