การพัฒนาศูนย์เรียนรู้ด้านการเกษตรระดับชุมชนแบบมีส่วนร่วมกรณีศึกษา กลุ่มเกษตรตำบลเสือโก้ก อำเภอวาปีปทุม จังหวัดมหาสารคาม

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีเพื่อ (1) สภาพพื้นฐานทั่วไปของชุมชน (2) การมีส่วนร่วมของชุมชนในการพัฒนาศูนย์เรียนรู้ด้านการเกษตร และ (3) ปัญหาและข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการมีส่วนร่วมของชุมชนในการพัฒนาศูนย์เรียนรู้ด้านการเกษตร วิธีการวิจัยเป็นแบบผสมผสาน จากกลุ่มตัวอย่างที่เป็นเกษตรกรในชุมชน รวมทั้งสิ้น 815 ราย โดยใช้วิธีการสุ่มแบบชั้นภูมิ และสุ่มตามสัดส่วนจำนวนเกษตรกรในแต่ละหมู่บ้าน แบ่งเป็น 5 หมู่บ้าน ได้กลุ่มตัวอย่างจำนวน 268 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือ แบบสอบถามและแบบสัมภาษณ์เชิงลึก ผลการวิจัย พบว่า (1) ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิงมีช่วงอายุเฉลี่ย 35-45 ปี การศึกษาจบมัธยมศึกษา ม.3 หรือ ปวช. มีขนาดพื้นที่ทำการเกษตร เฉลี่ย 5-10 ไร่ต่อครอบครัว ด้านแรงงานในครัวเรือน เฉลี่ย 1.40 คน ทั้งนี้อาชีพหลัก คือ เกษตรกรรม รองลงมา คือ ปศุสัตว์  รายได้จากการทำเกษตรกรรมเฉลี่ย 100,001-150,000 บาทต่อปี รายได้จากการทำปศุสัตว์ เฉลี่ยอยู่ในช่วง 15,000-25,000 บาทต่อปี และรายได้อื่น ๆ เฉลี่ย 10,000 บาทต่อปี (2) ภาพรวมของระดับชุมชนแบบมีส่วนร่วมในการพัฒนาศูนย์เรียนรู้ด้านการเกษตร อยู่ที่ร้อยละ 82.00 ถือว่ามีส่วนร่วมมาก และ (3) ปัญหาและข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการมีส่วนร่วมของชุมชนในการพัฒนาศูนย์เรียนรู้ พบว่า ปัญหาและข้อเสนอแนะจะสามารถเกิดขึ้นจากตัวแทนเกษตรกรในชุมชนร่วมกับหน่วยงานต่าง ๆ และคนในชุมชนร่วมกันแก้ไขได้เป็นอย่างดี ในชุมชนจนเกิดเป็นเครือข่าย มีและการจัดตั้งศูนย์การเรียนรู้อย่างเป็นรูปธรรม ในการพัฒนาคุณภาพของชุมชนให้ดีขึ้น รายละเอียดทั้ง 5 ประเด็น รายด้านอยู่ในระดับปานกลางและโดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก ตามลำดับ