ผลตกค้างของโซเดียมเบนทอไนต์ต่อการเปลี่ยนแปลงสมบัติดิน การเจริญเติบโต และผลผลิตของข้าวขาวดอกมะลิ 105 ที่ปลูกในดินเปรี้ยวจัด
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
โคลนโซเดียมเบนทอไนต์ที่หลงเหลือจากกระบวนการก่อสร้างท่อส่งก๊าซธรรมชาติ มีสมบัติที่เป็นด่างสามารถใช้ปรับปรุงดินเปรี้ยวจัด และมีปริมาณโซเดียมสูง ซึ่งอาจทำให้ความหอมของข้าวเพิ่มขึ้น งานวิจัยนี้จึงศึกษาผลตกค้างของโซเดียมเบนทอไนต์ต่อการ เปลี่ยนแปลงสมบัติดิน การเจริญเติบโต และผลผลิตของข้าวพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 ที่ปลูกในดินเปรี้ยวจัด โดยทดลองปลูกข้าวพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 ในแปลงทดลองเดิมต่อเนื่องจากการปลูกข้าวพันธุ์ กข43 ภายใต้แผนการทดลองแบบสุ่มในบล็อกสมบูรณ์ (Randomized complete block design, RCBD) จำนวน 4 ซ้ำ ประกอบด้วย 4 ตำรับการทดลอง ได้แก่ ไม่ใส่วัสดุปรับปรุงดิน (Control) ใส่โซเดียมเบนทอไนต์ อัตรา 93.6 ตันต่อไร่ (NaB) ใส่โซเดียมเบนทอไนต์อัตรา 46.8 ตันต่อไร่ ร่วมกับโดโลไมต์อัตรา 1 ตันต่อไร่ (NaB+DL) และใส่โดโลไมต์อัตรา 2 ตันต่อไร่ (DL) โดยไม่มีการใส่วัสดุปรับปรุงดินเพิ่มเติมในฤดูปลูกนี้ ผลการศึกษาพบว่า การใส่โซเดียมเบนทอไนต์ (NaB และ NaB+DL) ทำให้พีเอชของดินหลังปลูกเพิ่มขึ้น โดยมีค่าสูงกว่า control และ DL อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P < 0.05) และทำให้ค่าความต้องการปูนของดินลดลง เมื่อเปรียบเทียบกับ control และ DL (P < 0.05) ความจุแลกเปลี่ยนแคตไอออน และปริมาณฟอสฟอรัสและโพแทสเซียมที่เป็นประโยชน์ใน NaB มีค่าสูงที่สุด รองลงมาคือ NaB+DL, DL และ control ตามลำดับ ปริมาณอะลูมินัมและซัลเฟตที่สกัดได้ต่ำที่สุดใน NaB ค่าการนำไฟฟ้าของสารละลายที่สกัดจากดินที่อิ่มตัวด้วยน้ำและอัตราส่วนการดูดซับโซเดียมของดินใน NaB และ NaB+DL มีแนวโน้มลดลงหลังปลูก ส่วนการเจริญ เติบโต น้ำหนักเมล็ด การแตกกอ จำนวนรวงต่อกอ เปอร์เซ็นต์เมล็ดสมบูรณ์ น้ำหนักตอซังแห้ง มวลชีวภาพส่วนเหนือดิน และสารให้ความหอม (2-acetyl-1- pyrroline) ของข้าวใน NaB, NaB+DL และ DL ไม่แตกต่างกันทางสถิติ (Control ข้าวตายภายใน 2 สัปดาห์ หลังปลูก) การศึกษานี้แสดงให้เห็นว่า การใช้โซเดียมเบนทอไนต์เป็นสารปรับปรุงดินเปรี้ยวจัดยังคงมีผลตกค้างด้านธาตุอาหารพืชและการรักษาระดับพีเอชของดินที่ส่งผลดีต่อข้าวในฤดูปลูกถัดไป
Article Details
References
Arai, E. and T. Itani. 2000. Effects of early harvesting of grains on taste characteristics of cooked rice. Food Sci. Technol. Res. 6(4): 252–256.
Attanandana, T. 2007. Paddy Soil Science. Department of Soil Science, Faculty of Agriculture, Kasetsart University, Bangkok. 393 pp. (in Thai)
Attanandana, T. and J. Chanchareonsook. 2008. Soil and Plant Analysis Manual. Kasetsart University, Bangkok. 108 pp. (in Thai)
Attanandana, T. and S. Vacharotayan. 1986. Acid sulfate soils: their characteristics, genesis, amelioration and utilization. Southeast Asian Stud. 24(2): 154–180.
Chittamart, N., S. Tawornpruek, D. Ketrot, S. Aramrak, K. Chittanukul and R. Sattapun. 2018. Utilization of Na-bentonite to improve pH-buffering capacity of acid sulfate soils in natural gas transmission pipeline rights-of-way, Thailand. In Proc. the 9th International Conference on Environmental Science and Development. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science. 151: 012023.
Desertification Control in Asia and the Pacific. 1990. Waterlogging and Salinity Control in Asia and the Pacific. The Economic and Social Commission for Asia and the Pacific, United Nations Development Programme. 61 pp.
Energy Policy and Planning Office. 2016. Natural Gas in Thailand. Available Source: http://www.eppo.go.th/index.php/th/eppo–intranet/itemlist/category/828–gas–natural, April 30, 2020. (in Thai)
Fan, S.S., F.H. Chang, H.T. Hsueh and T.H. Ko. 2016. Measurement of total free iron in soils by H2S chemisorption and comparison with the citrate bicarbonate dithionite method. J. Anal. Methods Chem. 2016: 7213542.
Gay, F., I. Maraval, S. Roques, Z. Günata, R. Boulanger, A. Audebert and C. Mestres. 2010. Effect of salinity on yield and 2-acetyl-1-pyrroline content in the grains of three fragrant rice cultivars (Oryza sativa L.) in Camargue (France). Field Crops Res. 117(1): 154–160.
Gratchev, I.B., A. Shokouhi, A. Inoue and A. Brennan. 2012. Feasibility of using bentonite, lime and fly ash in permeable reactive barriers for acid sulfate soils, pp. 7–12. In Proc. the 11th Australia-New Zealand Conference on Geomechanics, 15–18 July 2012.
Ishitani, K. and C. Fushimi. 1994. Influence of pre- and post-harvest conditions on 2 acetyl-1-pyrroline concentration in aromatic rice. Koryo. 183: 73–80.
Kargas, G., I. Chatzigiakoumis, A. Kollias, D. Spiliotis, I. Massas and P. Kerkides. 2018. Soil salinity assessment using saturated paste and mass soil:water 1:1 and 1:5 ratios extracts. Water. 10: 1589.
Kaufhold, S., R. Dohrmann, M. Klinkenberg and U. Noell. 2015. Electrical conductivity of bentonites. Appl. Clay Sci. 114: 375–385.
Khongchai, T. 2018. Utilization of Na-Bentonite and Improvement of Na-Bentonite Contamination Soils in Natural Gas Pipeline Rights of Way. MS Thesis, Kasetsart University, Bangkok. (in Thai)
Khongchai, T., N. Chittamart, S. Tawornpruek, D. Ketrot, S. Aramrak and K. Songrukkiat. 2020. Effects of Na-bentonite on soil chemical properties in natural gas pipeline rights of way. Journal of Agriculture. 36(2): 197–209. (in Thai)
Kongpun, A., P. Jaisiri, B. Rerkasem and C. Prom-u-thai. 2020. Impact of soil salinity on grain yield and aromatic compound in Thai Hom Mali rice cv. Khao Dawk Mali 105. Agr. Nat. Resour. 54: 74–78.
Land Development Department. 2020. Managing acid sulfate soils. Available Source: http://www.ldd.go.th/Web_Soil/acid.htm, March 12, 2020. (in Thai)
Land Development Department. 2021. Rangsit soil series. Available Source: http://oss101.ldd.go.th/thaisoils_museum/pf_desc/pf_desc_all/Rs.htm, July 15, 2021. (in Thai)
Levy, G.J. and I. Shainberg. 2005. Sodic soil, pp. 504–513. In D. Hillel, ed. Encyclopedia of Soils in the Environment. Columbia University, New York, USA.
Lutts, S., J.M. Kinet and J. Bouharmont. 1996. Effects of various salts and of mannitol on ion and proline accumulation in relation to osmotic adjustment in rice (Oryza sativa L.) callus cultures. J. Plant Physiol. 149: 186–195.
Mahatheeranont, S., S. Keawsa-ard and K. Dumri. 2001. Quantification of the rice aroma compound, 2-acetyl-1-pyrroline, in uncooked Khao Dawk Mali 105 brown rice. J. Agric. Food Chem. 49(2): 773–779.
Masulili, A., W.H. Utomo and M.S. Syechfani. 2010. Rice husk biochar for rice based cropping system in acid soil 1. The characteristics of rice husk biochar and its influence on the properties of acid sulfate soils and rice growth in West Kalimantan, Indonesia. J. Agric. Sci. 2(1): 39–47.
Mi, J., E.G. Gregorich, S. Xu, N.B. McLaughlin, B. Ma and J. Liu. 2017. Effect of bentonite amendment on soil hydraulic parameters and millet crop performance in a semi-arid region. Field Crops Res. 212: 107–114.
Murray, H.H. 2006. Bentonite applications, pp. 111–130. In H.H. Murray, ed. Developments in Clay Science. Elsevier, Amsterdam, Netherlands.
Panichsakpatana, S., C. Thongjoo and S. Khaokaew. 2016. Soil Pollution. Kasetsart University Press, Bangkok, Thailand. 433 pp. (in Thai)
Perez, D.V., L.H.C. dos Anjos, A.G. Ebeling and M.G. Pereira. 2009. Comparison of H/Al stoichiometry of mineral and organic soils in Brazil. Rev. Bras. Ciênc. Solo. 33(4): 1071–1076.
Pongwichian, P., C. Dissataporn, P. Yamclee, L. Sinthusen, K. Chueapun and S. Wongpiyachon. 2009. Effect of Salinity on Yields and Grain Quality of Rice cv. KDML 105. Land Development Department and Rice Department. 64 pp. (in Thai)
Rice Department. 2019. Fertilizer application based on the soil analysis data. Available Source: http://www.ricethailand.go.th/Rkb/management/index.php–file=content.php&id=19.htm, July 1, 2019. (in Thai)
Rice Department. 2020. Khao Dawk Mali 105 (KDML 105). Available Source: http://www. ricethailand.go.th/rkb3/title–index.php–file=content.php&id=19.htm, December 7, 2020. (in Thai)
Rice Department. 2021. Rice quality. Available Source: http://www.ricethailand.go.th/rkb3/title–index.php–file=content.php&id=6-2.htm, August 3, 2021. (in Thai)
Sangkum, P. 2009. Effects of Na-Bentonite on Soil Properties and Growth of Rayong 5 Cassava Variety. MS Thesis, Kasetsart University, Bangkok. (in Thai)
Shamshuddin, J., A. Elisa Azura, M.A.R.S. Shazana, C.I. Fauziah, Q.A. Panhwar and U.A. Naher. 2014. Properties and management of acid sulfate soils in Southeast Asia for sustainable cultivation of rice, oil palm, and cocoa. Adv. Agron. 124: 91–142.
Soil Science Division Staff. 2017. Soil Survey Manual. United States Department of Agriculture Handbook No.18. United States Department of Agriculture, United States Government Printing Office, Washington, D.C., USA. 603 pp.
Sun, Y., Y. Li, Y. Xu, X. Liang and L. Wang. 2015. In situ stabilization remediation of cadmium (Cd) and lead (Pb) co-contaminated paddy soil using bentonite. Appl. Clay Sci. 105–106: 200–206.
Tharajaroen, T. and P. Pichitkul. 2018. Effect of sodium bentonite on acute toxicity and water quality on Asian Sea Bass (Lates calcarifer). Khon Kaen Agr. J. 46(6): 1095–1106. (in Thai)
United States Salinity Laboratory Staff. 1954. Diagnosis and Improvement of Saline Alkali Soils. United States Department of Agriculture Handbook No. 60. United States Department of Agriculture, United States Government Printing Office, Washington, D.C., USA. 160 pp.
Vejchasarn, P., U. Kotchasatit, J. Jairin, W. Wongboon, J. Wongnongwa, Y. Phansenee, R. Kawichai, P. Leelakud and V. Chamarerk. 2016. Physiological and morphological responses of rice to low phosphorus availability. Thai Rice Research Journal. 7(1): 74–83. (in Thai)
Weil, R.R. and N.C. Brady. 2017. The Nature and Properties of Soils. 15th edition. Prentice Hall, Upper Saddle River, New Jersey, USA. 1104 pp.
Wongleecharoen, C., W. Wisawapipat, D. Ketrot, N. Chittamart, S. Aramrak, K. Chittanukul, R. Sattapun and S. Tawornpruek. 2020. Elemental dynamics in porewater of an acid sulfate paddy soil as affected by sodium bentonite and dolomite amendments: insights from field study. E3S Web of Conferences. 167: 02003.
Zhou, C.H. and J. Keeling. 2013. Fundamental and applied research on clay minerals: from climate and environment to nanotechnology. Appl. Clay Sci. 74: 3–9.