การวิเคราะห์สหสัมพันธ์และเส้นทางความสัมพันธ์ของข้าวไร่ต่อลักษณะของผลผลิต ในพื้นที่ลูกคลื่นลอนลาด ในอำเภอนาคู จังหวัดกาฬสินธุ์

บทคัดย่อ

     การประเมินสายพันธุ์ข้าวไร่จำนวน 22 สายพันธุ์ และ 2 พันธุ์ควบคุม ในอำเภอนาคู จังหวัดกาฬสินธุ์ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสายพันธุ์ข้าวที่มีผลผลิตสูง และความสัมพันธ์ระหว่างลักษณะ อิทธิพลทางตรง และทางอ้อมที่มีต่อผลผลิตของข้าว วางแผนการทดลองแบบสุ่มภายในบล็อกสมบูรณ์ (RCBD) จำนวน 3 ซ้ำ ผลการทดลองพบว่า จำนวนหน่อต่อกอ 6.00-20.33 หน่อต่อกอ ความสูงต้น 56.22-125.91 เซนติเมตร จำนวนรวงต่อกอ 3.33-11.67 รวงต่อกอ ความยาวรวง 20.39-30.00 เซนติเมตร จำนวนเมล็ดต่อรวง 38.67-148.67 เมล็ด ความกว้างเมล็ด 2.04-3.42 มิลลิเมตร ความยาวเมล็ด 8.42-11.43 มิลลิเมตร น้ำหนัก 100 เมล็ด 1.90-3.18 กรัม น้ำหนักเมล็ดต่อกอ 2.90 -35.00 กรัม และผลผลิต 64.87-676.33 กิโลกรัมต่อไร่ โดย Rice 153 Rice 207 และ Rice 193 มีผลผลิตต่อไร่มากที่สุดเท่ากับ 676.33, 464.10 และ 367.07 กิโลกรัมต่อไร่ จำนวนรวงต่อกอมีความสัมพันธ์ทางบวกกับน้ำหนักเมล็ดต่อกอ (r=+0.64) และผลผลิตต่อไร่ (r=+0.64) ความยาวรวงมีความสัมพันธ์ทางบวกกับจำนวนเมล็ดต่อรวง (r=+0.68) น้ำหนักเมล็ดต่อกอ (r=+0.74) และผลผลิตต่อไร่ (r=+0.72) น้ำหนักเมล็ดต่อกอมีความสัมพันธ์ทางบวกกับผลผลิตต่อไร่ (r=+0.99) และการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างองค์ประกอบผลผลิตกับผลผลิต พบว่าอิทธิพลโดยตรงทางบวกต่อผลผลิต คือ น้ำหนักเมล็ดต่อกอ ความสูง ความกว้าง ความยาวเมล็ดและน้ำหนัก 100 เมล็ดต่อต้น คือ 1.0054 0.0258 0.0273 0.0251 และ 0.0037 ตามลำดับ