ผลของพันธุ์ข้าวและสายพันธุ์เชื้อรา Monascus purpureus ในการผลิตสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพในข้าวยีสต์แดง

บทคัดย่อ

     การวิจัยในครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาอิทธิพลของข้าวจำนวน 3 พันธุ์ และเชื้อรา Monascus purpureus จำนวน 2 สายพันธุ์ ต่อการผลิตสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพในข้าวยีสต์แดง ได้แก่ กาบา โมนาโคลิน เค และสารพิษซิตรินิน โดยเชื้อรา M. purpureus TISTR 3180 และ TISTR 3629 ถูกนำมาใช้ในกระบวนการหมักแบบอาหารแข็งโดยการใช้ข้าวขาวอากาศ ช่อราตรี และหอมใบเตย เป็นสารตั้งต้น ผลการทดลองได้แสดงให้เห็นว่า ข้าวช่อราตรี และข้าวขาวอากาศที่ถูกหมักโดย M. purpureus TISTR 3629 สามารถแสดงค่าปริมาณสารกาบา และโมนาโคลิน เค ได้สูงที่สุดอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ 794.75 มิลลิกรัมต่อ ข้าวยีสต์แดง 100 กรัม และ 24,800 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ตามลำดับ และไม่สามารถตรวจพบการสร้างซิตรินินจากตัวอย่างข้าวยีสต์แดงที่ได้จากการหมักข้าวหอมใบเตยโดยเชื้อรา M. purpureus TISTR 3180 เพียงตัวอย่างเดียวเท่านั้น แต่อย่างไรก็ตามตัวอย่างข้าวยีสต์แดงจากข้าวขาวอากาศและช่อราตรีโดยเชื้อรา M. purpureus TISTR 3180 และข้าวยีสต์แดงจากข้าวทั้ง 3 พันธุ์ โดยเชื้อรา M. purpureus TISTR 3629 แสดงค่าปริมาณสารซิตรินินในช่วง 0.62 ถึง 7.24 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ตัวอย่างข้าวยีสต์แดงทั้งหมดมีปริมาณสารซิตรินินในระดับที่ปลอดภัยต่อการบริโภคเป็นอาหารเสริมตามประกาศสำนักคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ประเทศไทย สามารถสรุปได้ว่าปฏิสัมพันธ์ของปัจจัยหลัก 2 ปัจจัย ทั้งพันธุ์ข้าวและสายพันธุ์เชื้อราต่างมีอิทธิพลร่วมกันในการผลิตกาบา โมนาโคลิน เค และซิตรินิน