ปัญหาและอุปสรรคในระบบการผลิต การจำหน่าย และการบริโภคของผู้มีส่วนได้เสียต่อผลิตภัณฑ์ยาจากสมุนไพรอินทรีย์ : กรณีศึกษา มูลนิธิโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การสัมภาษณ์เชิงลึกและการใช้แบบสอบถามแบบเจาะจงของผู้มีส่วนได้เสียต่อผลิตภัณฑ์ยาสมุนไพรอินทรีย์ของมูลนิธิโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ได้แก่ ผู้ผลิต (เกษตรกร) ผู้ประกอบการ และผู้บริโภค เพื่อศึกษาปัญหาและอุปสรรคของการผลิต รวมถึงทัศนคติและความต้องการของผู้บริโภคเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ยาที่มาจากพืชสมุนไพรอินทรีย์ พบว่าปัญหาและอุปสรรคที่สำคัญของผู้ผลิต คือ ตลาดยังมีไม่เพียงพอ และเรื่องของโรคและแมลงศัตรูพืชในแปลง ในส่วนผู้ประกอบการพบว่าส่วนใหญ่มีทัศนคติที่ดีต่อการนำสมุนไพรอินทรีย์มาใช้เป็นวัตถุดิบ แต่ยังพบปัญหาของการขาดแคลนวัตถุดิบ เช่น พืชเมืองหนาว อีกทั้งยังตรวจพบสารเคมีปลอมปนในสมุนไพรอินทรีย์ สำหรับกลุ่มผู้บริโภคพบว่าผู้บริโภคจำนวนหนึ่งยังขาดความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับเกษตรอินทรีย์ (ร้อยละ 32.9) แต่พบว่าส่วนใหญ่มีทัศนคติที่ดีต่อผลิตภัณฑ์ยาสมุนไพรอินทรีย์ ยกเว้นเรื่องสี กลิ่น หรือรสชาติที่พบว่ามีความเห็นแตกต่างกันออกไป ทั้งนี้เหตุผลสำคัญของการเลือกซื้อ คือ ความเชื่อมั่นในสรรพคุณของสมุนไพร (ร้อยละ 95.0) ซึ่งการใช้ผลิตภัณฑ์ยาสมุนไพรส่วนมากนิยมใช้ในระบบทางเดินอาหาร (ร้อยละ 70.8) ผลงานวิจัยพบว่าเกษตรกรมีข้อเสนอแนะ คือ ต้องการตลาดรับซื้อสมุนไพรอินทรีย์มากขึ้น และอยากให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องช่วยส่งเสริมเรื่องการแปรรูปเพื่อเพิ่มมูลค่าของผลิตภัณฑ์ ส่วนผู้ประกอบการและผู้บริโภคมีข้อเสนอแนะ คือ ต้องการการส่งเสริมและให้ความรู้เกี่ยวกับการใช้สมุนไพรให้มากขึ้น
คำสำคัญ : ทัศนคติ; ปัญหาและอุปสรรค; ผลิตภัณฑ์ยาสมุนไพร; ผู้มีส่วนได้เสีย; สมุนไพรอินทรีย์
Article Details
เอกสารอ้างอิง
[2] กลุ่มอุตสาหกรรมสมุนไพร, 2554, รายงานผลการวิเคราะห์ขีดความสามารถในการเข้าสู่ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน, โครงการเสริมสร้างความแข็งแกร่งให้ SMEs ภาคการผลิตเพื่อรองรับการเข้าสู่ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (ASEAN Economic Community, AEC) ปี 2554, สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย, กรุงเทพฯ, 35 น.
[3] ภัทรพล จึงสมเจตไพศาล, 2556, การพัฒนาต้นแบบการส่งเสริมการใช้ยาสมุนไพรในครัวเรือนในประเทศไทย, ว.วิชาการกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ 9(1): 31-43.
[4] สำนักโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม, สถานการณ์โรคและภัยสุขภาพจากสารเคมีกำจัดศัตรูพืช, แหล่งที่มา : http://envocc.ddc.moph.go.th/contents/view/106, 20 กรกฏาคม 2558.
[5] เครือข่ายเตือนภัยสารเคมีกำจัดศัตรูพืช, รายงานผลการตรวจผักในกรุงเทพมหานคร, แหล่งที่มา : http://www.thaipan.org/node/362, 10 กรกฎาคม 2558.
[6] สาคร ศรีมุข, 2556, ผลกระทบจากการใช้สารเคมีทางการเกษตรของประเทศไทย, กลุ่มงานวิจัยและข้อมูลสำนักวิชาการ, สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา, กรุงเทพฯ, 29 น.
[7] IFOAM, 2008, Definition of organic agriculture, Available Source: https://www.ifoam.bio/en/organic-landmarks/definetion-organic-agriculture, June 20, 2015.
[8] สุภาภรณ์ ปิติพร, 2547, สมุนไพรอภัยภูเบศรสืบสานภูมิปัญญาไทย, โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร, ปราจีนบุรี, 108 น.
[9] ศิริวรรณ เสรีรัตน์, ศุภร เสรีรัตน์, ปณิศา มีจินดา, อรทัย เลิศวรรณวิทย์, ปริญ ลักษิตานนท์, องอาจ ปทะวานิช และจิระวัฒน์ อนุชชานนท์, 2552, การบริหารการตลาดใหม่ : Marketing management ฉบับปรับปรุงใหม่ปี 2552, Diamond In Business World, กรุงเทพฯ, 630 น.
[10] เฉลิมพล แจ่มจันทร์ และสวรัย บุณยมานนท์, 2556, บทบาทของเศรษฐกิจสร้างสรรค์ในการพัฒนาสังคมและชุมชนไทย, ว.เศรษฐศาสตร์ปริทรรศน์ สถาบันพัฒนศาสตร์ 7(1): 109-151.
[11] ปิติมน ล้อมสมบูรณ์, 2554, รูปแบบและกลยุทธ์ในการเป็นผู้ประกอบการสังคมของมูลนิธิโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร, วิทยานิพนธ์ปริญญาโท, มหาวิทยาลัยศิลปากร, กรุงเทพฯ, 116 น.
[12] วราภรณ์ โภคานันท์, 2545, การสื่อสารการตลาดผลิตภัณฑ์สมุนไพรอภัยภเบศรกับพฤติกรรมการตัดสินใจซื้อของผู้บริโภค, วิทยานิพนธ์ปริญญาโท, มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์, กรุงเทพฯ, 157 น.
[13] ไพฑูรย์ ตั้งยืนยง, 2549, ความพึงพอใจของลูกค้าต่อผลิตภัณฑ์สมุนไพรของโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร จังหวัดปราจีนบุรี, การค้นคว้าแบบอิสระปริญญาโท, มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, เชียงใหม่, 93 น.
