ชนิดและเปอร์เซ็นต์การเบียนของแตนเบียนหนอนกระทู้ข้าวโพดลายจุด Spodoptera frugiperda (Lep.: Noctuidae) ในแปลงข้าวโพด และอายุขัยของแตนเบียน Chelonus insularis (Hym.: Braconidae)
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ความเป็นมาและวัตถุประสงค์: หนอนกระทู้ข้าวโพดลายจุด Spodoptera frugiperda (J.E. Smith) สร้างความเสียหายให้กับข้าวโพดและระบาดอย่างรวดเร็วในประเทศไทย การควบคุมด้วยแมลงศัตรูธรรมชาติถือเป็นทางเลือกหนึ่ง งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาชนิดและเปอร์เซ็นต์การเบียนของแตนเบียนหนอนกระทู้ข้าวโพดลายจุด และศึกษาอายุขัยของแตนเบียน Chelonus insularis Cresson ตัวเต็มวัย
วิธีดำเนินการวิจัย: สุ่มเก็บหนอนกระทู้ข้าวโพดลายจุดวัย 1–6 และกลุ่มไข่จากแปลงข้าวโพด 5 จังหวัด มาเลี้ยงในห้องปฏิบัติการ และนำแตนเบียน C. insularis มาเลี้ยงด้วยอาหาร 3 รูปแบบ (สารละลายน้ำผึ้งความเข้มข้น 50 เปอร์เซ็นต์ น้ำ และไม่ให้อาหาร) วางแผนแบบการทดลองสุ่มสมบูรณ์ (CRD)
ผลการวิจัย: แตนเบียนที่เข้าเบียนหนอนและไข่ของผีเสื้อหนอนกระทู้ข้าวโพดลายจุดในสภาพแปลงมี 3 ชนิด คือ แตนเบียน C. insularis, Charops bicolor (Szepligeti) และ Cotesia sp. และแมลงวันก้นขน 1 ชนิด โดยแตนเบียน C. insularis เข้าเบียนหนอนกระทู้ข้าวโพดลายจุดที่เก็บจากแปลงมากที่สุดคิดเป็น 6.25–66.15 เปอร์เซ็นต์ของแมลงเบียนทั้งหมด เมื่อเก็บไข่ของผีเสื้อหนอนกระทู้ข้าวโพดลายจุดพบจำนวนไข่เฉลี่ย 61.52–304.38 ฟองต่อกลุ่มไข่ เปอร์เซ็นต์การฟักไข่ 20.54–63.66 เปอร์เซ็นต์ พัฒนาเป็นผีเสื้อ 10.06–40.09 เปอร์เซ็นต์ และถูกแตนเบียน C. insularis เข้าเบียน 3.94–22.67 เปอร์เซ็นต์ อาหารมีผลต่ออายุขัยของแตนเบียน C. insularis อย่างมีนัยสำคัญ (P < 0.05) โดยสารละลายน้ำผึ้งทำให้มีอายุขัยเฉลี่ย 16.21 ± 3.28 วัน ในเพศผู้ และ 19.86 ± 3.11 วัน ในเพศเมีย
สรุป: แตนเบียน C. insularis มีศักยภาพที่จะนำไปศึกษาหาวิธีเพาะเลี้ยงเพื่อใช้ควบคุมหนอนกระทู้ข้าวโพดลายจุดในแปลง
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
Akutse, K.S., J.W. Kimemia, S. Ekesi, F.M. Khamis, O.L. Ombura and S. Subramanian. 2019. Ovicidal effects of entomopathogenic fungal isolates on the invasive fall armyworm Spodoptera frugiperda (Lepidoptera: Noctuidae). J. Appl. Entomol. 143(6): 626–634. https://doi.org/10.1111/jen.12634.
Barrantes, M.E. and M.K. Castelo. 2014. Host specificity in the host-seeking larva of the dipteran parasitoid Mallophora ruficauda and the influence of age on parasitism decisions. Bull. Entomol. Res. 104(3): 295–306. https://doi.org/10.1017/s0007485314000029.
Caccia, M.G., E.D. Valle, M.E. Doucet and P. Lax. 2014. Susceptibility of Spodoptera frugiperda and Helicoverpa gelotopoeon (Lepidoptera: Noctuidae) to the entomopathogenic nematode Steinernema diaprepesi (Rhabditida: Steinernematidae) under laboratory conditions. Chilean J. Agric. Res. 74(1): 123–126. http://doi.org/10.4067/S0718-58392014000100019.
Capinera, J.L. 2017. Fall Armyworm, Spodoptera frugiperda (J.E. Smith) (Insecta: Lepidoptera: Noctuidae). Available Source: https://edis.ifas.ufl.edu/in255, September 25, 2019.
Department of Agriculture Extension. 2019. Data of Maize Crop. Ministry of Agriculture and Cooperatives, Bangkok, Thailand. (in Thai)
Department of Agriculture. 2019. Protections Fall armyworm Spodoptera frugiperda (J.E. Smith). Available Source: https://www.doa.go.th/plprotect/?page_id=3090, October 24, 2020. (in Thai)
Department of Foreign Trade. 2021. Maize (Corn) Export Statistics. Available Source: https://www.dft.go.th/th-th/DFT-Service/Service-Data-Information/Statistic-Import-Export/Detaildft-service-data-statistic/ArticleId/20692/20692, October 24, 2021. (in Thai)
du Plessos, J. 2003. Maize Production. Available Source: https://www.arc.agric.za/arc-gci/Fact%20Sheets%20Library/Maize%20Production.pdf, September 25, 2019.
Earl, S.L. 1983. Competitive Interaction between Chelonus insularis Cresson and Telenomus remus, Two Parasitoids of Spodoptera exigua. MS Thesis, The University of Arizona, Arizona.
Early, R., P. González-Moreno, S.T. Murphy and R. Day. 2018. Forecasting the global extent of invasion of the cereal pest Spodoptera frugiperda, the fall armyworm. NeoBiota. 40: 25–50. https://doi.org/10.3897/neobiota.40.28165.
Fernandes, F.L., L. Bacci and M.S. Fernandes. 2010. Impact and selectivity of insecticides to predators and parasitoids. EntomoBrasilis. 3(1): 1–10. https://doi.org/10.12741/ebrasilis.v3i1.52.
Firake, D.M. and G.T. Behere. 2020. Bioecological attributes and physiological indices of invasive fall armyworm, Spodoptera frugiperda (J.E. Smith) infesting ginger (Zingiber officinale Roscoe) plants in India. Crop Prot. 137: 105233. https://doi.org/10.1016/j.cropro.2020.105233.
Heil, M. 2011. Nectar: generation, regulation and ecological functions. Trends Plant Sci. 16(4): 191–200. https://doi.org/10.1016/j.tplants.2011.01.003.
Hentz, M.G., P.C. Ellsworth, S.E. Naranjo and T.F. Watson. 1998. Development, longevity and fecundity of Chelonus sp. nr. curvimaculatus (Hymenoptera: Braconidae), an egg-larval parasitoid of pink bollworm (Lepidoptera: Gelechiidae). Environ. Entomol. 27(2): 443–449. https://doi.org/10.1093/ee/27.2.443.
Huesing, J.E. and P. Chinwada. 2018. Integrated pest management of fall armyworm in Africa: an Introduction, pp. 1–10. In B.M. Prasanna, J.E. Huesing, R. Eddy and V.M. Peschke, eds. Fall Armyworm in Africa: A Guide for Integrated Pest Management. CIMMYT Headquarters, Mexico.
Kittel, R.N., A.D. Austin and S. Klopfstein. 2016. Molecular and morphological phylogenetics of chelonine parasitoid wasps (Hymenoptera: Braconidae), with a critical assessment of divergence time estimations. Mol. Phylogenet. Evol. 101: 224–241. https://doi.org/10.1016/j.ympev.2016.05.016.
Molina-Ochoa, J., J.E. Carpenter, E.A Heinrichs and J.E. Foster. 2003. Parasitoids and parasites of Spodoptera frugiperda (Lepidoptera: Noctuidae) in the Americas and Caribbean Basin: an inventory. Fla. Entomol. 86(3): 254–289. https://doi.org/10.1653/0015-4040(2003)086[0254:PAPOSF]2.0.CO;2.
Molina-Ochoa, J., J.J. Hamm, R. Lezama-Gutiérrez, M. Lopez-Edwards, M. Gonzalez-Ramirez and A. Pescador-Rubio. 2001. A survey of fall armyworm (Lepidoptera: Noctuidae) parasitoids in the Mexican States of Michoacán, Colima, Jalisco and Tamaulipas. Fla. Entomol. 84(1): 31–36. https://doi.org/10.2307/3496659.
Office of Agricultural Economics. 2021. Maize (Corn): the Results of Economic Forecast form the Outbreak of “Fall armywrom” Available Source: https://www.nabc.go.th/file/corn_040521.pdf, October 24, 2020. (in Thai)
Oliveira, N.C., A.K. Suzukawa, C.B. Pereira, H.V. Santos, A. Hanel, F.A. Albuquerque and C.A. Scapim. 2018. Popcorn genotypes resistance to fall armyworm. Cienc. Rural. 48(2): e20170378. https://doi.org/10.1590/0103-8478cr20170378.
Omkar. 2016. Ecofriendly Pest Management for Food Security. Academic Press, India. 750 pp.
Otim, M.H., S.A. Aropet, M. Opio, D. Kanyesigye, H.N. Opolot and W.T. Tey. 2021. Parasitoid distribution and parasitism of the fall armyworm Spodoptera frugiperda (Lepidoptera: Noctuidae) in different maize producing regions of Uganda. Insects. 12(2): 121. https://doi.org/10.3390/insects12020121.
Plant Protection Research and Development Office. 2019. Available Source: http://www.doa.go.th/plprotect/?p=3028, November 20, 2020. (in Thai)
Rezende, M.A.A., I. Cruz and T.M.C. Della Lucia. 1995. Biological aspects of the parasitoid Chelonus insularis (Cresson) (Hymenoptera, Braconidae) reared on eggs of Spodoptera frugiperda (Smith) (Lepidoptera, Noctuidae). Rev. Bras. Zool. 12(4): 779–784. https://doi.org/10.1590/S0101-81751995000400007.
Roque-Romero, L., J. Cisneros, J.C. Rojas, F.R. Ortiz-Carreon and E.A. Malo. 2020. Attraction of Chelonus insularis to host and host habitat volatiles during the search of Spodoptera frugiperda eggs. Biol. Control. 140: 104100. https://doi.org/10.1016/j.biocontrol.2019.104100.
Ruiz-Najera, R.E., J. Molina-Ochoa, J.E. Carpenter, J.A. Espinosa-Moreno, J.A. Ruíz-Nájera, R. Lezama-Gutiérrez and J.E. Foster. 2007. Survey for hymenopteran and dipteran parasitoids of the fall armyworm (Lepidoptera: Noctuidae) in Chiapas, Mexico. J. Agric. Urban Entomol. 24(1): 35–42. https://doi.org/10.3954/1523-5475-24.1.35.
Samkova, A., J. Hadrava, J. Skuhrovec and P. Jansta. 2019. Host population density and presence of predators as key factors influencing the number of gregarious parasitoid Anaphes flavipes offspring. Sci. Rep. 9: 6081. https://doi.org/10.1038/s41598-019-42503-4.
Sielezniew, M., A. Kostro-Ambroziak and A. Korosi. 2020. Sexual differences in age-dependent survival and life span of adults in a natural butterfly population. Sci. Rep. 10(1): 10394. https://doi.org/10.1038/s41598-020-66922-w.
Tafere, D.A. 2021. Chemical composition and uses of honey: a review. J. Food Sci. Nutr. Res. 4(3): 194–201. http://doi.org/10.26502/jfsnr.2642-11000072.
Togola, A., S. Meseka, A. Menkir, B. Badu-Apraku, O. Boukar, M. Tamò and R. Djouaka. 2018. Measurement of pesticide residues from chemical control of the invasive Spodoptera frugiperda (Lepidoptera: Noctuidae) in a maize experimental field in Mokwa, Nigeria. Int. J. Environ. Res. Public Health. 15(5): 849. https://doi.org/10.3390/ijerph15050849.
Wang, X., E.M. Aparicio, J.J. Duan, J. Gould and K.A. Hoelmer. 2020. Optimizing parasitoid and host densities for efficient rearing of Ontsira mellipes (Hymenoptera: Braconidae) on Asian longhorned beetle (Coleoptera: Cerambycidae). Environ. Entomol. 49(5): 1041–1048. https://doi.org/10.1093/ee/nvaa086.
Wang, Z., Y. Liu, M. Shi, J. Huang and X. Chen. 2019. Parasitoid wasps as effective biological control agents. J. Integr. Agric. 18(4): 705–715. https://doi.org/10.1016/S2095-3119(18)62078-7.
Yesuf, N.S. 2016. Host Seeking Behaviors of Insect Parasitoids and Their Importance in Insect Pest Management. Hawassa University, Hawassa, Ethiopia.