ปัจจัยที่มีผลต่อการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวของสมาชิกกลุ่มศูนย์ข้าวชุมชนในอำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่

Main Article Content

ภัทรมน มหุวรรณ์
ปิยะ พละปัญญา
นคเรศ รังควัต
พหล ศักดิ์คะทัศน์

บทคัดย่อ

     การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาลักษณะพื้นฐานส่วนบุคคล เศรษฐกิจ และสังคมสมาชิกกลุ่มศูนย์ข้าวชุมชน 2) ศึกษาระดับความรู้และการปฏิบัติของสมาชิกกลุ่มศูนย์ข้าวชุมชนในการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว 3) เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการปฏิบัติในการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวของสมาชิกกลุ่มศูนย์ข้าวชุมชน 4) เพื่อศึกษาปัญหา อุปสรรค และข้อเสนอแนะในการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวของสมาชิกกลุ่มศูนย์ข้าวชุมชน กลุ่มตัวอย่าง คือ สมาชิกกลุ่มศูนย์ข้าวชุมชนในอำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งได้จากการสุ่มกลุ่มตัวอย่างจำนวน 190 ราย เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามที่มีค่าความเชื่อมั่นร้อยละ 95 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ สถิติพรรณนา และสถิติอนุมาน คือ การวิเคราะห์พหุถดถอยแบบคัดเลือกเข้า ระยะเวลาในการวิจัยปี พ.ศ. 2566


     ผลการศึกษาพบว่าสมาชิกกลุ่มศูนย์ข้าวชุมชนส่วนใหญ่เป็นเพศชาย มีอายุเฉลี่ย 66.30 ปี มีสถานภาพสมรสจบการศึกษาในระดับประถมศึกษา จำนวนสมาชิกในครัวเรือนเฉลี่ย 3 คน แรงงานในการผลิตเมล็ดพันธุ์ครัวเรือนเฉลี่ย 2 คน รายได้จากการผลิตเมล็ดพันธุ์เฉลี่ย 41,047 บาทต่อปี ซึ่งเป็นรายได้อื่น ๆ 33,016 บาทต่อปี มีพื้นที่สำหรับผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวเฉลี่ย 6.97 ไร่ การรับรู้ข่าวสารเฉลี่ย 2.8 ครั้งต่อเดือน การเข้าฝึกอบรมเฉลี่ย 1 ครั้งต่อเดือน และระยะเวลาการเป็นสมาชิกศูนย์ข้าวชุมชนเฉลี่ย 9 ปี มีค่าเฉลี่ยระดับความรู้ในการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวส่วนใหญ่อยู่ในระดับน้อย ค่าเฉลี่ยการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวตามกระบวนการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวของสมาชิกกลุ่มศูนย์ข้าวชุมชนอยู่ในระดับปานกลาง โดยปัจจัยที่มีผลต่อการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวของสมาชิกกลุ่มศูนย์ข้าวชุมชน มีจำนวนทั้งหมด 3 ตัวแปร ได้แก่ รายได้จากการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว พื้นที่การผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว และความรู้ในการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว ซึ่งมีความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 และ 0.05 มีความแปรผันของตัวแปรตามร้อยละ 18.8 ปัญหาที่พบคือเรื่องระบบน้ำที่มีไม่เพียงพอ ปัญหาการเก็บเกี่ยวและลดความชื้นเมล็ดพันธุ์ข้าว ซึ่งสมาชิกศูนย์ข้าวชุมชนมีข้อเสนอแนะให้หน่วยงานที่รับผิดชอบได้มีการวางแผนการจ่ายน้ำคลองชลประทานให้เป็นระบบเพียงพอต่อความต้องการในการเพาะปลูก รวมทั้งสนับสนุนอุปกรณ์ทางการเกษตรในด้านต่าง ๆ โดยเฉพาะการลดความชื้นของเมล็ดพันธุ์ข้าว

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
มหุวรรณ์ ภ. ., พละปัญญา ป., รังควัต น. ., & ศักดิ์คะทัศน์ พ. . (2025). ปัจจัยที่มีผลต่อการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวของสมาชิกกลุ่มศูนย์ข้าวชุมชนในอำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่. วารสารผลิตกรรมการเกษตร, 7(1), 90–100. สืบค้น จาก https://li01.tci-thaijo.org/index.php/japmju/article/view/265465
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

Bureau of Rice Production Extension. 2021. Rice community. Available: https://brpe.ricethailand.go.th/page.php?pid=6505 (December 12, 2023). [in Thai]

Department of Rice. 2008. Community rice center. Cooperative Federation of Thailand Printing House, Bangkok. [in Thai]

Khamla, P. 2015. Factors affecting success in rice seed production of farmers, members of Lampang Rice Seed Center. Master of Science in Agricultural Extension. Chiang Mai University. [in Thai]

Office of Agricultural Economics. 2021. Agricultural production data. Available: https://www.oae.go.th/view/1/ข้อมูลเศรษฐกิจการเกษตร/TH-TH (December 12, 2022). [in Thai]

Pettong, P. and J. Thanaphanyaratchawong. 2009. Adoption of good agricultural practices for rambutan of farmers in Ban Nasan district, Surat Thani province. Suranaree Journal of Social Science 3(2): 109-126. [in Thai]

Piromchit, P. and S. Paileeklee. 2014. Knowledge and behavior regarding pesticide use among agriculturists in Ban Na Lao, Na Wang District, Nong Bua Lam Phu Province. Community Health Development Quarterly Khon Kaen University 2(3): 299-309. [in Thai]

Praphaisri, N., K. Kanokhong, N. Rungkawat and P. Sakkatat. 2015. Adoption of wet season rice production of farmers in Mae Ai district, Chiang Mai. Journal of Agricultural Research and Extension 32(1): 39-46. [in Thai]

Wetchakama, N., S. Pimratch, T. Chinnasaen and K. Khamkula . 2018. A study of system and processing rice seed production of the community rice centers in Maha sarakham province. 97 p. Reserch Reports. Maha sarakham : Rajabhat Maha Sarakham University. [in Thai]

Yamane, T. 1973. Statistics: An Introductory Analysis. 3rd Edition, Harper and Row, New York.