ความคาดหวังในการปรับเปลี่ยนการปลูกพืชทางเลือกทดแทนการปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ของเกษตรกร บ้านแม่มะลอ ตำบลแม่นาจร อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

     งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) ลักษณะข้อมูลพื้นฐานส่วนบุคคล เศรษฐกิจ สังคม 2) ปัจจัยที่มีผลต่อความคาดหวังในการปรับเปลี่ยนการปลูกพืชทางเลือก และ 3) ปัญหา และข้อเสนอแนะต่อการปรับเปลี่ยนการปลูกพืชทางเลือกทดแทนการปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ของเกษตรกรบ้านแม่มะลอ ตำบลแม่นาจร อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ โดยเก็บข้อมูลด้วยแบบสัมภาษณ์ โดยประชากรในการศึกษาครั้งนี้ได้แก่ เกษตรกรที่อาศัยอยู่ในหมู่บ้านแม่มะลอ ตำบลแม่นาจร อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ ปี 2564 ได้จำนวนกลุ่มตัวอย่างเกษตรกรที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้จำนวน 89 ครัวเรือน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา สถิติเชิงอนุมาน และการวิเคราะห์ข้อมูลแบบถดถอยพหุคูณ (multiple regression analysis)

ผลการวิจัยพบว่า เกษตรกรส่วนใหญ่เป็นเพศชาย (ร้อยละ 74.16) อายุเฉลี่ย 47.17 ปี กลุ่มตัวอย่างเกือบทั้งหมดสมรสแล้ว (ร้อยละ 94.38) สำเร็จการศึกษาในระดับประถม (ร้อยละ 48.31) เกษตรกรในหมู่บ้านแม่มะลอทั้งหมดเป็นชนเผ่ากะเหรี่ยง และมีพื้นที่ถือครองในการผลิตพืชเฉลี่ย 22.06 ไร่ มีรายได้เฉลี่ยต่อปีรวมของครัวเรือน 209,537.08 บาท ในช่วงปี พ.ศ. 2563 - 2564 พบว่า เกษตรกรมีการเข้ารับการฝึกอบรมเกี่ยวกับการผลิตพืชในรอบปีเฉลี่ย 1.22 ครั้ง เกษตรกรมีความคาดหวังในการปรับเปลี่ยนการปลูกพืชทางเลือกทดแทนการปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ในภาพรวมอยู่ในระดับมาก (𝑥̅ = 3.84) ในขณะที่พบ 3 ปัจจัยที่มีผลต่อคาดหวังในการปรับเปลี่ยนการปลูกพืชทางเลือกอย่างมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 พบว่ามี 1 ตัวแปร ที่มีผลทางบวก คือ การมีตำแหน่งทางสังคม และตัวแปรอิสระที่มีผลต่อความคาดหวังในการปรับเปลี่ยนการปลูกพืชทางเลือกทดแทนการปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ในภาพรวมอย่างมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 พบว่ามีทั้งหมด 2 ตัวแปร โดยแบ่งออกเป็นตัวแปรที่มีผลทางบวก คือ เพศ และตัวแปรที่มีความสัมพันธ์ทางสถิติในทางลบ คือ สถานภาพ ปัญหาในการปรับเปลี่ยนการปลูกพืชทางเลือกทดแทนการปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ 3 ประเด็นคือ 1) ด้านการส่งเสริม 2) ด้านการผลิต 3) ด้านการตลาด