ระบบการผลิตถั่วลิสงและความต้องการการส่งเสริมการผลิตถั่วลิสงของเกษตรกรในอำเภอภูเวียง จังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

     การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาข้อมูลพื้นฐานเกษตรกรผู้ปลูกถั่วลิสง อำเภอภูเวียง จังหวัดขอนแก่น 2) ศึกษาระบบการผลิตถั่วลิสงในอำเภอภูเวียง และ 3) ศึกษาความต้องการการส่งเสริมการผลิตถั่วลิสง เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์จากผู้ปลูกถั่วลิสงในอำเภอภูเวียง จังหวัดขอนแก่นในฤดูการผลิต ปี 2563/2564 จำนวน 125 ราย วิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการศึกษา พบว่า อำเภอภูเวียง มีเกษตรกรส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง จบการศึกษาระดับประถมศึกษา มีอายุเฉลี่ย 56.9 ปี มีประสบการณ์ในการปลูกถั่วลิสง 5-10 ปี ในการปลูกถั่วลิสง ใช้แรงงานในครัวเรือนเป็นหลัก เกษตรกรมีรายได้จากถั่วลิสงเฉลี่ย 7,806 บาท คิดเป็นร้อยละ 13.6 ของรายได้ทั้งหมด ในการผลิตถั่วลิสง แบ่งเป็น 2 ฤดู ได้แก่ ฤดูแล้ง มีผลผลิตเฉลี่ย 216.74 กิโลกรัมต่อไร่ มีรายได้สุทธิ 2,575.85 บาทต่อไร่ และฤดูฝน มีผลผลิตเฉลี่ย 196.41 กิโลกรัมต่อไร่ รายได้สุทธิ 2,135.80 บาทต่อไร่ ความต้องการการส่งเสริมการผลิต พบว่า ไม่พบประเด็นการส่งเสริมในระดับมาก แต่มี 4 ประเด็นที่มีความต้องการในการส่งเสริมการผลิตถั่วลิสงอยู่ในระดับปานกลาง ได้แก่ การใช้สารชีวภัณฑ์เพื่อการผลิตถั่วลิสง การคัดเลือกเมล็ดพันธุ์ที่ดี การป้องกันและกำจัดโรคและแมลง  และการวางแผนการผลิตถั่วลิสง ประเด็นปัญหาหลักที่พบในการผลิตถั่วลิสง คือ ผลผลิตเฉลี่ยต่อไร่ต่ำ ขาดแคลนเมล็ดพันธุ์ที่ดี และการจัดการโรคและแมลงในแปลงถั่วลิสง ผลผลิตในพื้นที่ไม่เพียงพอสำหรับการแปรรูป จึงส่งผลให้ผลผลิตในพื้นที่ไม่เพียงพอต่อการแปรรูปและถั่วลิสงขาดแคลนในพื้นที่