การพัฒนาระบบการจัดการสารเคมีของห้องปฏิบัติการกลาง สถานวิทยาศาสตร์พรีคลินิก คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

บทคัดย่อ

ห้องปฏิบัติการเป็นห้องหนึ่งที่มีการใช้สารเคมีในระหว่างการวิจัยเชิงปฏิบัติการหรือการทดลองทางวิทยาศาสตร์ ซึ่งการใช้สารเคมีนั้นสามารถเกิดอันตรายต่อมนุษย์ สัตว์ ทรัพย์สิน และสิ่งแวดล้อมได้ กรณีใช้ไม่เหมาะสม การเกิดการรั่วไหลของสารเคมีหรือการจัดการไม่เป็นระบบ การจัดการสารเคมีที่มีประสิทธิภาพจึงมีความจำเป็นเพื่อลดผลกระทบของสารเคมีอันตรายต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ในการพัฒนาระบบการจัดการสารเคมีของห้องปฏิบัติการกลางสถานวิทยาศาสตร์ พรีคลินิก คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ โดยการประเมินจาก ESPReL Checklist และแบบประเมินความพึงพอใจของนักวิทยาศาสตร์ประจำห้องปฏิบัติการ ได้จัดทำร่างคู่มือการจัดการสารเคมี รวมทั้งได้จัดอบรมและประเมินความรู้เกี่ยวกับการจัดการสารเคมีภายในห้องปฏิบัติการ จากการศึกษาพบว่าคะแนนเฉลี่ยความพึงพอใจอยู่ที่ 4.57 และ 4.84 ของก่อนและหลังมีการใช้ร่างคู่มือการจัดการสารเคมี ตามลำดับ แต่การเพิ่มขึ้นนี้ไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญ นอกจากนี้คะแนนประเมินเฉลี่ยของผู้เข้าร่วมอบรม มีค่าเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญจาก 9 เป็น 14 คะแนน (P < 0.05) หลังจัดอบรมให้ความรู้เกี่ยวกับการจัดการสารเคมี ซึ่งชี้ให้เห็นว่าผู้เข้าร่วมอบรมมีความรู้ด้านการจัดการสารเคมีเพิ่มขึ้น กล่าวโดยสรุป การมีคู่มือการจัดการสารเคมีและการจัดอบรมเกี่ยวกับสารเคมีช่วยเพิ่มความรู้และทักษะการจัดการสารเคมีของนักวิทยาศาสตร์การแพทย์ประจำห้องปฏิบัติการ โดยที่ร่างคู่มือการจัดการสารเคมีและการอบรมการจัดการสารเคมีจะเป็นแนวทางในการพัฒนาการจัดการความปลอดภัยด้านสารเคมีในห้องปฏิบัติการ ให้เป็นไปตามมาตรฐานของโครงการยกระดับมาตรฐานความปลอดภัยห้องปฏิบัติการวิจัยในประเทศไทย (ESPReL) ต่อไป